Những điều cần biết về kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam

I. Kinh doanh nhượng quyền (franchise) là một hình thức kinh doanh phổ biến trên toàn thế giới, trong đó một doanh nghiệp (bên nhượng quyền) cho phép một doanh nghiệp khác (bên nhận quyền) sử dụng thương hiệu, mô hình kinh doanh, và hệ thống vận hành của mình để kinh doanh. Tại Việt Nam, hoạt động kinh doanh nhượng quyền được quy định bởi pháp luật với các đặc điểm cụ thể như sau:

1. Khung pháp lý cho nhượng quyền thương mại tại Việt Nam:

Kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam chủ yếu được điều chỉnh bởi Luật Thương mại 2005 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Cụ thể:

• Luật Thương mại 2005: Điều 284 đến Điều 291 quy định về nhượng quyền thương mại.
• Nghị định 35/2006/NĐ-CP và Nghị định 08/2018/NĐ-CP sửa đổi: Quy định chi tiết thi hành Luật Thương mại về hoạt động nhượng quyền thương mại.
• Thông tư 09/2006/TT-BTM: Hướng dẫn đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại.

2. Các quy định chính về nhượng quyền thương mại:

• Điều kiện của bên nhượng quyền: Bên nhượng quyền phải có hệ thống kinh doanh đã hoạt động thành công trong ít nhất 01 năm. Hệ thống này phải được xây dựng dựa trên sự độc quyền hoặc bản quyền của bên nhượng quyền.

• Điều kiện của bên nhận quyền: Bên nhận quyền phải có khả năng tài chính, khả năng quản lý và kinh doanh phù hợp với yêu cầu của hệ thống nhượng quyền.

• Hợp đồng nhượng quyền: Phải được lập thành văn bản và bao gồm các nội dung chính như quyền và nghĩa vụ của các bên, giá cả, phương thức thanh toán, quyền sở hữu trí tuệ, thời hạn nhượng quyền, điều kiện chấm dứt hợp đồng, và các quy định khác theo pháp luật.

• Đăng ký nhượng quyền thương mại: Bên nhượng quyền phải đăng ký hoạt động nhượng quyền với Bộ Công Thương trước khi thực hiện hoạt động nhượng quyền.

Xem thêm : Dịch vụ tư vấn kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam ở Công ty Luật TNHH Everest

3. Cách thức hoạt động của kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam:

• Sử dụng thương hiệu và mô hình kinh doanh: Bên nhận quyền được phép sử dụng thương hiệu, mô hình kinh doanh, quy trình vận hành, và các công cụ hỗ trợ từ bên nhượng quyền.

• Chia sẻ lợi nhuận và rủi ro: Bên nhận quyền phải trả các khoản phí nhượng quyền ban đầu, phí duy trì thương hiệu, và có thể là tỷ lệ phần trăm doanh thu cho bên nhượng quyền. Đổi lại, bên nhận quyền được hưởng lợi từ thương hiệu đã có tiếng và mô hình kinh doanh hiệu quả.

• Hỗ trợ và đào tạo: Bên nhượng quyền thường cung cấp chương trình đào tạo, hỗ trợ quản lý, marketing, và các dịch vụ khác để đảm bảo bên nhận quyền kinh doanh thành công.

• Kiểm soát chất lượng: Bên nhượng quyền có quyền giám sát và yêu cầu bên nhận quyền tuân thủ các tiêu chuẩn về sản phẩm, dịch vụ, và quy trình vận hành nhằm đảm bảo uy tín và chất lượng của thương hiệu.

4. Một số lưu ý trong kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam:

• Thị trường và văn hóa: Mặc dù mô hình nhượng quyền có thể thành công ở một quốc gia khác, nhưng để áp dụng tại Việt Nam, cần điều chỉnh để phù hợp với thị hiếu và văn hóa địa phương.

• Pháp lý và quy định địa phương: Doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ các quy định pháp lý tại Việt Nam, bao gồm các quy định về thuế, lao động, và bảo vệ người tiêu dùng.

• Đánh giá rủi ro: Cả bên nhượng quyền và nhận quyền cần đánh giá kỹ lưỡng các rủi ro, đặc biệt là về tài chính và quản lý trước khi tiến hành ký kết hợp đồng.

5. Lợi ích và thách thức của nhượng quyền tại Việt Nam:

• Lợi ích: Nhượng quyền giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường nhanh chóng với chi phí đầu tư thấp hơn so với việc tự mở chi nhánh. Bên nhận quyền cũng có cơ hội kinh doanh dưới một thương hiệu đã được khẳng định và có hệ thống hỗ trợ tốt.

• Thách thức: Nhượng quyền đòi hỏi sự kiểm soát chặt chẽ từ bên nhượng quyền để đảm bảo tính nhất quán của thương hiệu. Bên nhận quyền cũng phải đối mặt với các khoản phí và sự giám sát liên tục từ bên nhượng quyền.

Kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam là một hình thức kinh doanh tiềm năng, nhưng đòi hỏi sự hiểu biết và tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp lý cũng như sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cả hai bên tham gia. Việc lựa chọn đối tác nhượng quyền phù hợp và xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài là yếu tố then chốt để thành công trong mô hình kinh doanh này.

II. Tại Việt Nam, nhượng quyền thương mại đang phát triển mạnh mẽ, với nhiều thương hiệu trong nước và quốc tế tham gia vào thị trường này. Dưới đây là một số thương hiệu đang nhượng quyền phổ biến tại Việt Nam:

1. Thương hiệu quốc tế:

• McDonald's: Thương hiệu thức ăn nhanh nổi tiếng của Mỹ đã có mặt tại Việt Nam từ năm 2014. McDonald's hiện đang nhượng quyền và mở rộng hệ thống cửa hàng tại các thành phố lớn.

• Starbucks: Chuỗi cà phê lớn của Mỹ đã gia nhập thị trường Việt Nam từ năm 2013. Starbucks nhượng quyền thông qua các đối tác địa phương để mở rộng thị trường.

• KFC: Là một trong những thương hiệu thức ăn nhanh đầu tiên có mặt tại Việt Nam. KFC đã mở hàng trăm cửa hàng trên toàn quốc thông qua mô hình nhượng quyền.

• Pizza Hut: Thương hiệu pizza nổi tiếng toàn cầu, Pizza Hut cũng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam thông qua hình thức nhượng quyền.

• Lotteria: Thương hiệu thức ăn nhanh đến từ Hàn Quốc đã phát triển rộng khắp tại Việt Nam, với hàng trăm cửa hàng được mở ra qua hình thức nhượng quyền.

• Subway: Chuỗi cửa hàng bánh mì nổi tiếng của Mỹ, Subway đã có mặt tại Việt Nam và đang phát triển mô hình nhượng quyền tại các thành phố lớn.

2. Thương hiệu trong nước:

• Highlands Coffee: Thương hiệu cà phê nổi tiếng của Việt Nam, đã mở rộng hệ thống thông qua hình thức nhượng quyền trên toàn quốc.

• Phở 24: Thương hiệu phở truyền thống của Việt Nam, hiện nay đã có nhiều cửa hàng trên toàn quốc thông qua mô hình nhượng quyền.

• Vinasoy: Thương hiệu sữa đậu nành hàng đầu tại Việt Nam, Vinasoy cũng phát triển hệ thống phân phối qua hình thức nhượng quyền.

• The Coffee House: Một trong những chuỗi cà phê phát triển nhanh nhất tại Việt Nam, The Coffee House đang mở rộng hệ thống cửa hàng qua nhượng quyền.

• Cộng Cà Phê: Thương hiệu cà phê mang phong cách retro của Việt Nam, Cộng Cà Phê đã nhượng quyền và mở rộng quy mô trên cả nước.

• King BBQ: Chuỗi nhà hàng nướng Hàn Quốc thuộc hệ thống Redsun ITI, King BBQ đã mở rộng ra nhiều thành phố qua hình thức nhượng quyền.

3. Thương hiệu khác:

• Jollibee: Thương hiệu thức ăn nhanh từ Philippines, Jollibee đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam thông qua nhượng quyền.

• Dunkin' Donuts: Thương hiệu bánh ngọt và cà phê nổi tiếng từ Mỹ, đã có mặt tại Việt Nam và mở rộng qua nhượng quyền.

• BreadTalk: Thương hiệu bánh mì từ Singapore, BreadTalk đã có nhiều cửa hàng tại Việt Nam thông qua mô hình nhượng quyền.

Những thương hiệu này không chỉ phổ biến mà còn có mạng lưới cửa hàng rộng khắp, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng tại Việt Nam. Mô hình nhượng quyền của các thương hiệu này giúp mở rộng thị trường nhanh chóng và mang lại lợi ích cho cả bên nhượng quyền lẫn bên nhận quyền.