Các trường hợp được phép vượt đèn đỏ

1. Quy định về tín hiệu đèn giao thông

Theo Khoản 1 Điều 9 Luật giao thông đường bộ 2008 quy định:

“Người tham gia giao thông phải đi bên phải theo chiều đi của mình, đi đúng làn đường, phần đường quy định và phải chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ.”

Bên cạnh đó tại Điều 10 của Luật này quy định về tín hiệu đèn giao thông như sau:

“1. Hệ thống báo hiệu đường bộ gồm hiệu lệnh của người điều khiển giao thông; tín hiệu đèn giao thông,biển báo hiệu, vạch kẻ đường, cọc tiêu hoặc tường bảo vệ, rào chắn.”

Đèn giao thông là một trong các bộ phận thuộc hệ thống báo hiệu giao thông. Người tham gia giao thông phải có nghĩa vụ chấp hành theo tín hiệu đèn.”

Trong đó, đèn tín hiệu giao thông có 03 màu xanh, đỏ, vàng. Mỗi màu lại tương ứng với ý nghĩa như sau:

a) Tín hiệu xanh là được đi;

b) Tín hiệu đỏ là cấm đi;

c) Tín hiệu vàng là phải dừng lại trước vạch dừng, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp; trong trường hợp tín hiệu vàng nhấp nháy là được đi nhưng phải giảm tốc độ, chú ý quan sát, nhường đường cho người đi bộ qua đường.

Theo đó, có thể thấy khi thấy đèn tín hiệu chuyển đỏ, các phương tiện sẽ bị cấm đi.

Bên cạnh đó, Quy chuẩn QCVN 41:2019/BGTVT cũng quy định, tín hiệu đỏ báo hiệu phải dừng lại trước vạch dừng. Nếu không có vạch dừng thì phải dừng trước đèn tín hiệu theo chiều đi. Trường hợp không có vạch dừng, thì coi vị trí đặt đèn tín hiệu gần nhất theo chiều đi là vạch dừng.

Việc dừng xe trước đèn đỏ là quy định bắt buộc. Tuy nhiên trong một số trường hợp do luật định, vượt đèn đỏ là được phép. Việc này nhằm đáp ứng mục đích cấp thiết hơn và vẫn phải đảm bảo an toàn cho người khác.

2. Các trường hợp không bị phạt do vượt đèn đỏ

2.1 Khi có hiệu lệnh của người điều khiển giao thông

Cụ thể, theo Khoản 2 Điều 11 Luật Giao thông đường bộ và Khoản 4.1 Điều 4 QCVN 41:2019/BGTVT ban hành kèm theo Thông tư 54/2019/TT-BGTVT thì người tham gia giao thông phải chấp hành hiệu lực của người điều khiển giao thông nếu các hình thức báo hiệu có ý nghĩa khác nhau cùng ở một khu vực theo thứ tự sau:

– Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông;

– Hiệu lệnh của đèn tín hiệu;

– Hiệu lệnh của biển báo hiệu;

– Hiệu lệnh của vạch kẻ đường và các dấu hiệu khác trên mặt đường.

Do đó nếu trong trường hợp đèn đỏ mà người điều khiển giao thông cho phép đi. Người tham gia giao thông phải chấp hành theo hiệu lệnh của người điều khiển. Vì vậy vượt đèn đỏ trong trường hợp này không phải vi phạm.

2.2 Trường hợp xe ưu tiên

Theo Điều 22 Luật Giao thông đường bộ quy định:

Những xe sau đây được xem là xe ưu tiên khi đi làm nhiệm vụ phải có tín hiệu còi, cờ, đèn theo quy định; không bị hạn chế tốc độ; được phép đi vào đường ngược chiều, các đường khác có thể đi được, kể cả khi có tín hiệu đèn đỏ và chỉ phải tuân theo chỉ dẫn của người điều khiển giao thông gồm:

– Xe chữa cháy đi làm nhiệm vụ;

– Xe quân sự, xe công an đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường;

– Xe cứu thương đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu;

– Xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật.

Các xe ưu tiên vì tính cấp bách nên được phép ưu tiên vượt đèn đỏ để đảm bảo nhu cầu cấp bách. Tuy nhiên trong trường hợp có chỉ dẫn của người điều khiển giao thông buộc dừng thì các xe này vẫn phải tuân theo.

2.3 Vạch kẻ kiểu mắt võng

– Theo QCVN 41:2019/BGTVT vạch kẻ kiểu mắt võng được sử dụng để báo cho người điều khiển không được dừng phương tiện trong phạm vi phần mặt đường có bố trí vạch để tránh ùn tắc giao thông.

– Vạch kẻ kiểu mắt võng có thể sử dụng để xác định phạm vi cấm dừng trong phạm vi nút giao cùng mức, trên nhánh dẫn cửa vào hoặc cửa ra của nút giao hoặc những vị trí mặt đường cần thiết không cho phép dừng xe.

Như vậy, trong phạm vi vạch này, người tham gia giao thông đi trên đường không được phép dừng xe, tránh ùn tắc.

2.4 Có đèn tín hiệu, biển báo cho phép tiếp tục di chuyển

Khi có đèn tín hiệu hoặc biển báo cho phép, người tham gia giao thông được phép rẽ hoặc đi thẳng dù có đèn đỏ. Các trường hợp đó gồm:

– Có đèn tín hiệu màu xanh được lắp đặt kèm theo báo hiệu được ưu tiên rẽ. Đây thường là một đèn phụ, hình mũi tên màu xanh được lắp phía dưới cột đèn giao thông.

– Có biển báo giao thông. Thường là biển phụ được đặt dưới cột đèn giao thông cho phép các xe được rẽ khi đèn đỏ.

2.5 Trường hợp đặc biệt

Cụ thể, theo Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính thì người thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong các trường hợp sau sẽ không bị xử phạt:

– Thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết;

– Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do phòng vệ chính đáng;

– Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất ngờ;

– Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất khả kháng;

– Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính không có năng lực trách nhiệm hành chính; người thực hiện hành vi vi phạm hành chính chưa đủ tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.

Như vậy, người tham gia giao thông có hành vi vượt đèn đỏ nhưng thuộc một trong các tình huống nêu trên thì không bị xử phạt hành chính.

3. Mức xử phạt khi vượt đèn đỏ

Người điều khiển xe tham gia giao thông khi vượt đèn đỏ, mà không thuộc 05 trường hợp nêu trên, sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP như sau:

– Đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện):

Phạt tiền từ 600.000 đồng đến 1.000.000 đồng,

Tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 tháng đến 03 tháng

(Điểm e, khoản 4 và Điểm b Khoản 10 Điều 6).

– Đối với người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô:

Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng,

Tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 tháng đến 03 tháng; từ 02 đến 04 tháng nếu gây tai nạn giao thông

(Điểm a Khoản 5, Điểm b, c Khoản 11 Điều 5).

– Đối máy kéo, xe máy chuyên dùng:

Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng

Tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe (khi điều khiển máy kéo), chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ (khi điều khiển xe máy chuyên dùng) từ 01 tháng đến 03 tháng; từ 02 đến 4 tháng nếu gây tai nạn (Điểm đ Khoản 5; Điểm a, b Khoản 10 Điều 7).

– Đối với xe đạp, xe đạp máy: Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng (Điểm đ khoản 2 Điều 8)

– Người đi bộ: Phạt tiền từ 60.000 đồng đến 100.000 đồng (Điểm c Khoản 1 Điều 9)

Theo đó có thể thấy tùy loại xe vi phạm mà mức xử phạt là khác nhau. Bên cạnh bị phạt tiền, người vi phạm còn có thể bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe ( tịch thu bằng lái) từ 1 đến 4 tháng.