Bàn về tội cố ý lây truyền HIV cho người khác

1- Dấu hiệu pháp lý của tội phạm

[a] Về mặt khách thể

Tội phạm xâm phạm đến quyền được bảo hộ về tính mạng, sức khỏe của con người. 

[b] Về mặt khách quan

Hành vi phạm tội có thể diễn ra dưới rất nhiều hình thức khác nhau. Nhưng bản thân từ cố ý đã cho thấy tính chủ động trong thực hiện hành vi của tội phạm. Ở đây có thể kể đến một số hành vi cụ thể. Ví dụ: như bác sĩ cố ý truyền máu bị nhiễm HIV cho các bệnh nhân, một người lấy các dụng cụ chứa vi rút HIV để cố tình thực hiện các hành vi như chích vào da thịt của nạn nhân để truyền HIV cho người khác.

Hậu quả gây ra là người bi truyền HIV bị nhiễm HIV và đây là căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người phạm tôi. Nếu người phạm tội đã thực hiện hành vi cố ý truyền HIV cho người khác nhưng nạn nhân lại không bị nhiễm HIV thì thường không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội. Nhưng đây không phải là trường hợp bắt buộc trong mọi trường hợp. Việc xác định người bị hại có bị nhiệm HIV hay không sẽ căn cứ vào kết luận của Hội đồng giám định pháp ý, nếu kết quả giám định của Hội đồng giám định còn có những vấn đề chưa rõ thì yêu cầu giám định lại.

Đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả nạn nhân bị nhiệm HIV. Người có hành vi truyền HIV cho người bị hại đã cấu thành tôi phạm này khi nạn nhân là người đã bị truyền HIV không cần biết người bị hại có bị nhiễm HIV hay không. Nếu người bị hại không bị nhiễm HIV thì hành vi phạm tội thuộc trường hợp phạm tội chưa đạt. 

[c] Về mặt chủ thể

Nếu ở Điều 148 chủ thể của tội phạm nhất thiết phải là người bị nhiễm HIV, thì ở Điều 149 chủ thể của tội phạm này có thể là người bị phơi nhiễm HIV nhưng chủ yếu là người không bị nhiễm HIV. Nếu là người bị nhiễm HIV thì vi rút HIV mà họ truyền cho người khác không phải vi rút HIV trong cơ thể họ mà vi rút từ cơ thể của người khác. Đây là dấu hiệu cơ bản để phân biệt giữa hai tội này và cũng vì vậy mà điều luật chỉ dùng động từ "truyền" chứ không dùng động từ "lây truyền".

[d] Về mặt chủ quan

Lỗi của người phạm tội cố ý truyền HIV cho người khác là lỗi cố ý.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư riêng của Công ty Luật TNHH Everest

2- Về hình phạt

Khung 1: Theo quy định tại Khoản 1 Điều 149 Bộ luật hình sự 2015, người nào cố ý truyền HIV cho người khác, nếu không thuộc trường họp quy định tại Điều 148 của Bộ luật này thì bị phạt tù từ 03 đến 07 năm.

Khung 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp tại khoản 2 điều này thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

Có tổ chức;

Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của cá nhân;

Đối với người dưới 18 tuổi;

Đối với từ 02 người đến 05 người;

Lợi dụng nghề nghiệp; 

Gây rối loạn tâm thành và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;

Khung 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp thuộc Khoản 3, thì bị phạt từ từ 12 năm đến 20 năm từ hoặc chung thân;

Đối với phụ nữ mà biết là có thai;

Đối với 06 người trở lên;

Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;

Làm nạn nhân tự sát.

Khoản 4 quy định người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 đến 05 năm.

Xem thêm: Về Công ty Luật TNHH Everest

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Bàn về tội cố ý lây truyền HIV cho người khác được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Bàn về tội cố ý lây truyền HIV cho người khác có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.