Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực tư pháp quốc tế

TƯ PHÁP QUỐC TẾ - MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN:

Tư pháp quốc tế: hệ thống các quy phạm pháp luật xung đột điều chỉnh quan hệ tài sản và nhân thân phi tài sản trong các lĩnh vực: dân sự, tố tụng dân sự, thương mại, lao động, hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngoài. Sự khác biệt giữa Tư pháp quốc tế và Luật dân sự với tư cách là hai ngành luật khác nhau trong hệ thống pháp luật quốc gia là "yếu tố nước ngoài".

Tư pháp quốc tế Việt Nam: không thể hiện ở một văn bản pháp quy như Bộ luật dân sự, Bộ luật hình sự hay các bộ luật, luật khác, mà nằm trong nhiều văn bản pháp luật khác nhau. Bộ luật Dân sự năm 2015, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, Bộ luật lao động năm 2019, Luật Đầu tư năm 2020..., đều có các quy phạm pháp luật của Tư pháp quốc tế.

Đối tượng điều chỉnh của Tư pháp quốc tế: là các quan hệ dân sự theo nghĩa rộng (dân sự, tố tụng dân sự, thương mại, lao động, hôn nhân gia đình) có yếu tố nước ngoài.

Phương pháp điều chỉnh của Tư pháp quốc tế: (1) Phương pháp thực chất - sử dụng những điều luật có sẵn để giải quyết đúng và chính xác quan hệ đang xảy ra tranh chấp. Các điều luật có sẵn này thường có trong các Điều ước quốc tế mà các Quốc gia thành viên tham gia ký kết hoặc việc chấp nhận và sử dụng Tập quán quốc tế, Án lệ quốc tế; (2) Phương pháp xung đột - áp dụng các quy phạm xung đột - điều luật không quy định sẵn các quyền, nghĩa vụ và chế tài để giải quyết vụ việc, mà chỉ có vai trò là bước đệm, xác định trong vụ việc đó sẽ sử dụng luật nước nào. Quy phạm xung đột được xây dựng bằng cách các quốc gia tự ban hành hệ thống pháp luật của nước mình hoặc các quốc gia ký kết các Điều ước quốc tế. 

NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA TƯ PHÁP QUỐC TẾ: 

◦ Nguyên tắc bình đẳng về mặt pháp lý giữa các chế độ sở hữu: xuất phát từ nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế là sự bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia. Theo Hiến pháp năm 2013, nội dung cơ bản của nguyên tắc thể hiện ở việc Nhà nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam không phân biệt đối xử giữa các chế độ sở hữu của các quốc gia trên thế giới.

◦ Nguyên tắc miễn trừ quốc gia: quyền của một quốc gia sẽ không bị xét xử bởi bất kỳ một cơ quan tài phán nào dù là cơ quan tài phán quốc tế hay cơ quan tài phán của quốc gia khác trong quan hệ tư pháp quốc tế nếu chính quốc gia đó không đồng ý.

◦ Nguyên tắc không phân biệt đối xử giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài: cho phép công dân nước ngoài khi ở Việt Nam được hướng những quyền và nghĩa vụ như công dân Việt Nam. 

◦ Nguyên tắc tôn trong sự thoả thuận của các bên: các quan hệ mà tư pháp quốc tế điều chỉnh vẫn là các quan hệ dân sự, cho nên việc tôn trong sự thoả thuận của các bên là nội dung được thừa nhận. 

◦ Nguyên tắc có đi có lại: một quốc gia sẽ dành chế độ pháp lý nhất định cho thể nhân hoặc pháp nhân nước ngoài trong phạm vi chế độ pháp lý mà nước đó dành cho thể nhân hoặc pháp nhân nước mình. Việc áp dụng nguyên tắc này nhằm mục đích bảo hộ một cách tối đa quyền và lợi ích chính đáng của công dân, pháp nhân nước mình tại nước ngoài trong quan hệ tư pháp quốc tế.