Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người

1- Dấu hiệu pháp lý:

[a] Dấu hiệu chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này có thể là chủ thể bình thường hoặc chủ thể đặc biệt tùy thuộc vào hành vi phạm tội được thực hiện.

[b] Dấu hiệu mặt khách quan của tội phạm

Hành vi khách quan của tội phạm này được quy định là:

•  Đưa ra hoặc cho phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng truyền dịch bệnh nguy hiểm cho người. Trong đó, vùng có dịch bệnh được hiểu là khu vực có dịch y mà Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Bộ trưởng Bộ y tế hoặc Thủ tướng chính phủ đã công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng.

• Vùng có dịch bệnh có thể xảy ra ở một làng, một xã hoặc nhiều xã trong huyện, một hoặc nhiều huyện trong tỉnh, một hoặc nhiều tinh trên phạm vi cả nước; sản phẩm động vật được hiểu là các loại sản phẩm có nguồn gốc từ động vật, như thịt, sữa, xương, sừng v.v..; sản phẩm thực vật được hiểu là các loại sản phẩm có nguồn gốc từ thực vật, như quả, dầu thực vật V.V..; vật phẩm khác được hiểu là bất cứ đồ vật gì mang mầm bệnh hoặc có khả năng gây dịch bệnh cho người.

•  Đưa vào hoặc cho phép đưa vào lãnh thổ Việt Nam động vật, thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc vật phẩm khác mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây truyền cho người.

•  Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người: 

          + Đây là các hành vi có khả năng làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người ngoài những hành vi kể trên. Hậu quả của tội phạm được quy định là làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người

         + Đây là tội phạm có cấu thành vật chất. Tội phạm được coi là hoàn thành khi người thực hiện một trong các hành vi nói trên đã làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Người thực hiện những hành vi nói trên nhưng không hoặc chưa làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người thì chưa bị coi là tội phạm nhưng có thể bị xử lý hành chính.

        + Trong thực tế, còn có nhiều quan điểm và cách hiểu khác nhau giữa những người thi hành pháp luật về tội phạm này. Đến thời điểm hiện nay, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao chưa ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể như thế nào là “Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” theo điểm c khoản 1 Điều 240 BLHS 2015; thực tiễn tình hình dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của vi rút Corona (Covid-19) trong những tháng đầu năm 2020 đặt ra câu hỏi cho hành vi xảy ra trong thực tế, nhưng điều luật lại chưa quy định cụ thể hành vi đưa người hoặc cho phép đưa người hoặc người bệnh, người có nguy cơ nhiễm bệnh (theo phân loại F1, F2, F3, F4,… theo khuyến cáo của Bộ Y tế) cố ý di chuyển khỏi vùng dịch trái phép hoặc nhập cảnh trái phép vào lãnh thổ Việt Nam gây lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người.

[c] Dấu hiệu mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi của người phạm tội đối với hành vi vi phạm là cố ý.

2.2. Hình phạt:

Điều luật quy định 03 khung hình phạt chính và 01 khung hình phạt bổ sung.

Khung hình phạt cơ bản có mức phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Khung hình phạt tăng nặng thứ nhất có mức phạt tù từ 05 năm đến 10 năm được quy định cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:

•  Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ y tế;

•   Làm chết người.

Khung hình phạt tăng nặng thứ hai có mức phạt tù từ 10 năm đến 12 năm được quy định cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:

•  Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ;

• Làm chết 02 người trở lên.

Khung hình phạt bổ sung được quy định (có thể được áp dụng) là: Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cẩm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest
(i) Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
(ii) Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
(iii) Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.