Dân sự

Trong tố tụng dân sự thi hành án có vị trí đặc biệt quan trọng, bởi vì bản án và quyết định của toà án dân sự, cho dù có nghiêm minh, khách quan, công bằng đến đâu đi nữa, cũng chẳng còn mấy ý nghĩa nếu bản án và quyết định đó không được thi hành hoặc thi hành không nghiêm.

Đương sự trong vụ án dân sự bao gồm nguyên đơn, bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Đương sự có thể là cá nhân, cơ quan, tổ chức, nhưng trong trường họp là cơ quan, tổ chức thì tại toà án, những cơ quan, tổ chức này cũng được đại diện bởi những cá nhân.

Thông thường, một người chỉ bị coi là đã chết khi họ chấm dứt sự tồn tại về mặt sinh học. Tuy nhiên, trong thực tế, có trường hợp một người biệt tích khỏi nơi cư trú do những nguyên nhân khác nhau mà không thể xác định được người đó còn sổng hay đã chết. Trong những trường hợp này, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người biệt tích và những người có quyền, lợi ích liên quan như cha, mẹ, vợ, chồng, các con của họ...

Sau khi kết thúc phần tranh luận, hội đồng xét xử rời phòng xử án, chuyển sang một phòng riêng, gọi là phòng nghị án. Tại đây, các vấn đề của vụ án được hội đồng xét xử đưa ra thảo luận một lần nữa và sau đó, biểu quyết đưa ra bản án. Như vậy, trong giai đoạn nghị án, hội đồng xét xử kết thúc việc thực hiện cả chức năng nhận thức lẫn chức năng thiết kế.

Việc xác định nơi cư trú của cá nhân có ý nghĩa quan trọng trong việc quản lí nhà nước đối với cá nhân và có ý nghĩa về mặt tố tụng khi có tranh chấp, yêu cầu phát sinh tại toà án. Theo quy định của pháp luật, cá nhân phải đăng kí hộ khẩu tại nơi cư trú, khi chuyển đến nơi ở mới hoặc vắng mặt tại nơi cư trú phải thực hiện đầy đủ việc đăng kí, quản lí tạm trú, tạm vắng. Khi một người vắng mặt ở nơi cư trú từ 06 tháng trở lên nhưng không làm các thủ tục khai báo tạm vắng, tạm trú sẽ gây khó khăn cho việc quản lí hộ tịch đổi với người đó và có thể ảnh hưởng tới những người có liên quan đến họ. Vì vậy, khoản 1 Điều 381 Bộ Luật tố tụng dân sựnăm 2015 quy định, những người có quyền, lợi ích liên quan đến người vắng mặt có quyền yêu cầu toà án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú khi người đó biệt tích trong 06 tháng liền trở lên. Cùng với yêu cầu toà án thông báo tìm kiểm người vắng mặt tại nơi cư trú, người yêu cầu có thể yêu cầu toà án áp dụng biện pháp quản lí tài sản của người vắng mặt đó theo quy định của Bộ Luật Dân sự năm 2015

Khi một người bị bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình thỉ không thể tham gia vào các quan hệ pháp luật dân sự và cũng không phải chịu trách nhiệm về những hành vi trái pháp luật do họ gây ra. Nếu họ tham gia vào các quan hệ pháp luật dân sự sẽ làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ và các cá nhân hoặc các cơ quan, tổ chức liên quan... Do vậy, khoản 1 Điều 376 Bộ Luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định người có quyền, lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức hữu quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự.

Quyết định giải quyết việc dân sự là văn bản pháp lí kết thúc quá trình chuẩn bị, xem xét giải quyết việc dân sự. Trong đó, toà án xác định rõ có hay không sự tồn tại của một sự kiện pháp lí là căn cứ phát sinh quyền và nghĩa vụ dân sự giữa các đương sự; công nhận hay không công nhận quyền dân sự của người có yêu cầu và Quyết định phúc thẩm giải quyết việc dân sự có hiệu lực pháp luật được công bố trên cổng thông tin điện tử của toà án (nếu có), trừ quyết định có chứa thông tin quy định tại khoản 2 Điều 109 BLTTDS năm 2015.