Kỹ năng tiếp xúc của Luật sư đối với khách hàng là bị hại

Việc nắm bắt tâm lý khách hàng là bị hại là rất cần thiết bởi sẽ giúp luật sư vạch ra định hướng giúp đỡ khách hàng đảm bảo quyền lợi tốt nhất.

            Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198

Bị hại là cá nhân bị thiệt hại về tính mạng thường liên quan đến các tội danh được quy định tại Chương XIV BLHS (Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe...). Tuy nhiên, có trường hợp tội danh được quy định tại các chương khác như các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng gây ra hậu quả chết người...

Ngay sau khi bị hành vi phạm tội xâm hại, trạng thái tâm lý bị hại lúc này có nhiều bất ổn, không ổn định, tinh thần hoảng loạn, lo sợ, thậm chí mất khả năng kiểm soát hành vi của mình. Trong nhiều vì xảy ra quá đột ngột và dã man khiến bị hại sốc và ngất, nhiều vụ án La bị hại phát điện, thành người tâm thần như trong các vụ án hiếp dâm cố ý gây thương tích, giết người...

Trong các vụ án xâm phạm tính mạng, được thực hiện với lỗi cố ý như vụ án giết người,... khi nạn nhân đã chết, bị hại (thường là những người thân thích, người đại diện của nạn nhân mời Luật sư). Vào thời điểm vụ án vừa mới xảy ra, nỗi đau mất người thân còn chưa kịp nguôi ngoai, họ mang trong mình nỗi bức xúc cao độ, thậm chí sự căm thù đối với người phạm tội, kẻ đã cướp đi tính mạng người thân của họ. Xuất phát từ trạng thái tâm lý như vậy nên những người đại diện cho bị hại trong các vụ án giết người thường mong muốn pháp luật phải xử lý nghiêm minh đối với người phạm tội. Thậm chí có người vì quá bức xúc còn đề nghị Luật sư phải yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền phải tuyên án tử hình kẻ phạm tội để “đền mạng” cho người thân của họ. Do đó, khi tiếp xúc, trao đổi với những người đại diện cho nạn nhân trong vụ án giết người, Luật sư cần biết lắng nghe, chia sẻ với những nỗi đau, thiệt hại mà bị hại đã phải gánh chịu, từ đó, có những lời tư vấn, khuyên nhủ, động viên có tình, có lý, đúng quy định pháp luật.

Tâm lý bức xúc của bị hại trong nhiều vụ án giết người không chỉ xuất phát từ hành vi của người phạm tội mà còn có thể xuất phát từ chính cách hành xử của phía gia đình, thân nhân người phạm tội sau khi sự việc xảy ra. Luật sư cần nắm được tâm lý này để trong trường hợp nhận bảo vệ cho bị hại hoặc đương sự có liên quan đến vụ án như trên cần có sự chia sẻ, động viên kịp thời và tư vấn chính xác cho phía gia đình khách hàng để có cách hành xử có tình, có lý, văn minh.

Trong các vụ án xâm phạm tính mạng con người, về nguyên tắc phía bị hại đã được pháp luật bảo vệ. Tuy nhiên, có những trường hợp, bị hại mời Luật sư vì có những lý do khiến họ nghĩ rằng dường như các Cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết vụ việc chưa khách quan, công bằng. Từ tâm lý bức xúc vì hành vi phạm tội của bị can, bị cáo đã lấy đi mạng sống của người thân, nay họ lại cảm thấy việc giải quyết có dấu hiệu thiếu khách quan, không công bằng, do đó họ cần phải mời Luật sư để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Qua tiếp xúc, trao đổi với bị hại, lắng nghe những nội dung họ trình bày, Luật sư có thể hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng, lý do họ đến mời Luật sư để từ đó có sự định hướng giải quyết vụ án một cách chính xác.

Trong vụ án hình sự liên quan đến các tội xâm phạm tính mạng, cùng với việc giải quyết vấn đề TNHS của người phạm tội, các cơ quan tiến hành tố tụng còn xem xét, giải quyết cả các vấn đề dân sự trong vụ án hình sự, như việc bồi thường thiệt hại. Khi trao đổi với khách hàng là bị hại, Luật sư cần nắm được tâm tư, nguyện vọng của họ không chỉ về mức hình phạt đối với người phạm tội mà cả mong muốn của họ về vấn đề bồi thường thiệt hại.

Bên cạnh các tội danh xâm phạm tính mạng con người thực hiện với lỗi cố ý, có nhiều tội danh xâm phạm đến tính mạng người khác với lỗi vô ý như các tội danh về giao thông dẫn đến hậu quả chết người... trong những trường hợp này, khi đến gặp Luật sư, tâm lý của bị hại thường không quá bức xúc bởi họ cũng phần nào hiểu được là hậu quả chết người xảy ra nằm ngoài mong muốn của người phạm tội. Trong các trường hợp này, việc mời Luật sư thường nhằm mục đích để được tư vấn, hỗ trợ trong quá trình giải quyết vụ án và thường tập trung vào các yêu cầu bồi thường thiệt hại và bảo đảm vụ án được giải quyết khách quan, công bằng. Nắm được đặc điểm tâm lý này, khi nhận bào chữa, bảo vệ cho bị can, bị cáo trong các vụ án xâm phạm tính mạng được thực hiện do lỗi vô ý, Luật sự cần tư vấn, giúp khách hàng tiếp xúc với phía bị hại, từ đó để bị hại cảm thông, xin giảm nhẹ cho bị can, bị cáo.

Liên quan đến việc giải quyết vấn đề dân sự trong vụ án hình sự có hậu quả chết người, chúng ta hiểu rằng tính mạng của con người là vô giá, không thể đo được bằng tiền, nên trong một số vụ án, bị hại đưa ra yêu cầu mức bồi thường quá cao, không có cơ sở pháp lý, có bị hại do không hiểu biết pháp luật, nhưng cũng có trường hợp bị hại lợi dụng vụ án, vị thế của mình để “làm tiền” từ phía người phạm tội. Luật sư cần nắm được tâm lý này để có hướng tư vấn cho khách hàng của mình theo đúng quy định pháp luật.