Hưởng hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản

1- Hoa lợi, lợi tức là gì?

Theo quy định tại Điều 109 Bộ luật Dân sự năm 2015 hoa lợi là sản vật tự nhiên mà tài sản mang lại (ví dụ: Khi cây ra hoa, quả thì hoa, quả là hoa lợi); lợi tức là khoản lợi thu được từ việc khai thác tài sản. (ví dụ: Cho thuê căn nhà với giá 1 triệu đồng thì 1 triệu đồng là lợi tức)

2- Một số quy định về hoa lợi, lợi tức

Xác lập quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức

Theo quy định tại Điều 224 Bộ luật Dân sự 2015 thì chủ sở hữu, người sử dụng tài sản có quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật, kể từ thời điểm thu được hoa lợi, lợi tức đó.

Hoa lợi, lợi tức trong giao dịch bảo đảm

* Hoa lợi, lợi tức trong giao dịch cầm cố:

Theo điều khoản 3 Điều 313, khoản 3 Điều 314, Điều 316 Bộ luật Dân sự 2015 thì: 

- Bên nhận cầm cố có quyền hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản cầm cố nếu các bên có thỏa thuận.

- Khi việc cầm cố tài sản chấm dứt theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 315 của Bộ luật Dân sự 2015 hoặc theo thỏa thuận của các bên thì hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản cầm cố cũng được trả lại cho bên cầm cố, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

* Hoa lợi, lợi tức trong giao dịch thế chấp

Theo Khoản 1 Điều 321 Bộ luật Dân sự 2015

Bên thế chấp có quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp, trừ trường hợp hoa lợi, lợi tức cũng là tài sản thế chấp theo thỏa thuận.

* Hoa lợi, lợi tức trong giao dịch cầm giữ tài sản:

Theo Khoản 3 Điều 348 Bộ luật Dân sự 2015 bên cầm giữ tài sản được khai thác tài sản cầm giữ để thu hoa lợi, lợi tức nếu được bên có nghĩa vụ đồng ý.

* Hoa lợi, lợi tức trong giao dịch bảo lưu quyền sở hữu:

Theo Khoản 1 Điều 333 Bộ luật Dân sự 2015 bên mua tài sản trong giao dịch bảo lưu quyền sở hữu được quyền hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản trong thời hạn bảo lưu quyền sở hữu có hiệu lực.

Nghĩa vụ hoàn trả hoa lợi, lợi tức của người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật

Theo Điều 581 Bộ luật Dân sự 2015 thì: 

- Người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật và không ngay tình thì phải hoàn trả hoa lợi, lợi tức thu được từ thời điểm chiếm hữu, sử dụng tài sản, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.

- Người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật nhưng ngay tình thì phải hoàn trả hoa lợi, lợi tức thu được từ thời điểm người đó biết hoặc phải biết việc chiếm hữu, sử dụng tài sản, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật, trừ trường hợp quy định tại Điều 236 của Bộ luật Dân sự 2015.

Quyền hưởng hoa lợi, lợi tức của người hưởng dụng

Theo Điều 264 Bộ luật Dân sự 2015 thì: 

- Người hưởng dụng có quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng trong thời gian quyền này có hiệu lực.

- Trường hợp quyền hưởng dụng chấm dứt mà chưa đến kỳ hạn thu hoa lợi, lợi tức thì khi đến kỳ hạn thu hoa lợi, lợi tức, người hưởng dụng được hưởng giá trị của hoa lợi, lợi tức thu được tương ứng với thời gian người đó được quyền hưởng dụng.

Hoa lợi, lợi tức khi phân chia di sản theo di chúc

Theo Điều 264 Bộ luật Dân sự 2015rường hợp di chúc xác định phân chia di sản theo hiện vật thì người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ hiện vật đó hoặc phải chịu phần giá trị của hiện vật bị giảm sút tính đến thời điểm phân chia di sản; nếu hiện vật bị tiêu hủy do lỗi của người khác thì người thừa kế có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

(i) Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

(ii) Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

(iii) Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.