Luật sư cần soạn thảo luận cứ bào chữa, bảo vệ

Bản luận cứ phải được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu các văn bản pháp luật,kết quả của quá trình nghiên cứu hồ sơ, tham gia tố tụng tại các giai đọan tố tụng, thu thập, tìm kiếm những tài liệu, chứng cứ có giá trị chứng minh để bào chữa, bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng. Thông qua bản luận cứ, Luật sư được thể hiện bản lĩnh và văn hoá ứng xử, thể hiện kiến thức pháp luật, kiến thức xã hội và khả năng tranh tụng tại phiên toà. Bản luận cứ xúc tích, cô đọng, lập luận chặt chẽ, thuyết phục người nghe sẽ là chỗ dựa vững chắc về mặt tâm lý cho khách hàng, giúp họ tin tưởng vào sự công bằng của pháp luật, đồng thời cũng thể hiện trách nhiệm của Luật sư trong việc bảo vệ khách hàng. Nếu không chuẩn bị tốt quan điểm trong bản luận cứ, Luật sư sẽ rơi vào tình thế bị động, tẻ nhạt, tản mạn, dài dòng, lập luận không chặt chẽ, lôgic, thậm chí dùng những thuật ngữ không chính xác, bỏ sót những tình tiết có lợi cho khách hàng, không tập trung vào vấn đề mang tính bản chất nhằm gỡ tội hoặc giảm nhẹ Trách nhiệm hình sự để bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng.

Khi soạn thảo luận cứ bào chữa, bảo vệ trong vụ án về các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng, Luật sư cần lưu ý:

(i) Nghiên cứu kỹ các văn bản pháp luật về lĩnh vực mà bị can  bị truy tố:

Do các tội thuộc nhóm tội này xâm phạm khách thể thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội với các quy định pháp luật thường xuyên được sửa đổi, bổ sung nên Luật sư cần nắm vững các quy định đó mới có thể xác định khách hàng của mình có vi phạm hay không, vi phạm ở mức độ nào.

Ví dụ:Với vụ án vi phạm quy định về an toàn giao thông. Luật sư cần nắm được quy định pháp luật về an toàn giao thông, tiêu chuẩn cho phương tiện tham gia giao thông, với vụ án liên quan tới vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự, chất cháy, chất nổ…. Luật sư cần biết danh mục các chất này theo quy định của Nhà nước.

(ii) Tổng hợp các kiến thức cần thiết liên quan đến việc đánh giá hành vi của bị can, bị cáo:

Việc tìm hiểu các kiến thức cần thiết, trong nhiều trường hợp là kiến thức chuyên môn sâu, và tổng hợp các kiến thức đó để phục vụ cho việc bào chữa đối với nhóm tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng là đặc biệt quan trọng. Ví dụ: kiến thức về quy trình khám chữa bệnh khi bào chữa cho bị can bị truy tố về tội vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế, cấp phát, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác (Điều 315 Bộ luật hình sự); kiến thức về an toàn vận hành công trình điện khi bào chữa cho bị can bị truy tố về tội vi phạm quy định về an toàn vận hành công trình điện lực (Điều 314 Bộ luật hình sự); kiến thức về phương thức về mạng máy tính, mạng viễn thông khi bào chữa, bảo vệ trong vụ án về các tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông.

(iii) Tổng hợp kết quả nghiên cứu hồ sơ, tổng hợp các tài liệu do khách hàng và thân nhân của họ cung cấp,các tài liệu:

Luật sư thu thập được trong quá trình gặp người làm chứng,người bị hại,nguyên đơn dân sự,bị đơn dân sự người có quyền lợi liên quan đến vụ án theo các vấn đề gồm:Tài liệu chứng cứ khẳng định những vi phạm tố tụng, những điểm chưa được làm rõ trong quá trình điều tra, truy tố, tài liệu, đinh hành vi phạm tội, tài liệu, chứng cứ để xác định hành vi phạm tội.;tài liệu chứng cứ để làm rõ tình tiết tăng nặng,giảm nhẹ Trách nhiệm hình sự. Việc tổng hợp tài liệu, chứng cứ cần bám sát dấu hiệu đặc trưng của từng tội, các tình tiết định khung,hình phạt,tình tiết tăng nặng,giảm nhẹ Trách nhiệm hình sự cụ thể.Ví dụ: Chứng cứ thể hiện hậu quả“thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dụng ” trong cấu thành tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm(điều 317 Bộ luật hình sự)

(iv) Xác định hướng bào chữa, bảo vệ:

Trên cơ sở hiểu biết thấu đáo các quy định pháp luật và nắm vững các tài liệu, chứng cứ trong vụ án, Luật sư xác định hướng bào chữa, bảo vệ cụ thể. Tùy từng trường hợp, Luật sư có thể xác định bào chữa theo hướng không phạm tội (Ví dụ: Vật phẩm văn hóa mà bị can truyền bá không phải là văn hóa phẩm đồi trụy nên việc truy tố bị can về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Điều 326 Bộ luật hình sự) là không đúng, bị can bị truy tố về tội vi phạm quy định về quản lý vũ khí vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ (Điều 307 Bộ luật hình sự) không phải là người có trách nhiệm quản lý vũ khí...); đề nghị chuyển sang tội danh khác nhẹ hơn (Ví dụ: Bị can rủ một nhóm bạn về nhà mình đánh bạc và chính bị can cũng tham gia, nếu bị can bị truy tố về tội tổ chức đánh bạc, Luật sư có thể bào chữa theo hướng bị can chỉ phạm tội đánh bạc); hoặc đề nghị giảm nhẹ Trách nhiệm hình sự cho bị can. Ngoài ra,nếu thấy có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng hoặc thiếu chứng cứ quan trọng mà không thể làm rõ tại phiên tòa, Luật sư có thể đề nghị Hội đồng xét xử quyết định yêu cầu điều tra bổ sung. Đối với nhóm tội này, đề xuất điều tra bổ sung thường liên quan tới việc giám định lại, giám định bổ sung tìm kiếm thêm các chứng cứ tại hiện trường, thu thập thêm dấu vết của hành vi phạm tội; xác minh về đối tượng của tội phạm có phải là vũ khí quân dụng, là công trình phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia hay không, thực nghiệm điều tra hành vi vi phạm quy định về khám chữa bệnh... Tuy nhiên, với hướng bào chữa, bảo vệ này Luật sư cần cân nhắc những tác động tích cực,tiêu cực của việc điều tra bổ sung tới quyền và lợi ích của khách hàng. Ví dụ: Việc điều tra bổ sung có nguy cơ khiến bị cáo bị truy tố về tội nặng hơn không, việc kéo dài thời gian giải quyết vụ án ảnh hưởng thế nào đối với bị cáo...

Khi bảo vệ cho bị hại, Luật sư cần lưu ý để xác định đúng tội danh của bị cáo từ đó có định hướng đề nghị Tòa án xét xử đúng tội danh hoặc trả hồ sơ để Viện kiểm sát truy tố lại.

Ví dụ: Theo hồ sơ vụ án, tháng 5/2018, bị cáo H chiếm đoạt dụng tài khoản Facebook “Sao Sao” của bà Nguyễn Thị V .Sau đó,H giả danh bà V nhắn tin qua Facebook Minh Minh của chị Võ Thị M.Sau đó, H lên mạng internet tải ảnh hóa đơn thanh toán của ngân hàng nước ngoài rồi chỉnh sửa thành hóa đơn chuyển tiền từ ngân hàng nước ngoài cho chị Võ Thị M tại Việt Nam.H chuyển hóa đơn này cho chị M qua tin nhắn Facebook và nhờ chị M mua hộ 110 thẻ cào viễn thông, mệnh giá 500.000đ của nhà mạng Viettel và Mobifone. Do chị M tưởng người nhắn tin là bà V (bác nuôi nên đã mua 110 thẻ cào trị giá 55 triệu đồng, cào bỏ lớp phủ bạc, chụp ảnh mã code (số thẻ) và số seri gửi cho tài khoản Facebook “Sao Sao”.

Trường hợp này, hành vi của H cấu thành tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản theo Điều 290 Bộ luật hình sự mà không phải tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật hình sự.

(v) Soạn thảo luận cứ bào chữa, bảo vệ.

Bên cạnh yêu cầu chung ta luận cứ bào chữa, bảo vệ, luận cứ của Luật sư trong nhóm tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng cần đảm bảo một số nội dung đặc thù như:

+ Với các tội có thiệt hại về tính mạng,sức khỏe của con người,trong phần mở đầu bải bào chữa Luật sư nên có lời chia sẻ với nỗi đau thương, mất mát của gia đình nạn nhân,thể hiện sự an năn và thiện ý của bị cáo với việc bù đắp những thiệt hại cho gia đình nạn nhân.

+ Khi phân tích để xác định hành vi của bị cáo có cấu thành tội phạm hay không;có phạm tội khác so với quan điểm truy tố của Viện kiểm sát hay không,Luật sư cần viện dẫn các quy định pháp luật trong lĩnh vực liên quan tới hành vi phạm tội như quy định về an toàn giao thông,quy định về khám chữa bệnh,quy định về sử dụng lao động trẻ em,quy định về an toàn vận hành công trình điện… để lập luận , xác định đúng tính chất hành vi của bị cáo.

Song song với việc xây dựng kế hoạch hỏi tại phiên tòa, chuẩn bị bản luận cứ bào chữa,Luật sư cũng cần phải chuẩn bị các tài liệu,chứng cứ cần thiết bị khác để phục vụ cho việc bò chữa. Tài liệu, chứng cứ này phải được sắp xếp khoa học, thuận tiện cho việc sử dụng tại phiên tòa bằng cách tài liệu nào cần sử dụng trước thì để lên trên, tài liệu nào sử dụng sau thì để xuống dưới, tránh trường hợp khi cần viện dẫn thì tìm không thấy.

Xem thêm: Dịch vụ Luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest: 

1. Bài viết trong lĩnh vực pháp luật nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 024-66.527.527, E-mail: info@everest.org.vn.