Khái niệm và đặc trưng các khu kinh tế đặc biệt

1- Khái lược về khu kinh tế đặc biệt

Khu kinh tế đặc biệt (tiếng Anh: Special economic zone - SEZ), là một trong những mô hình phát triển cao dựa trên mô hình khu kinh tế cơ bản với các đặc trưng là có không gian riêng biệt. Có môi trường đầu tư và kinh doanh đặc biệt thuận lợi cho các nhà đầu tư. Đó có thể là một đơn vị hành chính hoặc vùng lãnh thổ của một quốc gia được thành lập ra vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội rõ hơn những vùng còn lại của quốc gai đó. Thông thường, tại các quốc gia khu kinh tế đặc biệt được hiểu bao gồm các khu như khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu và khu công nghệ cao.

Trong các khu kinh tế đặc biệt, các ngành nghề và doanh nghiệp hoạt động sẽ được hưởng các chính sách pháp luật và những ưu đãi đặc biệt hơn so với những khu vực còn lại của đất nước. Thông thường, tại các quốc gia trên thế giới nói chung thì các khu kinh tế đặc biệt thường nằm trong vùng có tiềm năng phát triển nhất của các quốc gia với mục đích gia tăng thương mại, tăng cường đầu tư, tạo công ăn việc làm cho người lao động trong nước và ngoài nước.

Khi tham gia vào các hoạt động trong các khu kinh tế đặc biệt, các doanh nghiệp có thể được hưởng những ưu tiên, ưu đãi thông qua các quy định pháp luật liên quan đến thuế, hạn ngạch, lao động và những nội dung pháp luật có liên quan khác… Nhằm tạo ra hàng hóa, dịch vụ có sức cạnh cao tranh trên quy mô khu vực và toàn thế giới.

Một số loại hình khu kinh tế đặc biệt ở Việt Nam bao gồm các loại hình như khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu và khu công nghệ cao. Các quy định này được quy định trong Nghị định số 82/2018/NĐ- CP ngày 22 tháng 5 năm 2018 của Chính phủ quy định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế. Trong đó:

(i) Khu công nghiệp là khu chuyên sản xuất hàng công nghiệp và thực hiện các dịch vụ cho sản xuất công nghiệp, có ranh giới địa lý xác định và được thành lập theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

(ii) Khu chế xuất là khu công nghiệp chuyên sản xuất hàng hóa để xuất khẩu, thực hiện dịch vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu, có ranh giới địa lý xác định và được thành lập theo quy định của Chính phủ.

(iii) Khu kinh tế là những khu vực có không gian kinh tế riêng biệt với môi trường đầu tư và kinh doanh đặc biệt thuận lợi cho các nhà đầu tư..

(iv) Khu kinh tế cửa khẩu là khu kinh tế hình thành ở khu vực biên giới trên đất liền có cửa khẩu quốc tế hoặc cửa khẩu chính và được thành lập theo các điều kiện, trình tự, thủ tục do pháp luật quốc gia quy định.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực đầu tư của Công ty Luật TNHH Everest

2- Một số đặc điểm của khu kinh tế đặc biệt

Một là, về không gian. Các khu kinh tế đặc biệt là những khu vực thường có ranh giới địa lý xác định, được phân biệt với các vùng lãnh thổ khác và không có dân cư sinh sống. Theo đó, các khu công nghiệp của khu kinh tế đặc biệt thường được xác định ranh giới cụ thể bằng hệ thống hàng rào khu công nghiệp để phân biệt với các vùng còn lại của lãnh thổ quốc gia.

Hai là, về chức năng hoạt động của các khu kinh tế đặc biệt. Trong mỗi khu của khu kinh tế đặc biệt có những chức năng hoạt động khác nhau. Cụ thể, đối khu công nghiệp là khu vực chuyên sản xuất hàng công nghiệp và thực hiện các dịch vụ cho sản xuất công nghiệp, do các tổ chức kinh tế thành lập.

Ba là, về thủ tục thành lập. Các khu kinh tế đặc biệt ở Việt Nam hiện nay không phải là những khu kinh tế do cá nhân hay tổ chức tự thành lập mà việc thành lập các khu kinh tế đặc biệt ở Việt Nam phải được tiến hành theo quy định của pháp luật dựa trên cơ sở những quy hoạch đã được phê duyệt trước đó.

Bốn là, về đầu tư cho sản xuất. Đầu tư cho hoạt động sản xuất, kinh doanh tại các khu kinh tế đặc biệt luôn là vấn đề quan trọng và được quan tâm khi khu kinh tế đặc biệt được xây dựng. Theo đó, các hoạt động đầu tư cho sản xuất tại các khu kinh tế đặc biệt thường cao, do vậy năng suất, kết quả hoạt động của các khu kinh tế đặc biệt luôn đạt hiệu quả cao.

Năm là, về tính chuyên môn hóa. Tại các khu kinh tế đặc biệt, tính chuyên môn hóa của hoạt động sản xuất, kinh doanh chiếm tỉ lệ rất lớn. Theo đó, các khu chế xuất là khu vực có tính chuyên môn hóa cao trong việc chế tạo các hàng hóa xuất khẩu, kinh doanh dịch vụ xuất khẩu và cung cấp cho các tổ chức kinh tế với điều kiện tự do thương mại và môi trường pháp lý tự do.

Sáu là, về đầu tư cho xuất khẩu. Ở Việt Nam hiện nay, việc đầu tư xây dựng các khu kinh tế đặc biệt rất được Nhà nước và các nhà đầu tư quan tâm. Theo đó, trong các khu kinh tế đặc biệt sẽ có các khu vực hoặc doanh nghiệp chuyên sản xuất hàng xuất khẩu như : khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất.

Trong giai đoạn hiện nay, với xu thế phát triển của thế giới, việc hình thành các liên minh kinh tế, hoạt động đầu tư vào các khu kinh tế, nhất là khu kinh tế đặc biệt có vai trò rất quan trọng trong quá trình hội nhập của mỗi quốc gia. Hoạt động đầu tư vào khu kinh tế đặc biệt diễn ra với quy mô ngày càng rộng bởi hoạt động này mang lại nguồn lợi rất lớn cho Nhà nước, cho các doanh nghiệp và các chủ đầu tư.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực thương mại của Công ty Luật TNHH Everest

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Khái niệm và đặc trưng các khu kinh tế đặc biệt được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Khái niệm và đặc trưng các khu kinh tế đặc biệt có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.