Kỳ thi Luật sư ở Mỹ (Bar Examination)

I- KỲ THI LUẬT SƯ KHẮC NGHIỆT: 

Maxcy Filer: Câu chuyện về 48 lần Thi Luật sư của ông Maxcy Filer được đăng trên Los Angeles Times. Maxcy Filer, sinh năm 1930, sống ở Bang California, Ông đã trượt Kỳ thi Luật sư 47 lần, nhưng cuối cùng đã đậu Kỳ thi Luật sư trong lần thi thứ 48 vào năm 1991. Tạp chí Los Angeles Times thống kê, ông Maxcy Filer đã trải qua 48 lần thi ở nhiều Bang tại Mỹ, từ San Francisco đến San Diego. Ước tính, từ năm 1966 đến năm 1991, ông Maxcy Filer đã chi khoảng 50.000 USD cho việc ôn tập, di chuyển và nộp lệ phí Kỳ thi Luật sư. Thời đó, số tiền ông Filer bỏ ra cho một khóa học để ôn thi Bar Exam là khoảng 100 USD.

Sam Goldstein: 33 tuổi, cựu Sinh viên Trường Luật Arizona Summit (Bang Arizona), đã thi Bar Exam đến lần thứ 08 vẫn chưa đậu. Trong đó, Sam Goldstein từng thi 06 lần tại Bang California, nơi có tỷ lệ đậu thấp bậc nhất cả nước. Lần thi thứ 08 của Sam Goldstein diễn ra vào tháng 7/2018, anh đạt 253 điểm, chỉ thiếu 13 điểm. Trước đó, vào lần thi thứ 07 (tháng 2/2018), Sam Goldstein thiếu 27 điểm. "Samuel Goldstein thân mến, chúng tôi rất tiếc phải thông báo với bạn rằng bạn đã trượt kỳ thi luật của bang Illinois vào tháng 7/2018. Điểm thi đã được chốt và bạn không thể phúc khảo" - Hội đồng thi Bang Illinois gửi thông báo cho Sam Goldstein.

Trong thời gian thi rồi chờ thi lại, Sam Goldstein làm Thư ký Luật sư nhưng mức lương không đủ để anh thanh toán khoản nợ sinh viên 285.000 USD. Chưa kể, việc tham dự UBE khiến Sam Goldstein tốn hơn 18.000 USD. Dù đã trượt 08 lần thi trong vòng 05 năm, Sam Goldstein vẫn cảm thấy đây là một thành tựu nhỏ vì kết quả thi được cải thiện dần theo từng đợt. Bạn bè khuyên Sam Goldstein từ bỏ và theo đuổi lĩnh vực khác nhưng anh quyết định ôn tập rồi thi lại.

Kei Komuro: sinh năm 1991, chồng của Cựu Công chúa Nhật Komuro Mako, tốt nghiệp Ngành Luật tại Đại học Fordham (Mỹ) vào tháng 5/2021. Sau đó, Kei Komuro đã làm việc với tư cách Trợ lý Luật sư tại một Công ty Luật ở New York. Tháng 07/2022, sau 02 lần thi trượt, Kei Komuro đã vượt qua Kỳ thi Luật sư ở New York (được đánh giá là kỳ thi có độ khó cao hàng đầu trong lĩnh vực Luật ở Mỹ) để có thể chính thức Hành nghề Luật sư.

- Nhiều Lãnh đạo nổi tiếng của Mỹ cũng từng thất bại trong Kỳ thi Luật sư:

Franklin Delano Roosevelt: Tổng thống thứ 32 của Mỹ, từng trượt trong Kỳ thi Luật sư tại New York. Sau đó, ông thi lại và đậu vào năm 1907.

Michelle Obama: Dù tốt nghiệp Trường Luật Harvard, bà Michelle Obama (Phu nhân của Tổng thống thứ 44 của Mỹ - Barack Hussein Obama II) không thể vượt qua Kỳ thi Luật sư tại Bang Illinois trong lần thi đầu tiên.

Kamala Harris: Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris cũng trượt lần thi đầu ở Bang California.

John F. Kennedy Jr: Con trai của Tổng thống thứ 35 của Mỹ - John Fitzgerald Kennedy, trượt Kỳ thi Luật sư ở New York 02 lần. Lần thứ ba, ông thi đậu và làm Luật sư tại New York.

II- LỊCH SỬ KỲ THI LUẬT SƯ TẠI MỸ:

Kỳ thi Luật sư đầu tiên tại Mỹ ngày nay được tổ chức bằng hình thức vấn đáp tại Thuộc địa Delaware vào năm 1783.

Từ cuối Thế kỷ 18 đến cuối Thế kỷ 19, các Kỳ thi Luật sư thường được tổ chức bằng hình thức vấn đáp. Người tập sự sẽ được Ban giám khảo là các Luật sư hoặc Thẩm phán kiểm tra (Kỳ thi được gọi là "đọc luật" - "reading the law").

Xu hướng trong Thế kỷ 19 là hướng tới các Kỳ thi Luật sư hơn là các lựa chọn Đặc quyền miễn trừ.

Sau sự xuất hiện của các Trường luật vào những năm 1870 trở đi, các Kỳ thi Luật sư thậm chí còn ít phổ biến hơn, khi nhiều Bang trao đặc quyền cấp bằng tốt nghiệp cho những sinh viên tốt nghiệp Trường Luật của địa phương.

Từ năm 1890 đến năm 1920, hầu hết các Bang thay thế Kỳ thi vấn đáp bằng Kỳ thi viết. Các kỳ thi viết trở nên phổ biến khi các Luật sư bắt đầu hành nghề ở các Bang khác với nơi họ được đào tạo.

Năm 1921, Hiệp hội Luật sư Mỹ chính thức bày tỏ sự ưu tiên đối với các Kỳ thi viết Luật bắt buộc thay cho Đặc quyền cấp Bằng tốt nghiệp cho sinh viên tốt nghiệp Trường Luật. Trong những thập kỷ tiếp theo, mức độ phổ biến của Đặc quyền về bằng cấp đã giảm đi, đồng thời các Kỳ thi Luật sư đã trở thành một yêu cầu tiêu chuẩn để được nhận vào Đoàn Luật sư.

Đến năm 1980, tất cả trừ 05 Bang đều yêu cầu kiểm tra bằng hình thức viết.

Kể từ năm 2020, chỉ Bang Wisconsin mới cho phép sinh viên tốt nghiệp J.D của các Trường Luật được công nhận đăng ký vào Đoàn Luật sư của Bang mà không cần vượt qua Kỳ thi Luật sư.

III- NỘI DUNG CỦA KỲ THI LUẬT SƯ:

Kỳ thi Luật sư thường được thực hiện trong hai (02) ngày, trong một số trường hợp là ba (03) ngày. Ở hầu hết các Bang, Kỳ thi được tổ chức 02 lần 01 năm, vào tháng Hai và tháng Bảy. Các Kỳ thi Luật sư ở tất cả, trừ hai (02) khu vực pháp lý ở Mỹ, sử dụng một số thành phần kiểm tra do Hội nghị Kiểm tra viên Luật sư Quốc gia (NCBE) tạo ra. Các Kỳ thi được tạo bởi Hội nghị Giám khảo Luật sư Quốc gia (NCBE):

1- Kỳ thi Luật sư Liên bang (MBE):

MBE (Multistate Bar Examination): là một bài kiểm tra tiêu chuẩn bao gồm 200 câu hỏi trắc nghiệm bao gồm 07 lĩnh vực chính: Luật hiến pháp, Hợp đồng, Luật hình sự và Tố tụng, Quy tắc tố tụng dân sự Liên bang, Quy tắc chứng cứ Liên bang, Bất động sản và Tra tấn.

MBE trước đây chỉ giải quyết 06 chủ đề. Thủ tục dân sự được NCBE bổ sung vào năm 2009 và được quản lý bắt đầu từ năm 2015. Thí sinh có 03 giờ để trả lời 100 câu hỏi trong phần thi buổi sáng và tương tự cho phần thi buổi chiều. MBE được quản lý ở tất cả các Bang và Vùng lãnh thổ của Mỹ, ngoại trừ Bang Louisiana và Puerto Rico, những Bang tuân theo Hệ thống Civil Law rất khác với Hệ thống pháp luật ở các Bang khác. MBE được quản lý ở hầu hết các khu vực tài phán vào thứ Tư cuối cùng của tháng Hai và tháng Bảy.

Trong số 200 câu hỏi, 175 câu hỏi đã được chấm điểm và 25 câu hỏi đang được đánh giá để sử dụng trong tương lai. NCBE chấm điểm MBE bằng thang điểm từ 40 đến 200.

Việc lấy MBE ở một khu vực tài phán có thể cho phép người nộp đơn sử dụng điểm MBE của mình để từ bỏ quyền tài phán khác hoặc sử dụng điểm MBE với Kỳ thi Luật sư của Bang khác.

2- Kỳ thi Tiểu luận Đa bang (MEE)

MEE (Multistate Essay Examination) bao gồm 06 câu hỏi tiểu luận kéo dài 30 phút nhằm kiểm tra khả năng của ứng viên trong việc phân tích các vấn đề pháp lý và truyền đạt chúng một cách hiệu quả bằng văn bản. Ngoài các chủ đề được kiểm tra trong MBE, MEE cũng bao gồm: Luật kinh doanh, Luật thương mại, Xung đột pháp luật, Luật Di sản và Chứng thực Di chúc và Luật Gia đình. MEE được tổ chức vào thứ Ba cuối cùng của tháng Hai và tháng Bảy, một ngày trước MBE.

NCBE soạn thảo 09 câu hỏi MEE và các khu vực tài phán chọn 06 hoặc 07 câu hỏi để quản lý. Các câu hỏi được soạn thảo bởi Ủy ban soạn thảo NCBE, với sự hỗ trợ của các chuyên gia bên ngoài, những người là chuyên gia trong các lĩnh vực đang được kiểm tra, sau đó được xem xét bởi các chuyên gia bên ngoài và hội đồng thanh tra của Bang.

Không giống như MBE, được chấm điểm và cho điểm bởi NCBE, MEE được chấm điểm độc quyền bởi Khu vực tài phán quản lý kiểm tra Luật sư. Mỗi khu vực tài phán có quyền lựa chọn chấm điểm các câu hỏi MEE theo luật chung của Mỹ hoặc luật riêng của khu vực tài phán.

3- Kiểm tra hiệu suất đa trạng thái (MPT):

MPT (Multistate Performance Test) là một bài kiểm tra "vũ trụ khép kín", trong đó mỗi ứng viên được yêu cầu thực hiện một nhiệm vụ Luật sư tiêu chuẩn, chẳng hạn như một Bản ghi nhớ hoặc Bản tóm tắt. Ứng viên được cung cấp một hồ sơ vụ án và một "thư viện" chứa tất cả luật nội dung cần thiết để thực hiện nhiệm vụ (cộng với một số tài liệu không liên quan). MPT được tổ chức vào Thứ Ba cuối cùng của Tháng Hai và Tháng Bảy, cùng ngày với MEE. NCBE cung cấp hai câu hỏi MPT. MPT thường được đặt tại Bang hư cấu của Franklin.

4- Các Kỳ thi được tạo bởi các Bang:

Bang California và Bang Pennsylvania soạn thảo và quản lý các bài kiểm tra hiệu suất của riêng họ. Bang California bắt đầu thực hiện các bài kiểm tra hiệu suất kéo dài ba giờ vào năm 1983, dựa trên kết quả của một cuộc thử nghiệm vào tháng 7 năm 1980.

Các bài kiểm tra hiệu suất ở Bang California khó hơn nhiều so với MPT. Bắt đầu với Kỳ thi Luật sư vào tháng 7 năm 2017, Bang California chuyển sang định dạng 90 phút, nhưng vẫn tiếp tục chuẩn bị các bài kiểm tra hiệu suất của riêng mình, thường diễn ra ở Bang hư cấu Columbia.

Câu hỏi tiểu luận là thành phần thay đổi nhất của Kỳ thi Luật sư. Các Bang nhấn mạnh các lĩnh vực luật khác nhau trong các câu hỏi tiểu luận tùy thuộc vào lịch sử tương ứng và các ưu tiên chính sách công của họ.

Ví dụ, không giống như các Bang Texas và California, Bang Louisiana không chuyển sang Thông luật (Common Law). Vì vậy, các câu hỏi tiểu luận của Bang này yêu cầu kiến ​​thức về Hệ thống Luật Dân sự (Civil Law) độc đáo của Bang. Một số Bang có Luật Gia đình chịu ảnh hưởng của Luật Dân sự Tây Ban Nha và Mexico. Ví dụ như các Bang California và Texas, yêu cầu tất cả những người đăng ký thi Luật sư chứng minh kiến ​​thức về Luật Tài sản cộng đồng. Bang Pennsylvania, với lịch sử trốn thuế Liên bang (ví dụ: Cuộc nổi loạn Whiskey), kiểm tra Luật Thuế thu nhập Liên bang. Trong khi Bang Jersey, với lịch sử phân vùng phân biệt đối xử (dẫn đến Học thuyết Mount Laurel), kiểm tra Luật Quy hoạch và Phân vùng. Các Bang New Mexico, South Dakota và Washington đều kiểm tra Luật của người da đỏ, bởi vì họ có dân số người Mỹ bản địa tương đối lớn và số lượng lớn người da đỏ. Hầu hết các Bang kiểm tra kiến ​​thức về Luật Công cụ chuyển nhượng và Giao dịch bảo đảm (Điều 3 và Điều 9 của Bộ luật Thương mại Thống nhất), nhưng các Bang Alaska, California, Minnesota và Pennsylvania thì không. Các Bang này cho rằng, phần lớn các Luật sư về Tội phạm, Thương tích cá nhân và Gia đình sẽ không bao giờ soạn thảo kỳ phiếu hoặc tranh tụng về tính hợp lệ của quyền lợi bảo đảm.

5- Kỳ thi Luật sư thống nhất (UBE):

Kỳ thi Luật Thống nhất (Uniform Bar Examination, viết tắt: UBE) là Kỳ thi Luật sư tiêu chuẩn tại Mỹ do NCBE phát triển. UBE chỉ bao gồm MBE, MEE và MPT, đồng thời cung cấp tính di động của điểm số trên các dòng trạng thái. Theo NCBE, UBE nhằm mục đích "kiểm tra kiến ​​thức và kỹ năng mà mọi Luật sư phải có thể chứng minh trước khi được cấp phép hành nghề luật" và "được quản lý, chấm điểm và chấm điểm thống nhất bởi các khu vực tài phán của người dùng và kết quả là một tài liệu di động điểm". Các khu vực pháp lý của UBE được phép kiểm tra thêm kiến ​​thức của ứng viên về luật cụ thể của từng bang, thông qua một bài kiểm tra hoặc khóa học.

UBE được thành lập vào năm 2011 và được quản lý lần đầu tiên vào năm đó bởi Missouri và North Dakota. Nó đã được thông qua bởi 37 Bang của Mỹ (trong số 56 Bang). Hiệp hội Luật sư Mỹ cũng tán thành UBE tại cuộc họp giữa năm 2016.

Tuy nhiên, một số thị trường pháp lý lớn nhất, bao gồm Bang California và Bang Florida - đã không áp dụng UBE. Những lo ngại bao gồm việc thiếu các câu hỏi về Luật Bang và Bài kiểm tra cung cấp cho NCBE quyền kiểm soát đối với quy trình chứng nhận Luật sư. Ngoài ra, thị trường pháp lý lớn nhất (New York), cho biết họ có thể rút khỏi UBE, sau khi một lực lượng đặc nhiệm do New York State Bar ủy nhiệm phát hiện vào năm 2020 rằng: "kể từ khi UBE được thông qua, mục đích cơ bản của Kỳ thi Luật sư, để bảo vệ công chúng, đã bị mất”.

6- Chuẩn bị cho Kỳ thi Luật sư:

Hầu hết các Trường Luật dạy cho sinh viên Thông Luật (Common Law) và cách phân tích các mẫu thực tế giả định giống như một Luật sư, nhưng không chuẩn bị cụ thể cho Sinh viên Luật cho bất kỳ Kỳ thi Luật sư cụ thể nào. Chỉ một số ít Trường Luật cung cấp các Khóa học chuẩn bị cho Kỳ thi Luật sư.

Để làm mới trí nhớ của họ về "quy tắc chữ đen" được kiểm tra tại Đoàn Luật sư, hầu hết Sinh viên tham gia vào một chế độ học tập (được gọi là "ôn tập quán bar") vào thời điểm tốt nghiệp Trường Luật và chuyển sang Đoàn Luật sư.

Để vượt qua kỳ thi Luật sư, hầu hết Sinh viên Luật tại Mỹ đều tham gia Khóa học Tư vấn Luật sư do một công ty (bên thứ ba) cung cấp mà không phải Trường Luật mà họ học.

Luật sư Phạm Ngọc Minh - Giám đốc điều hành của Công ty Luật TNHH Everest, tổng hợp (từ Wikipedia và một số nguồn khác).