Thừa kế không phụ thuộc vào di chúc

1- Đối tượng được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc

Căn cứ vào Điều 644 Bộ Luật Dân sự 2015 những người được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc bao gồm: "a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; b) Con thành niên mà không có khả năng lao động". Ở đây những đối tượng được nêu ngoài cha, mẹ, vợ, chồng đều là những đối tượng dễ nhận biết thì còn hai đối tượng cần làm rõ là con chưa thành niên và con thành niên mà không có khả năng lao động.

Con chưa thành niên theo quy định Điều 21 Bộ Luật dân sự 2015, "người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi"'.

Người không có khả năng lao động hiện tại luật chưa có quy định cụ thể, nhưng trong Thông tư số 84/2008/TT-BTC ngày 30/9/2008 của Bộ Tài chính về Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân và hướng dẫn thi hành Nghị định số 100/2008/ND-CP ngày 08/9/2008 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân như sau: "Người tàn tật, không có khả năng lao động theo hướng dẫn nêu trên là những người thuộc đối tượng điều chỉnh của pháp luật về người tàn tật, cụ thể như sau: Người tàn tật không có khả năng lao động là người bị tàn tật, giảm thiểu chức năng không thể trực tiếp sản xuất, kinh doanh hoặc người bị khuyết tật, dị tật bẩm sinh không có khả năng tự phục vụ bản thân được cơ quan y tế từ cấp huyện trở lên xác nhận hoặc bản tự khai có xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã về mức độ tàn tật không có khả năng lao động”.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về thừa kế của Công ty Luật TNHH Everest

2- Phần được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc

Quy định tại Điều 644 Bộ Luật dân sự 2015 được hiểu như sau: con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; Con thành niên mà không có khả năng lao động thuộc diện thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc trong trường hợp người lập di chúc không cho hưởng di sản theo di chúc hoặc có cho hưởng, nhưng phần mà họ được hưởng theo di chúc ít hơn 2/3 của một suất thừa kế nếu di sản được chia theo pháp luật. Không cho hưởng được hiểu là người lập di chúc thể hiện rõ ý chí truất quyền hưởng di sản của những người nói trên hoặc là họ không đề cập đến những người này trong di chúc.

Đối với trường hợp người lập di chúc cho hưởng nhưng những người này lại được cho hưởng ít hơn 2/3 của một suất thừa kế theo pháp luật, thì họ cũng được thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc, họ phải được hưởng ít nhất bằng 2/3 suất thừa kế nói trên.

Mặc dù quy định trên mang tính nhân đạo của Pháp luật Việt Nam nhưng trong quá trình triển khai, thi hành vẫn còn bất cập, hạn chế, như không quy định cụ thể hơn về di sản được chia theo pháp luật để xác định 2/3 của một suất thừa kế theo pháp luật là "di sản" nào, là di sản được định đoạt trong di chúc hay là toàn bộ di sản, dẫn đến có nhiều cách hiểu và áp dụng pháp luật khác nhau.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về thừa kế của Công ty Luật TNHH Everest

3- Hồ sơ thủ tục khai nhận di sản thừa kế

- Hồ sơ thủ tục khai nhận di sản thừa kế thực hiện theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 57 Luật Công chứng 2014 gồm:

+ Phiếu yêu cầu công chứng - chứng thực.

+ Giấy chứng tử của người để lại di sản.

+ Các giấy tờ chứng minh về tài sản của người để lại di sản bao gồm: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Sổ tiết kiệm, Giấy đăng ký xe, Giấy chứng nhận cổ phần…

+ Giấy tờ về nhân thân của người thừa kế (CCCD, hộ chiếu).

+ Giấy tờ chứng minh quan hệ với người để lại di sản (Giấy khai sinh).

- Trường hợp có di chúc và di chúc ghi rõ cách phân chia tài sản thì cần cung cấp thêm: Di chúc

- Trường hợp không có di chúc hoặc có di chúc nhưng di chúc không ghi rõ cách phân chia di sản, thì cần cung cấp thêm:

+ Tờ tường trình và cam kết về quan hệ nhân thân.

+ Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân giữa người thừa kế theo pháp luật với người để lại di sản trường hợp không có di chúc: CCCD, giấy khai sinh, xác nhận nơi cư trú, tờ khai nhân khẩu...

Sau khi kiểm tra hồ sơ thấy đầy đủ, phù hợp quy định của pháp luật, cơ quan công chứng tiến hành thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản theo quy định Điều 18 Nghi định số 29/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Công chứng. Việc thụ lý phải được niêm yết trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày niêm yết./.

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê Luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.