Một số vấn đề chung về khởi kiện vụ án hành chính

Khởi kiện là căn cứ làm phát sinh vụ kiện hành chính tại Tòa án. Luật sư tham gia theo yêu cầu của người khởi kiện chủ yếu với vai trò tư vấn, giúp khách hàng có đủ điều kiện để khởi kiện. Sau đây Luật Everest xin chia sẻ tới quý bạn đọc để làm rõ hơn về vấn đề này.

Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198

Một số vấn đề chung về khởi kiện vụ án hành chính

(i) Khái niệm khởi kiện vụ án hành chính

Khi thực thi hoạt động hành pháp, các cơ quan nhà nước  hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước) với những lý do khác nhau, theo những trình tự, thủ tục khác nhau có ban hành những QĐHC, HVHC. Các QĐHC, HVHC này có thể gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức hoặc cá nhân, tổ chức cho rằng chúng gây thiệt hại cho mình. Điều đó tạo nên những mâu thuẫn giữa cơ quan công quyền với cá nhân, tổ chức, có thể dẫn đến việc cá nhân, tổ chức khiếu nại đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo thủ tục hành chính hoặc khởi kiện đến Tòa án theo trình tự, thủ tục tư pháp.

Theo các phạm vi khác nhau, khởi kiện vụ án hành chính được hiểu là một chế định pháp luật, một giai đoạn tố tụng .

Theo nghĩa hẹp, khởi kiện vụ án hành chính là sự kiện pháp lý là hành vi tố tụng đầu tiên và thuộc quyền định đoạt của người khi kiện (gồm cá nhân, cơ quan, tổ chức) làm phát sinh quan hệ pháp luật TTHC giữa Tòa án với các thành phần tham gia tố tụng và tiến hành tố tụng khác. Không có khởi kiện vụ án hành chính thì không thể sinh vụ án hành chính tại Tòa án. Về vấn đề này, Luật TTHC năm 2015 quy định như sau : "Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền quyết định việc khởi kiện vụ án hành chính. Tòa án chỉ thụ lý giải quyết vụ án hành chính khi có đơn khởi kiện của người khởi kiện. Trong quá trình giải quyết vụ án hành chính, người khởi kiện có quyền thay đổi bổ sung, rút yêu cầu khởi kiện, thực hiện các quyền tố tụng khác của mình theo quy định của Luật này" (Điều 8. Quyền quyết định và tự định đoạt của người khởi kiện) .

Theo quy định của Luật TTHC, quá trình giải quyết vụ án được tiến hình theo các giai đoạn sau :

- Giai đoạn khởi kiện, thụ lý vụ án;

- Giai đoạn thực hiện thủ tục đối thoại và chuẩn bị xét xử ;

- Giai đoạn xét xử sơ thẩm ;

- Giai đoạn xét xử phúc thẩm ;

- Giai đoạn tố tụng đặc biệt : xem xét lại bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm và xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ;

 - Thi hành bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật .

(ii) Mục đích, ý nghĩa

Khi các cá nhân, cơ quan, tổ chức bị các QĐHC, HVHC xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp, pháp luật trao cho họ quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết. Đương sự thực hiện quyền tự định đoạt của mình thông qua việc nộp đơn khởi kiện và các tài liệu, chứng cứ làm cơ sở cho yêu cầu khởi kiện.

Việc cá nhân, tổ chức thực hiện quyền khởi kiện như phản kháng lại những QĐHC, HVHC mang tính áp đặt mệnh lệnh - một chiều của cơ quan hành chính nhà nước, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình bằng con đường tố tụng, đồng thời giúp các cơ quan nhà nước có cơ hội xem xét lại các quyết định, hành vi bị khởi kiện để có thể khắc phục những sai lầm và vi phạm, bảo đảm tính hợp pháp và có hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước.

Quá trình giải quyết một vụ án hình chính bảo đảm được tính công lý và đúng pháp luật phải được thực hiện thông qua nhiều giai đoạn tố tụng kế tiếp nhau, từ khi thụ lý vụ án cho đến khi đưa vụ án ra xét xử và kết thúc bằng một bản án có hiệu lực. Giai đoạn khởi kiện là giai đoạn đầu tiên đánh dấu việc xem xét, xử lý một quan hệ lãnh chính bằng thủ tục tư pháp.

(iii) Vai trò của Luật sư

Đồng thời với việc được thực hiện quyền khởi kiện, cá nhân, cơ quan, tổ chức còn có quyền tự bảo vệ hoặc nhờ người khác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình. Luật sư tham gia giai đoạn khởi kiện chủ yếu với vai trò tư vấn, giúp khách hàng hiểu được các vấn đề pháp lý trong vụ việc hành chính, từ đó thực hiện quyền và nghĩa vụ chứng minh thông qua việc thu thập chứng cứ và giúp khách hàng chuẩn bị hồ sơ khởi kiện làm cơ sở cho Tòa án thụ lý giải quyết vụ án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng của mình. Ngoài ra, Luật sư cũng có thể thực hiện với vai trò đại diện, thay mặt khách hàng thực hiện một số hoạt động trong thủ tục khởi kiện như nộp đơn khởi kiện, giao nộp tài liệu, chứng cứ ...

• https://everest.org.vn/ton-trong-su-that-khach-quan-trong-tu-van-khieu-nai-hanh-chinh/
• https://everest.org.vn/nghien-cuu-yeu-cau-tu-van-cua-khach-hang/

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

1. Bài viết trong lĩnh vực pháp luật được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.