Quan hệ pháp luật hành chính

12/05/2023
Hoàng Thị Thảo Nguyên
Hoàng Thị Thảo Nguyên
Phân tích khái niệm quan hệ pháp luật hành chính. Cho ví dụ minh họa về một quan hệ pháp luật hành chính? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn giải quyết vấn đề trên.

1- Quan hệ pháp luật hành chính là gì?

Quan hệ pháp luật hành chính là quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình quản lý hành chính nhà nước được điều chỉnh bởi các quy phạm pháp luật hành chính giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân mang quyền và nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật hành chính.

2- Đặc điểm chung của quan hệ pháp luật

  • Là quan hệ xã hội được điều chỉnh bởi quy phạm pháp luật.
  • Nội dung gồm các quyền, nghĩa vụ pháp lý của 2 bên chủ thể tương ứng với nhau. Và được đảm bảo bằng quyền lực nhà nước.
  • Mang tính ý chí.
  • Xuất hiện trên cơ sở các quy định pháp luật nên nó phải phù hợp với quy định pháp luật.
  • Vừa mang tính giai cấp vừa mang tính xã hội. Đây là đặc điểm riêng của quan hệ này
  • Có thể phát sinh theo yêu cầu hợp pháp của chủ thể quản lý hay đối tượng quản lý hành chính nhà nước.

VD1: Phát sinh từ yêu cầu của chủ thể quản lý hành chính nhà nước: Điều tra dân số 2019;

VD2: Phát sinh từ yêu cầu của đối tượng quản lý: Xin cấp giấy khai sinh.

  • Nội dung là các quyền và nghĩa vụ pháp lý hành chính của các bên chủ thể tham gia quan hệ đó tương ứng với nhau. Quyền và nghĩa vụ pháp lý hành chính là các quyền và nghĩa vụ cần thiết đối với việc xác lập và duy trì trật tự quản lý hành chính nhà nước.
  • VD: Trong quan hệ khiếu nại, khi một công dân nhận thấy một quyết định của cơ quan hành chính nhà nước ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của mình thì công dân đó có quyền khiếu nại để yêu cầu cơ quan hành chính nhà nước đó xem xét lại quyết định của mình – ngược lại, nghĩa vụ của cơ quan hành chính đó là phải xem xét yêu cầu của công dân. Bên cạnh đó, nghĩa vụ của công dân là phải cung cấp đủ giấy tờ, bằng chứng – tương ứng với quyền của cơ quan hành chính nhà nước là có thể quyết định xem xét hoặc không xem xét yêu cầu trong trường hợp không cung cấp đủ giấy tờ.

  •  Một bên tham gia vào quân hệ này phải được sử dụng quyền lực nhà nước.
  • VD: Trong quan hệ cấp giấy đăng ký xe máy, chủ thể đặc biệt là công an quận/huyện, chủ thể thường là người đi xin cấp giấy đăng ký xe; Trong quan hệ giữa Bộ Giáo dục và bộ Tư pháp về việc tuyển sinh trong năm học mới, Bộ Giáo dục là chủ thể đặc biệt, Bộ Tư pháp là chủ thể thường (Bộ Tư pháp phải xin ý kiến bộ Giáo dục về chỉ tiêu tuyển sinh).

  • Phần lớn các tranh chấp phát sinh trong quan hệ này được giải quyết theo thủ tục hành chính: “Tranh chấp phát sinh trong quan hệ pháp luật hành chính chủ yếu được giải quyết theo thủ tục hành chính và bởi các cơ quan hành chính”
  •  Bên tham gia quan hệ pháp luật hành chính vi phạm yêu cầu của pháp luật hành chính phải chịu trách nhiệm pháp lý trước nhà nước.
  • VD: Khi xử phạt vi phạm hành chính, nếu cảnh sát giao thông xử phạt sai quy định sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp lý về hành vi của mình. Còn nếu người bị xử phạt không chấp hành đúng thì cũng bị cưỡng chế thực hiện hoặc xử lý tương ứng.

3- Ví dụ minh họa về quan hệ hành chính nhà nước

(i) Quan hệ giữa Chính phủ với bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ hoặc quan hệ giữa Bộ trưởng Bộ tư pháp với Thanh tra Bộ tư pháp … cần thiết giúp cho việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của họ trong các quan hệ nội dung được nhanh chóng và đúng đắn. Các quan hệ này do quy phạm thủ tục điều chỉnh.

(ii) Quan hệ giữa Thủ tướng Chính phủ với bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ phát sinh khi bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ “kiến nghị với Thủ tướng đình chỉ việc thi hành nghị quyết của hội đồng nhân dân cấp tỉnh trái với Hiến pháp, luật và văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên vê’ ngành, lĩnh vực chịu trách nhiệm quản lí”.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

  1. Bài viết trong lĩnh vực trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện; nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật; hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
  2. Bài viết có sử dụng kiến thức ý kiến của chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo; bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
  3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.

 

 

 

0 bình luận, đánh giá về Quan hệ pháp luật hành chính

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Bình luận
Nhấn vào đây để đánh giá
Thông tin người gửi
Tổng đài tư vấn: 024-66 527 527
Giờ làm việc: Thứ 2 - Thứ 7: 8h30 - 18h00
2.02275 sec| 941.492 kb