Di chúc miệng và các rủi ro pháp lý trong thừa kế

15/01/2025
Lê Hằng Nga
Lê Hằng Nga
Di chúc miệng là một hình thức di chúc được quy định trong Bộ luật Dân sự năm 2015 của Việt Nam, cho phép cá nhân thể hiện ý nguyện về việc chuyển giao tài sản bằng lời nói trong những tình huống đặc biệt. Dưới đây là một số thông tin quan trọng liên quan đến di chúc miệng và các rủi ro pháp lý liên quan đến thừa kế.

1- Khái niệm di chúc miệng

Di chúc miệng là sự thể hiện ý chí thông qua lời nói của cá nhân nhằm dịch chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. 
Trên thế giới rất ít trường hợp ghi nhận di chúc miệng trong BLDS vì bản thân nó thiêu sự chắc chắn về chứng cứ. Tuy nhiên, trong Bộ luật Dân sự 2015, Khoản 1 Điều 629 quy định di chúc miệng như sau: "Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng" trong Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015 có quy định hình thức di chúc này, điều này cho thấy pháp luật nước ta ghi nhận ghi nhận hình thức di chúc băng miệng.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về thừa kế của Công ty Luật TNHH Everest

2- Di chúc miệng có hiệu lực khi nào?

Nếu ý chí chỉ được thể hiện thông qua lời nói sẽ luôn bị rơi vào tình trạng thiếu tính xác thực vì "lời nói gió bay" và nhất là người nói ra điều đó đã chết nên dễ bị bóp méo sự thật, dễ xảy ra tranh chấp. Để tránh tình trạng đó, ngoài việc tuân thủ các điều kiện để được coi là hợp pháp của một di chúc nói chung, thì ngoài ra để được coi là hợp pháp cần đáp ứng 3 điều kiện sau:
- Người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhát hai người làm chứng;
- Ý chí cuối cùng của nguowifdi chúc miệng phaari được những người làm chứng ghi nhận lại thành văn bản và cùng ký tên hoặc điểm chỉ ngay sau đó;
- Văn bản ghi lại ý chí cuối cùng của người di chúc miệng phâỉ được công chứng hoặc chứng thật chậm nhất là 5 ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng.
Ngoài ra, di chúc miệng chỉ được chấp nhận khi lập di chúc trong trường hợp đặc biệt làm cho người để lại di sản không thể lập di chúc theo hình thức viết, cho nên nếu người di chúc miệng đã qua cơn nguy kịch  và có điều kiện để lạp di chúc viết thì định đoạt đó phải được thể hiện bằng văn bản viết. Trường hợp người để lại di chúc có đủ điều kiện để lập di chúc viết nhưng họ vẫn không lập di chúc thì coi như họ không để lại di chúc và sẽ chia theo thừa kế pháp luật.
Di chúc miệng có hiệu lực ngay khi đáp ứng đủ các điều kiện trên. Tuy nhiên, nếu sau 3 tháng kể từ thời điểm lập di chúc mà người lập di chúc vẫn còn sống, minh mẫn, sáng suốt, thì di chúc này sẽ tự động bị hủy bỏ.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về thừa kế của Công ty Luật TNHH Everest

3- Những rủi ro pháp lý

Khó khăn trong chứng minh: Việc chứng minh nội dung của di chúc miệng có thể gặp khó khăn do không có tài liệu viết rõ ràng. Điều này có thể dẫn đến tranh chấp giữa các bên thừa kế về ý chí của người lập di chúc.
Hạn chế về điều kiện lập: Di chúc miệng chỉ được phép lập trong những tình huống khẩn cấp, điều này có thể gây khó khăn cho những người không thể dự đoán được tình huống sức khỏe của mình.
Nguy cơ bị lạm dụng: Có khả năng một số cá nhân có thể lợi dụng tình huống để tuyên bố rằng họ đã nghe thấy một di chúc miệng từ người quá cố, dẫn đến việc tranh chấp pháp lý.
Thiếu sự công nhận đồng nhất: Thực tiễn áp dụng di chúc miệng còn gặp nhiều bất cập, bởi không phải tất cả các cơ quan hoặc tòa án đều công nhận giá trị pháp lý của nó một cách đồng nhất, dẫn đến sự không chắc chắn cho các bên liên quan.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về thừa kế của Công ty Luật TNHH Everest

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest
[a] Bài viết Di chúc miệng và các rủi ro pháp lý trong thừa kế được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Di chúc miệng và các rủi ro pháp lý trong thừa kế có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê Luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn

0 bình luận, đánh giá về Di chúc miệng và các rủi ro pháp lý trong thừa kế

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Bình luận
Nhấn vào đây để đánh giá
Thông tin người gửi
Tổng đài tư vấn: 024-66 527 527
Giờ làm việc: Thứ 2 - Thứ 7: 8h30 - 18h00
0.28144 sec| 948.227 kb