Thu hồi đất tại Dự án Cảng hàng không Quảng Ninh: Biết ‘sai’, nhận ‘sai’, nhưng ‘không sửa sai’?

Hộ gia đình bà Từ Thị Thắm sinh sống ổn định từ những năm 1975 tại thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh đến nay. Nguồn gốc đất là do khai hoang từ những năm 1975, năm 1989 gia đình bà Từ Thị Thắm làm nhà, cả hai hộ gia đình con gái thứ hai (Tô Thị Hồng Thuyên – Nguyễn Văn Dũng) và hộ gia đình con gái thứ ba (Tô Thị Hồng Thu – Hoàng Phi Sơn) đều sinh sống ổn định cùng với gia đình bà Từ Thị Thắm.

Năm 2015, dự án Cảng Hàng không Quảng Ninh được triển khai, tổng diện tích đất của hộ gia đình bà Từ Thị Thắm bị thu hồi là 841 m² tại thửa đất số 395 tờ Bản đồ giải phóng mặt bằng (GPMB) số 05 và thửa đất số 925 tờ Bản đồ GPMB số 4, trong đó: đất ở là 400 m², đất trồng cây lâu năm là 323.5 m², đất rừng sản xuất là 117.5 m². Tại diện tích đất ở đã bị thu hồi của gia đình có 05 khẩu, 03 thế hệ, 03 hộ gia đình đang sinh sống ổn định tại thửa đất GPMB thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.

Hộ gia đình bà Từ Thị Thắm được Nhà nước bồi thường với giá thấp hơn rất nhiều giá trị thực tế, bố trí 01 lô đất tái định cư cho hộ chính theo quy định pháp luật, nhưng không được bố trí lô đất tái định cư cho hộ phụ chủ là hộ gia đình con gái thứ hai  và hộ gia đình con gái thứ ba. Hiện tại 02 hộ phụ chủ là con gái thứ hai và thứ ba của bà Thắm rất khó khăn, không có đất để xây nhà, phải đi thuê nhà để ở.

Gia đình bà Từ Thị Thắm đã nhiều lần đề nghị, kiến nghị, khiếu nại tới Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn về việc giải quyết bố trí đất tái định cư cho hộ phụ chủ theo quy định của pháp luật nhưng Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn nêu rõ quan điểm tại Quyết định số 3116/QĐ-CT về việc giải quyết khiếu nại của bà Từ Thị Thắm, trú tại thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn: “không chấp nhận nội dung khiếu nại của bà Từ Thị Thắm… không bố trí 02 ô đất tái định cư cho hai con gái bà“.

Kết luận của tổ xác minh khiếu nại

Tại buổi đối thoại ngày 02/01/2020, có mặt Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn, Ủy ban nhân dân xã Đoàn Kết, đại diện Công ty Luật TNHH Everest, bà Từ Thị Thắm (người khiếu nại), Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh đã kết luận: “Bố trí thêm 01 ô đất tái định cư cho gia đình bà Từ Thị Thắm là đúng theo quy định của pháp luật”. Như vậy, tuy không hoàn toàn nhất trí với yêu cầu của bà Từ Thị Thắm (bố trí thêm 02 suất tái định cư cho 2 hộ gia đình con gái bà Từ Thị Thắm), Sở Tài nguyên và môi trường đã ‘thừa nhận’ căn cứ pháp lý mà bà Từ Thị Thắm và các Luật sư Công ty Luật TNHH Everest đưa ra là chính xác. Việc làm này rất đáng hoan nghênh vì đã đem lại lợi ích chính đáng cho người dân.

Phần kết luận tại Biên bản đối thoại ngày 02/01/2020 của Sở TN&MT tỉnh Quảng Ninh

Ngày 24/4/2020 Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh ban hành văn bản số 2681/UBND-TD4 về việc giải quyết đơn khiếu nại của bà Từ Thị Thắm và bà Từ Thị Xoan, trú tại thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn. Tại văn bản này, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh biết rằng nhận định của Sở TN&MT tỉnh Quảng Ninh là đúng căn cứ dựa trên các quy định của pháp luật.

Văn bản số 2681/UBND-TD4 ngày 24/4/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh

Cụ thể, tại văn bản có nêu rõ bằng các căn cứ tại Điều 79 Luật đất đai năm 2013; Khoản 2, Điều 18, Quyết định 1766/QĐ-UBND ngày 13/8/2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh thì hộ bà Từ Thị Thắm và bà Từ Thị Xoan đủ điều kiện được bố trí 01 ô tái định cư; Như vậy, tổng phương án bồi thường, bố trí tái định cư cho bà Thắm là 02 ô, bà Xoan là 02 ô đất ở. Việc Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn mới bố trí mỗi hộ 01 ô đất ở trong phương án bồi thường, bố trí tái định cư cho hộ bà Thắm và bà Xoan như vậy là thiếu mỗi hộ 01 ô đất ở.

Văn bản số 2681/UBND-TD4 ngày 24/4/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh

Biết sai, nhận sai, quyết tâm không sửa sai

Mặc dù, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã nhìn nhận được vấn đề nhưng thay vì cố gắng sửa đổi để đảm bảo quyền lợi cho người dân thì lại rụt rè vì sợ các cơ quan Nhà nước sẽ khó khăn trong việc giải quyết, bố trí tái định cư và dễ xảy ra khiếu kiện của nhiều hộ dân tương tự.

Phải chăng việc nhìn nhận thẳng vào thực tế là có lỗi sai lại khó khăn đến thế? Lỗi chồng lỗi, sai phạm chồng sai phạm đến bao giờ mới chấm dứt?

Văn bản số 2681/UBND-TD4 ngày 24/4/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh

Văn hóa tốt cần nhân rộng

Việc cơ quan chuyên môn là Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh: Chấp nhận một phần nội dung khiếu nại của bà Từ Thị Thắm; chấp nhận nội dung khiếu nại của bà Từ Thị Xoan; Giao Uỷ ban nhân dân huyện Vân Đồn bố trí thêm 01 ô đất tái định cư cho gia đình bà Từ Thị Thắm và bà Từ Thị Xoan (mỗi hộ thêm 01 ô đất tái định cư) cho con gái đã lấy chồng nhưng vẫn ở chung với gia đình trên thửa đất bị thu hồi là hoàn toàn đúng với các quy định của pháp luật. Ngoài ra với nhận định sáng suốt của mình, Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh đã tham mưu, đề xuất Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh giao Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn rà soát, đối chiếu quy định pháp luật giải quyết cho các trường hợp tương tự như hộ bà Từ Thị Thắm và bà Từ thị Xoan.

Việc dám thừa nhận cái sai, khắc phục và sửa lỗi sai giúp đem lại quyền lợi tốt nhất cho nhân dân mới là điều trân quý, khiến nhân dân tăng thêm lòng tin với Đảng, chính quyền tỉnh Quảng Ninh. Từ đó, tạo động lực phát triển quê hương, đất nước thêm giàu mạnh, văn minh.