Những điều Luật sư cần lưu ý khi nghiên cứu hồ sơ vụ án

Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ đến các bạn về những điều Luật sư cần lưu ý khi nghiên cứu hồ sơ vụ án để mọi người có thể hiểu thêm về vấn đề trên.

1- Đối với vụ án về các tội xâm phạm sở hữu, khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, Luật sư cần lưu ý những vấn đề sau đây:

Một là, sao chụp và sắp xếp hồ sơ vụ án: Hồ sơ vụ án về các tội xâm phạm sở hữu thường không nhiều như một số tội phạm khác, bởi vậy khi sao chụp hồ sơ vụ án Luật sư nên sao chụp toàn bộ hồ sơ, tài liệu trong bộ hồ sơ vụ án về nghiên cứu để tránh bỏ sót những tài liệu quan trọng liên quan đến những tình tiết có lợi cho khách hàng. Khi đã sao chụp được hồ sơ vụ án, Luật sư cần sắp xếp một cách khoa học từng loại tài liệu, như: Bản cáo trạng, bản kết luận điều tả, các biên bản ghi lời khai, biên bản hỏi cung, các văn bản tố tụng…

Hai là, ký năng khi nghiên cứu hồ sơ vụ án: Đây là một ký năng đặc biệt quan trọng của Luật sư, nó sẽ giúp cho Luật sư tìm ra phương án bào chữa hay bảo vệ sau này tại các giai đoạn tố tụng. Kỹ năng nghiên cứu hồ sơ vụ án của các tội xâm phạm sở hữu cũng giống như nghiên cứu hồ sơ của các loại tội phạm khác.

Ba là, nghiên cứu các lời khai và căn cứ định tội danh: Đa số các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt tài sản. Do vậy, để xác định việc Cơ quan tiến hành tố tụng có đánh giá đúng tội danh cho bị can, bị cáo hay không thì khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, đặc biệt là nghiên cứu các lời khai, Luật sư phải hết sức lưu ý về các hành vi của bị can, bị cáo có dấu hiệu của sự chiếm đoạt tài sản hay không. Dấu hiệu chiếm đoạt tài sản được thể hiện qua mục đích chiếm đoạt hoặc qua hành vi chiếm đoạt của bị can, bị cáo.

2- Về mục đích chiếm đoạt:

Đây sẽ là dấu hiệu bắt buộc trong Cấu thành tội phạm của một số tội, như: tội cướp tài sran (Điều 168 Bộ luật hình sự năm 2015), tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169 Bộ luật hình sự năm 2015), tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 170 Bộ luật hình sự năm 2015), tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015). Mục đích chiếm đoạt tài sản là yếu tố thuộc về mặt chủ quan của tội phạm nên để đánh giá người phạm tội khi thực hiện hành vi phạm tội có mục đích chiếm đoạt hay không không phải là điều dễ dàng. Luật sư cần nghiên cứu hành vi phạm tội, nguyên nhân, điều kiện, hòan cảnh, công cụ, phương tiện phạm tội…để đánh giá trong sự kết hợp với ý chí chủ quan của người phạm tội qua sự thừa nhận của họ tại lời khai trong hồ sơ vụ án. Do vậy, khi nghiên cứu hồ sơ các loại vụ án này, Luật sư nên tìm ra các căn cứ để xác định bị can, bị cáo có mục đích “nhằm” chiếm đoạt tài sản hay không, đặc biệt trong một số trường hợp khi tiếp xúc với bị can, bị cáo thấy họ kêu oan.

Ví dụ :

Trong vụ án “Cướp tài sản” xảy ra tại xã XĐ huyện TH, tỉnh TB. Do mâu thuẫn giữa anh Vũ Trường Lâm và anh Nguyễn Thành Trung trong việc cả hai có cùng quan hệ tình cảm với chị Hải Yến ở xã XĐ, huyện TH, tỉnh TB. Anh Trung đem bức xúc này về kể cho bạn là Trần Quốc Anh (cả Trung và A nh đều là người cùng xã với chị Hải Yến, còn Lâm thì ở xã khác). Khi nghe chuyện xong, Quốc Anh có nới với Trung: “Mày ở đây mà mày phải sợ nó à, để tao đánh cho nó một trận cho nó không dám đến nữa”. Ngày hôm sua, Trung và Quốc Anh đã phục Lâm trên đoạn đường vắng ở giữa thôn. Khoảng 23 giờ trên đường từ nhà chị Hải Yến về thì Lâm đã bị Trung và Quốc Anh chặn đánh và đập phá xe máy của Lâm. Sợ quá, Lâm bỏ xe chạy xuống ruộng ngô kêu cứu, đúng lúc đó có rất nhiều ánh đèn của tổ dân phòng đi tới, trong lúc hốt hoảng Trung và Quốc Anh đã lấy chính chiếc xe máy của Lâm để tẩu thoát. Ngày hôm sau, Trung và Quốc Anh ra trình báo tại Cơ quan công an và giao nộp lại xe máy. Tòa án nhân dân huyện TH đã tuyên phạt Trung và Quốc Anh đều về tội cướp tài sran và tội hủy hoại tài sran của công dân. Trong trường hợp này, tòa án nhân dân huyện TH đã đánh giá hành vi phạm tội của các bị cáo như vậy là chưa chính xác, bởi vì trong hoàn cảnh này, các bị cáo đã không có mục đích chiếm đoạt tài sản của Lâm, việc lấy chiếc xe đó để nhằm mục đích tẩu thoát, tránh khỏi sự truy đuổi của dân phòng. Do vậy, nếu xét xử các bị cáo ở tội danh này sẽ là không chính xác, bản án sua đó đã bị kháng cáo và bản án phúc thẩm đã thay đổi tội danh cho các bị cáo.

Ở vụ án khác, trong khoảng thời gian từ năm 2018-2019 tại huyện TT, tỉnh HN, ông Nguyễn Văn Thành đã nhiều lần vay tiền của bà Vân, tổng cộng 5 lần với tổng số tiền là 2,1 tỷ đồng với mục đích kinh doanh vật liệu xây dựng , Theo thỏa thuận, ông Thành sẽ trả cho bà Vân lãi suất vay là 3%/tháng, đến hết năm 2018, ông Thành sẽ trả cho bà Vân toàn bộ gốc và lãi. Tuy nhiên, khi đến hạn thanh toán, do kinh doanh thua lỗ, ông Thành đã không có tiền để trả lại cho bà Vân, sau đó ông Thành đã khất nợ cho bà Vân bằng cách, đã dùng tài sran của ông là một chiếc xe ô tô du lịch và 50m2 đất của ông (những tài sran này đã đem thế chấp để vay tiền tại ngân hàng) để làm hợp đồng chuyển nhượng cho bà Vân và hứa khi nào đủ tiền ông Thành sẽ chuộc lại toàn bộ tài sản trên. Khio bà Vân phát hiện ra số tài sản này đã bị thế chấp tại ngân hàng, bà Vân đã tố cáo hành vi của ông Thành, ông Thành đã bị khởi tố và đưa ra xét xử về tội danh “Lạm dụng chiếm đoạt tài sản”. Ông Thành làm đơn kháng cáo kêu oan, Luật sư đã nhận định trong trường hợp này mặc dù ông Thành không thực hiện cam kết trả nợ đúng hạn, có những hành vi gian dối nhất định trong việc khất nợ đối với bà Vân, nhưng các hành vi đó chỉ nhằm mục đích giãn nợ và hoãn trả nợ mà thôi. Quan hệ vay nợ giữa ông Thành và bà Vân chỉ là giao dịch dân sự. Cơ quan tiến hành tố tụng đã hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh doanh, thương mại nên đã gửi văn bản kiến nghị đến tòa cấp phúc thẩm và tòa cấp phúc thẩm đã chấp nhận kháng cáo của ông Thành và hủy bản án sơ thẩm vì không chứng minh được mục đích chiếm đoạt tài sản của ông Thành đối với bà Vân.

• Kỹ năng của Luật sư sau khi hồ sơ vụ án được chuyển đến Tòa án phần một
• Hồ sơ cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

(i) Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

(ii) Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết

(iii) Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.