Những vấn đề cần chứng minh trong vụ án hình sự

Những vấn đề cần phải chứng minh trong vụ án hình sự được quy định tại Điều 85 của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015. Tuy nhiên, đối với mỗi loại vụ án hoặc mỗi vụ án còn những vấn đề cần phải chứng minh có tính chất đặc thù, bên cạnh những vấn đề chung. Những vấn đề cần chứng minh trong vụ án hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội được quy định tại Điều 441 của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527

Trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại là được quy kết từ hành vi phạm tội của cá nhân, vì vậy, những vấn đề của tội phạm mà pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự được xác định thông qua hành vi phạm tội của cá nhân. Cho nên, những vấn đề cần phải chứng minh quy định tại Điều 441 như: có hay không có hành vi phạm tội xảy ra, thời gian, địa điểm, lội, tính chất và mức độ thiệt hại... thực chất là những vấn đề cần phải chứng minh đối với hành vi phạm tội của cá nhân, từ đó dùng để quy kết trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại. Những vấn đề thực sư có tính chất đặc thù cần phải chứng minh đối với pháp nhân thương mại phạm tội nằm trong quy định: “những tình tiết khác của hành vi phạm tội thuộc trách nhiệm hình sự của pháp nhân theo quy định của Bộ luật hình sự (khoản 1 Điều 441).(xem thêm: tư vấn sở hữu trí tuệ)

Những tình tiết khác trong quy định nêu trên là các quy định về: phạm vi pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự(Điều 2); điều kiện phải chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại (Điều 75); phạm vi pháp nhân thương mạiphải chịu trách nhiệm hình sự (Điều 76).

1- Về phạm vi pháp nhân phải chịu trách nhiệm hình sự

"Điều 2 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định “

2. Chỉ pháp nhân thương mại nào phạm một tội đã được quy định tại Điều 76 Bộ luật này mới phải chịu trách nhiệm hình sự”.

Như vậy, giới hạn phạm vi pháp nhân phải chịu trách nhiệm hình sự là pháp nhân thương mại. Do vậy, vấn đề đầu tiên cần phải xác định là pháp nhân bị quy kết phải chịu trách nhiệm hình sự có phải là pháp nhân thương mại hay không. Để chứng minh vấn đề này cần phải dựa vào quy định của Bộ luật dân sự. Theo :Điều 75 Bộ luật dân sự năm 2015 " thì: “1. Pháp nhân thương mại là pháp nhân có mục tiêu chính là tìm kiếm lợi nhuận và lợi nhuận được chia cho các thành viên. 2. Pháp nhân thương mại bao gồm doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác...”.(quan tâm về: dịch vụ tư vấn doanh nghiệp)

2- Về điều kiện phải chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại

Pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự trong những điều kiện nhất định, được quy định tại Điều 75 của Bộ luật hình sự năm 2015. Theo đó thì có 04 điều kiện pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự.

(i) Điều kiện thứ nhất, đòi hỏi hành vi phạm tội phải nhân danh pháp nhân. Đó là hành vi của những người đại diện, lãnh đạo, điều hành pháp nhân hoặc được pháp nhân ủy quyền. Hành vi không nhân danh pháp nhân mà chỉ mang danh nghĩa cá nhân thì pháp nhân thương mại không phải chịu trách nhiệm hình sự;

(ii) Điều kiện thứ hai, đòi hỏi hành vi phạm tội phải được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân thương mại. Như vậy, mục đích của hành vi phạm tội là phải đem lại lợi ích chung cho pháp nhân thương mại, có thể là lợi ích vật chất hoặc tinh thần. Hành vi được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại nhưng chỉ nhằm mục đích đem lại lợi ích cho cá nhân thì chỉ cá nhân phải chịu trách nhiệm hình sự;

(iii) Điều kiện thứ ba, đòi hỏi hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại. Điều đó có nghĩa, mặc ở dù nhận thức được hành vi do mình chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận bị: cho người khác thực hiện là hành vi phạm tội nhưng pháp nhân thương mại vẫn chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận. Tất nhiên, sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại được thực hiện thông qua hành vi của người có những thẩm quyền này của pháp nhân thương mại.

(iv) Điều kiện thứ tư, đòi hỏi hành vi phạm tội chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Điều hết sức cần phải lưu ý là: pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi chứng minh được hành vi phạm tội có đầy đủ đồng thời cả 04 điều kiện nêu trên.(đọc thêm: dịch vụ thành lập công ty)

3- Về phạm vi phải chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại. 

Phạm vi phải chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại được quy định tại Điều 76 của Bộ luật hình sự năm 2015. Đó là các tội phạm trong lĩnh vực kinh tế, môi trường và an ninh kinh tế. Đây là các tội phạm có tính đặc thù, phù hợp trách nhiệm hình sự của pháp nhân, cũng là những tội phạm xảy ra phổ biến ở thước ta trong giai đoạn hiện nay.

Như vậy, để có thể buộc pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự thì phải xác định tội phạm mà pháp nhân thương mại bị cáo buộc là một trong những tội phạm được quy định tại Điều 76 của Bộ luật hình sự năm 2015. Đây là vấn đề rất quan trọng trong thực tiễn tố tụng, đòi hỏi việc xác định tội danh cần phải chính xác ngay từ khi tiến hành khởi tố vụ án, nếu không sẽ gây ra hậu quả là làm bạn, sai cho pháp nhân thương mại.

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

(i) Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

(ii) Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

(iii) Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn...