Thu thập, đánh giá, sử dụng chứng cứ của Luật sư trong vụ án hành chính

Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: 024-66527527

1- Xác định vấn đề chứng minh của vụ án hành chính

Luật sư khi tham gia giải quyết vụ án hành chính có thể với tư cách là người đại diện theo ủy quyền hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đương sự. Dù tham gia với tư cách nào thì Luật sư luôn có quyền và nghĩa vụ tiến hành tất cả các biện pháp mà pháp luật không cấm để tìm ra chứng cứ. Chỉ khi có đủ chứng cứ, Luật sư mới có thể bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, thực hiện tốt chức năng trợ giúp cho các đương sự trong việc chứng minh quyền và lợi ích hợp pháp của mình trước Tòa án.

Luật Tố tụng hành chính quy định người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự có quyền và nghĩa vụ thu thập chứng cứ như sau: “thu thập tài liệu, chứng cứ và cung cấp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án, nghiên cứu và sơ vụ án và được ghi chép, sao chụp những tài liệu cần thiết có trong hồ sơ vụ án để thực hiện việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đường sự" (điểm b khoản 6 Điều 61).

Để thu thập tài liệu, chứng cứ, Luật sư cần phải xác định vấn đề cần chứng minh của vụ án hành chính. Mỗi vụ án hành chính khác nhau thì các vấn đề chứng minh khác nhau. Trước khi xác định vấn đề cần chứng minh của vụ án hành chính, Luật sư cần xem xét trong vụ án đó đâu là những tình tiết không phải chứng minh.

2- Những tình tiết, sự kiện sau đây không phải chứng minh

Theo quy định của Luật Tố tụng hành chính những tình tiết, sự kiện sau đây không phải chứng minh:

(i) Những tình tiết, sự kiện rõ ràng mà mọi người đều biết và được Tòa án thừa nhận;

(ii) Những tình tiết, sự kiện đã được xác định trong bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;

(iii) Những tình tiết, sự kiện đã được ghi trong văn bản và được công chứng, chứng thực hợp pháp;

(iv) Một bên đương sự thừa nhận hoặc không phản đối những tình tiết, sự kiện, tài liệu, văn bản mà bên đương sự kia đưa ra thì bên đương sự đưa ra tình tiết, sự kiện, tài liệu, văn bản không phải chứng minh;

(v) Đương sự có người đại diện tham gia tố tụng thì sự thừa nhận hoặc không phản đối của người đại diện được coi là sự thừa nhận của đương sự nếu không vượt quá phạm vi đại diện.

Loại trừ những tình tiết trên thì các tình tiết, sự kiện khác có liên quan đến đối tượng của vụ án đều phải chứng minh trước Tòa án.

3- Vấn đề cần chứng minh của một vụ án hành chính

Ở phạm vi khái quát nhất, vấn đề cần chứng minh của một vụ án hành chính bao gồm:

(i) Tính hợp pháp, tính có căn cứ của yêu cầu khởi kiện;

(ii) Tính hợp pháp, tính có căn cứ của đối tượng khiếu kiện (QĐHC, HVHC hoặc một số đối tượng khiếu kiện khác theo quy định của Luật Tố tụng hành chính);

(iii) Vấn đề bồi thường phát sinh từ việc thực hiện QĐHC , HVHC (thiệt hại về vật chất và tinh thần) và các vấn đề khác liên quan.

Ví dụ: Ông Nguyễn Văn A khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định số 975/QĐ-UB của UBND huyện P về việc thu hồi 650m2 đất nông nghiệp của ông Nguyễn Minh N. Khi ông A khởi kiện đúng Tòa án có thẩm quyền, ông A phải chứng minh về quyền khởi kiện đối với Quyết định số 975/QĐ-UB, tức là chứng minh có quyền và lợi ích bị xâm phạm trực tiếp từ Quyết định thu hồi đất số 975/QĐ-UB thu hồi đất đối với ông N. Để chứng minh về quyền khởi kiện của mình, ông A phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh trước Tòa án. Nếu đơn khởi kiện của ông A được thụ lý, Tòa án có thể bắt đầu xem xét yêu cầu khởi kiện về mặt nội dụng. Vì vậy, vấn đề tính hợp pháp về hình thức và nội dung của Quyết định thu hồi đất số 975/QĐ-UB của UBND huyện P là vấn đề cần chứng minh tiếp theo của vụ án.

Ông A phải chứng minh về tính bất hợp pháp của Quyết định thu hồi đất số 975/QĐ-UB . Để chứng minh cho các căn cứ nêu trên, ông A phải đưa ra các tình tiết, sự kiện hoặc viện dẫn các quy định của pháp luật đất đai về căn cứ thu hồi đất là không hợp pháp, diện tích đất bị thu hồi không đúng với thực trạng sử dụng đất trên cơ sở xuất trình tài liệu, chứng cứ đã thu thập được cho Tòa án.

UBND huyện P phải chứng minh về tính hợp pháp cả về hình thức và nội dung của Quyết định thu hồi đất số 975/QĐ-UB.

Tòa án đánh giá chứng cứ của các bên đương sự dựa trên hệ thống pháp luật nội dung. Do đối tượng khiếu kiện là quyết định thu hồi đất nên Luật Đất đai với các quy định liên quan đến thẩm quyền; trình tự, thủ tục cũng như lý do thu hồi đất là căn cứ pháp lý để kết luận về tính hợp pháp của Quyết định số 975/ QĐ-UB.

Xem thêm: Hành vi vi phạm hành chính về quản lý thuế được quy định thế nào?

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

(I) Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

(II) Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

(III) Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật:024-66527527, E-mail: info@everest.org.vn.