Tư cách chủ thể khiếu nại và thời hiệu khiếu nại

Khi tư vấn khiếu nại, dù là tư vấn cho người khiếu nại hay người bị khiếu nại hay người giải quyết khiếu nại, Luật sư cũng cần xem xét, đánh giá các điều kiện khiếu nại của người khiếu nại. Trong đó, tư cách chủ thể khiếu nại, thời hiệu khiếu nại là hai trong số những điều kiện khiếu nại mà Luật sư cần lưu ý. Sau đây Luật Everest xin chia sẻ tới quý bạn đọc về tư cách chủ thể khiếu nại và thời hiệu khiếu nại.

1- Tư cách chủ thể khiếu nại

Khi xem xét điều kiện này, Luật sư cần kiểm tra, đánh giá các thông tin sau :

• Thứ nhất, người khiếu nại có phải là người có quyền, lợi ích hợp pháp chịu tác động trực tiếp bởi QĐHC, HVHC, quyết định kỷ luật mà họ khiếu nại hoặc muốn khiếu nại không.
• Thứ hai, trường hợp người khiếu nại là cá nhân, cần kiểm tra các thông tin, đánh giá xem người đó có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật không. Trong trường hợp người chịu tác động trực tiếp của QĐHC, HVHC là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự thì ai là người đại diện cho họ thực hiện việc khiếu nại, việc đại diện đó có hợp pháp không, tức là người đại diện đó có phải là đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự? Trường hợp người khiếu nại ốm đau, già yếu, có nhược điểm về thể chất hoặc vì lý do khách quan khác mà không thể tự khiếu nại thì người được ủy quyền khiếu nại là ai, có phải là cha, mẹ, vợ, chồng, anh, chị, em ruột, con đã thành niên hoặc người khác có năng lực hành vi dân sự đầy đủ để thực hiện việc khiếu nại? Người đại diện có thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại theo quy định của Luật Khiếu nại không? Thủ tục ủy quyền khiếu nại thực hiện như thế nào, có hợp pháp không?

Trường hợp người khiếu nại là cơ quan, tổ chức, cần kiểm tra vấn để đại diện (theo pháp luật hoặc theo ủy quyền). Cơ quan thực hiện quyền khiếu nại thông qua Thủ trưởng cơ quan là đại diện theo pháp luật của cơ quan. Thủ trưởng cơ quan có thể ủy quyền cho người đại diện theo quy định của pháp luật để thực hiện quyền khiếu nại . Tổ chức thực hiện quyền khiếu nại thông qua người đại diện là người đứng đầu tổ chức được quy định trong quyết định thành lập tổ chức hoặc trong Điều lệ của tổ chức. Người đứng đầu tổ chức có thể ủy quyền cho người đại diện theo quy định của pháp luật để thực hiện quyền khiếu nại.

2- Thời hiệu khiếu nại

Khi xem xét điều kiện này, Luật sư cần kiểm tra thông tin về thời điểm người khiếu nại nhận được hoặc biết được QĐHC, HVHC, quyết định kỷ luật và thời điểm người khiếu nại thực hiện việc khiếu nại, đối chiếu với quy định của pháp luật về thời hiệu khiếu nại để kết luận có bảo đảm thời hiệu khiếu nại hay không. Người khiếu nại cần thực hiện việc khiếu nại trong khoảng thời gian được Luật Khiếu nại quy định, nếu không họ sẽ mất quyền khiếu nại.

Đối với QĐHC, HVHC khiếu nại lần đầu, người khiếu nại phải bảo đảm khiếu nại trong thời hiệu 90 ngày, kể từ ngày nhận được QĐHC hoặc biết được QĐHC, HVHC. Thời hiệu khiếu nại lần hai : trong thời hạn 30 ngày; đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại (thời hạn giải quyết khiếu nại là 30 ngày, kể từ ngày thụ lý đối với vụ việc thông thường; 45 ngày đối với vụ việc phức tạp, 60 ngày đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó  khăn) mà khiếu nại lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý .

Đối với quyết định kỷ luật cán bộ, công chức, thời hiệu khiếu nại lần đầu là 15 ngày, kể từ ngày cán bộ, công chức nhận được quyết định kỷ luật; thời hiệu khiếu nại lần hai là 10 ngày, kể từ ngày cán bộ, công chức nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu; đối với quyết định kỷ luật buộc thôi việc thì thời hiệu khiếu nại về hai là 30 ngày kể từ ngày cán bộ, công chức nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu .

Nếu có dấu hiệu của việc quá thời hiệu khiếu nại, Luật sư cần kiểm tra các tình tiết, sự kiện thực tế xảy ra có phù hợp với những trường hợp đã được luật pháp dự liệu để không tính vào thời hiệu khiếu nại không, đó là các trường hợp : người khiếu nại ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác. Với khách hàng là người khiếu nại, Luật sư cần hướng dẫn họ cung cấp các tài liệu chứng cứ này (nếu có) để chứng minh không vi phạm thời hiệu khiếu nại. Với khách hàng là người bị khiếu nại hoặc người giải quyết khiếu nại Luật sư cũng cần hướng dẫn họ lưu ý vấn đề này khách quan về điều kiện khiếu nại của người khiếu nại.

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

(i) Bài viết trong lĩnh vực pháp luật được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

(ii) Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

(iii) Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.