Các yêu cầu đối với luật sư khi tham gia phiên tòa Hình sự

Theo quy định của pháp luật , sau khi xét xử , nghe các bên tranh tụng , Hộ đồng xét xử (HĐXX) sẽ ra phán quyết đối với vụ án. Vì phán quyết của Tòa án chủ yếu dựa vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa nên luật sư phải thể hiện được bản lĩnh của người bào chữa. Luật sư phải sử dụng mọi biện pháp pháp luật cho phép , dùng lý lẽ thuyết phục HĐXX chấp nhận ý kiến , quan điểm của mình . Muốn đạt được kết quả cao , luật sư cần bảo đảm các yêu cầu sau đây khi tham gia phiên tòa.

Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198

Các yêu cầu đối với luật sư khi tham gia phiên tòa

 Theo quy định của pháp luật , sau khi xét xử , nghe các bên tranh tụng , HĐXX sẽ ra phán quyết đối với vụ án . Phán quyết của Tòa án căn cứ chủ yếu vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa , trên cơ sở xem xét đầy đủ , toàn diện các chứng cứ , ý kiến của Kiểm sát viên (KSV) , của người bào chữa , bị cáo , người làm chứng , nguyên đơn , bị đơn và những người có quyền lợi , nghĩa vụ liên quan để ra những bản án , quyết định đúng pháp luật , có sức thuyết phục và trong thời hạn quy định . Vì phán quyết của Tòa án chủ yếu dựa vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa nên luật sư phải thể hiện được bản lĩnh của người bào chữa , bảo vệ , đưa ra được lập luận bảo vệ cho thân chủ , bác bỏ các chứng cứ chống lại thân chủ của mình . Luật sư phải sử dụng mọi biện pháp pháp luật cho phép , dùng lý lẽ thuyết phục HĐXX chấp nhận ý kiến , quan điểm của mình . Muốn đạt được kết quả cao , luật sư cần bảo đảm các yêu cầu sau đây khi tham gia phiên tòa

Chuẩn bị đầy đủ chứng cứ , tài liệu và các phương tiện cần thiết để sử dụng tại phiên tòa

 Căn cứ nội dung vụ án , luật sư chuẩn bị các tài liệu cần thiết để chủ động trong quá trình tham gia phiên tòa . Chẳng hạn trong phần thủ tục bắt đầu phiên tòa, khi nghe thư ký báo cáo với HĐXX có người tham gia tố tụng vắng mặt, muốn đề nghị hoãn phiên tòa thì Luật sư phải có đủ tài liệu để cho rằng sự vắng mặt của người này là cản trở việc xét xử; trong phần hỏi, khi nghe có người tham gia tố tụng trình bày  không có lợi cho thân chủ nhưng có điểm khác với lời đã khai tại CQĐT thì luật sư cần có lời khai của người này, đối chiếu để có thể đề nghị HĐXX công bố lời khai của họ tại Cơ quan điều tra (CQĐT); khi tranh luận, đối đáp, luật sư cần có tài liệu để viện dẫn trong trường hợp cần thiết. Tùy thuộc vào việc bào chữa cho bị cáo hay bảo vệ cho bị hại, đương sự mà tài liệu cần chuẩn bị thường là:

(i) Bộ luật Hình sự (BLHS) , Bộ luật Tố tụng Hình sự (BLTTHS) , Bộ luật Dân sự ( nếu có liên quan đến việc giải quyết vấn đề dân sự trong vụ án hình sự) Trong trường hợp cần lập luận một vấn đề còn có nhiều ý kiến khác nhau hoặc vấn đề chưa rõ nhưng Bình luận khoa học BLHS có giải thích rõ , có thể đề nghị HĐXX tham thảo thì mang theo cả Bình luận khoa học BLHS;

(ii) Các Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TANDTC , các Thông tư liên tịch , các văn bản về nghiệp vụ và quy chế nghề nghiệp của Bộ Công an , VKSNDTC liên quan đến việc bào chữa , bảo vệ . Đối với các văn bản pháp luật , luật sư phải rà soát kỹ để bảo đảm những văn bản sử dụng là văn bản còn hiệu lực thi hành , tránh trường hợp không rà soát nên vẫn chuẩn bị văn bản hết hiệu lực nhưng có nội dung khác với văn bản mới đã thay thế ;

- Các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực cần bào chữa ( đặc biệt đối với các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế , tội phạm về môi trường ... ) ;

- Những tài liệu trong hồ sơ vụ án mà luật sư cần sử dụng tại phiên tòa đã được đánh dấu , sắp xếp một cách khoa học ;

- Tài liệu về nhân thân bị cáo hoặc tài liệu , chứng cứ mới mà luật sư thu thập được nhưng chưa giao cho Tòa án ;

- Kế hoạch hỏi của luật sư và luận cứ bào chữa , bảo vệ mà luật sư đã chuẩn bị .

Các tài liệu nêu trên phải được sắp xếp một cách khoa học để sử dụng thuận tiện tại phiên tòa . Tài liệu nào đã sử dụng để viết bài bào chữa , bảo vệ là tài liệu thường được sử dụng tại phiên tòa phải để riêng thành một lập các tài liệu dùng để viện dẫn để thành tập riêng . Những tài liệu này đi cùng với luận cứ bào chữa , bảo vệ . Các tài liệu còn lại trong hồ sơ để thành một tập để khi cần thì tham khảo . Luật sư nên đánh số trang , đánh dấu những đoạn cần trích dẫn trong tài liệu , ghi rõ thứ tự trích dẫn để ra phiên tòa không bị lúng túng khi viện dẫn tài liệu . Các văn bản pháp luật cần phải được rà soát kỹ bảo đảm vẫn còn hiệu lực thi hành . Nếu cần phải viện dẫn một đoạn trong văn bản pháp luật thì luật sư cần đọc kỹ , dùng bút nhớ dòng đánh dấu vào đoạn đó để khi sử dụng không mất thời gian đọc văn bản mà vẫn có thể trích dẫn được ngay . BLHS , BLTTHS là tài liệu thường xuyên sử dụng nên không thể thiếu được khi ra phiên tòa.

Ngoài những tài liệu trên, trong một số vụ án, có thể cần trình chiếu các sơ đồ hiện trường , bản ảnh hiện trường , bản ảnh vật chứng (trong trường hợp vật chứng đã bị hư hỏng , tiêu hủy ) , dấu vết trên thân thể bị hại , bị cáo tại phiên tòa chứng minh cho các quan điểm bào chữa , luật sư chuẩn bị kỹ các file mềm trong máy tính , scan các biên bản , tài liệu , bản ảnh trong hồ sơ lưu sẵn vào một thư mục ( folder ) của vụ án , các đường link đến những thông tin trên internet cũng như chuẩn bị phương tiện trình chiếu để luôn chủ động và dễ dàng khi sử dụng .

Luật sư cần chuẩn bị bút ghi chép , bên cạnh các bút viết thường còn phải chuẩn bị cả bút nét lớn để sử dụng khi tốc ký trong khi nghe KSV và các luật sư khác đối đáp, mang theo cả bút nhớ dòng để đánh dấu những điểm quan trọng phát hiện trong quá trình theo dõi việc hỏi tại phiên tòa để thuận tiện khi đặt câu hỏi với thân chủ và người tham gia tố tụng khác.

Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198

Đọc , rà soát , sửa chữa , bổ sung bản bào chữa , bản bảo vệ

Chuẩn bị xong luận cứ bào chữa hoặc bảo vệ là điều kiện cần để bào chữa hoặc bảo vệ tại phiên tòa , nhưng không phải khi nào phiên tòa cũng được mở ngay , có nhiều trường hợp sau hàng tuần , thậm chí hàng tháng luật sư mới tham gia phiên tòa . Vì thế , để nắm vững các nội dung cần trình bày khi tranh luận , tránh những sai sót đáng tiếc có thể xảy ra , luật sư cần đọc , rà soát lại bản bào chữa , bản bảo vệ xem có cần chỉnh sửa , bổ sung gì không . Nếu thấy có điểm nào còn thiếu , cần sửa thì bổ sung , sửa chữa ngay . Khi đọc , luật sư cần dùng bút nhớ dòng đánh dấu những điểm quan trọng là các tiểu mục hoặc tình tiết trong bản luận cứ bào chữa , bảo vệ cần đặc biệt lưu ý khi bào chữa , bảo vệ ; cũng cần đánh dấu cả những chỗ cần viện dẫn tài liệu , văn bản pháp luật hoặc lời khai của một người tham gia tố tụng nào đó để không bị nhầm lẫn khi tranh tụng tại phiên tòa .

Yêu cầu khác khi tham gia phiên tòa

Phiên tòa là nơi có đông người tham gia , ngoài HĐXX , KSV , Thư ký Tòa án , những người tham gia tố tụng và các phóng viên báo chí , đà phát thanh , đài truyền hình thì gia đình , người thân , bạn bè của thân chủ , những người khác tham dự phiên tòa công khai đều có thể có mặt . Để tổ chức một phiên tòa , Tòa án phải chuẩn bị rất nhiều công việc , trong đó có việc triệu tập những người tham gia tố tụng , mời những người có liên quan, chuẩn bị phòng xét xử , bảo đảm các vấn đề về an ninh , trật tự nên mất nhiều thời gian , công sức . Vì vậy , luật sư phải bố trí để tham gia phiên tòa , không thể để chỉ vì vắng mặt mình mà ảnh hưởng đến việc xét xử hoặc phải hoãn phiên tòa . Trong trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan , luật sư không thể có mặt thì cần chủ động thông báo trước cho Tòa án với thời gian sớm nhất có thể để Tòa án chủ động trong việc tổ chức phiên tòa , tránh việc phiên tòa đã được tổ chức , những người tham gia tố tụng , các phóng viên báo , đài , những người có liên quan đã có mặt , luật sư mới đưa ra yêu cầu xin hoãn phiên tòa gây mất thời gian , công sức cho Tòa án và những người khác . Luật sư cần chủ động bố trí , sắp xếp thời gian để có mặt tại phiên tòa trước khoảng 30 phút so với thời gian Tòa án triệu tập để lựa chọn vị trí ngồi hợp lý , quan sát những người cần có mặt xem họ đã có mặt chưa , nếu cần , có thể trao đổi , căn dặn thân chủ và người thân của họ trước khi phiên tòa bắt đầu . Tại phiên tòa , luật sư sẽ tiếp xúc với nhiều người , sẽ thực hiện việc tranh tụng với KSV và những người đối tụng nên cách ăn mặc , trang phục của luật sư phải đúng quy định , gọn gàng , lịch sự , phong thái chững chạc , đàng hoàng để tạo sự tự tin cho mình và sự tôn trọng của những người khác .