Vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài - Tiếp xúc, trao đổi với khách hàng

1- Đối với khách hàng là người nước ngoài, pháp nhân thương mại nước ngoài

Cũng giống như bất kể vụ án nào khác, trước khi tiếp xúc, trao đổi với khách hàng, Luật sư phải tìm hiểu các thông tin về khách hàng, về các tình tiết của vụ án cũng như những thông tin khác liên quan đến vụ án. Tùy theo từng trường hợp phạm tội cụ thể và khách hàng cụ thể mà Luật sư thực hiện cách thức tiếp xúc, trao đổi khác nhau; nội dung ít trao đổi khác nhau, nội dung tư vấn cho khách hàng khác nhau. Luật sư cũng cần chuẩn bị cho mình hoặc lựa chọn một người am hiểu về pháp luật quốc tế trợ giúp trong quá trình tiếp xúc, trao đổi.       

Vấn đề lựa chọn và sử dụng ngôn ngữ

Đối với đối tượng phạm tội là người nước ngoài, pháp nhân thương mại nước ngoài (thông qua người đại diện theo pháp luật), Luật sư cần quan tâm đến quốc tịch của họ, từ đó xác định ngôn ngữ họ dùng để tiếp xúc, trao đổi. Nếu họ biết và đồng ý sử dụng tiếng Việt để trao đổi thì Luật sư cũng nên kiểm tra thực tế, chỉ trao đổi bằng tiếng Việt nếu khách hàng sử dụng thành thạo. Luật sư phải có sự chuẩn bị để phiên dịch chuyển ngữ. Phiên dịch có thể do phía khách hàng hoặc phía Luật sư chuẩn bị nhưng cần có sự thống nhất của hai bên.

Tuy nhiên, khi lập và ký kết hợp đồng dịch vụ pháp lý với khách hàng, Luật sư cần thống nhất với khách hàng về ngôn ngữ sẽ sử dụng. Nêu có thể sử dụng tiếng nói và chữ viết của nước mà khách hàng mang quốc tịch thì dễ dàng cho cả hai bên. Nếu không thể sử dụng được tiếng nói và chữ viết của nước mà khách hàng mang quốc tịch, thì nên sử dụng tiếng Anh làm cơ sở trao đổi và lập hợp đồng.                                   

Giải thích các quy định của pháp luật Việt Nam

Sau khi nghe và hiểu nội dung yêu cầu cùa khách hàng, Luật sư cần giải thích các quy định của pháp luật Việt Nam có liên quan đến yêu cầu của khách hàng. Nhiều quy định của pháp luật Việt Nam không tương thích với quy định pháp luật của nước mà khách hàng mang quốc tịch, đặc biệt là những nước có hệ thống án lệ.

Việc giải thích pháp luật là rất quan trọng, giúp khách hàng hiểu rõ lý do tại sao bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Việt Nam và trong trường hợp luật không tương thích thì giải quyết như thế nào...

Nội dung trao đổi với khách hàng

Tùy theo từng đổi tượng khách hàng và tùy theo từng vụ việc cụ thể, Luật sư xác định các nội dung cần trao đối với khách hàng. Ngoài những nội dung cần trao đổi giống như trong bất kể vụ án nào (ví dụ: Nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội là gì? Lý do thực hiện hành vi phạm tội? Diễn biến của hành vi phạm tội? Hậu quả của hành vi phạm tội? Đã khắc phục hậu quả chưa? Gia đình thuộc diện như thế nào? Nhân thân ra sao? Có suy nghĩ gì về hành vi của mình? Mong muốn hiện tại của khách hàng là như thế nào? v.v.), Luật sư cần làm rõ hơn về nhân thân cùa khách hàng, công việc và các mối quan hệ của khách hàng tại Việt Nam.

Ngược lại, nếu khách hàng của Luật sư là bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có yếu tố nước ngoài, thì việc trao đối lại có nội dung được đề cập ờ góc độ khác (tập trung chủ yếu vào vấn đề thiệt hại; tổn thất và bồi thường thiệt hại; vấn đề yêu cầu xứ lý đổi với đối tượng như thế nào...).

2- Đối với đối tượng là công dân Việt Nam hoặc pháp nhân thương mại Việt Nam

Do khách hàng là công dân Việt Nam, pháp nhân thương mại của Việt Nam nên về cơ bản việc tiếp xúc, trao đổi của Luật sư với họ cũng được thực hiện như trong các vụ án hình sự khác. Tuy nhiên, tùy theo từng trường hợp cụ thế mà Luật sư có thê trao đôi thêm với họ về các nội dung liên quan đến yếu tố nước ngoài, như các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về giải quyết các vụ án có yếu tố nước ngoài, về một sổ hoạt động tố tụng được thực hiện trên cơ sở sự phối hợp giữa cơ quan tố tụng Việt Nam với cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài hoặc trên cơ sở các điều ước quốc tế; cách cư xử phù hợp nếu khách hàng đã có hành vi gây thiệt hại đến lợi ích của người nước ngoài hoặc cơ quan, tổ chức của nước ngoài...