Cho mượn Giấy chứng nhận, 'mắc' tranh chấp hợp đồng tín dụng (Hà Nội)

I- VAY NẶNG LÃI ĐỂ CÓ TIỀN XÂY NHÀ, 'MẮC' VÀO TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG TÍN DỤNG

Đầu tháng 10/2010, gia đình ông Trần Hoàng Thái và bà Đặng Thị Hoàng Thị Yến (gọi tắt là: ông Thái, bà Yến, tên đương sự đã thay đổi) cần tiền sửa nhà. Khi đó, bà Trần Uyên Phương (gọi tắt là: bà Phương, tên đương sự đã thay đổi), là hàng xóm giới thiệu rằng mình có quen người của Ngân hàng. Nếu ông Thái, bà Yến cần tiền, có thể vay được vốn, thủ tục đơn giản, nhưng phải thế chấp sổ đỏ.

Vài ngày sau đó, bà Phương đưa người xưng tên là Nguyễn Thúy Hạnh (gọi tắt là: bà Hạnh, tên đương sự đã thay đổi) đến nhà, giới thiệu là “người của Ngân hàng”. Tại buổi nói chuyện đó, bà Hạnh hứa hẹn sẽ giúp đỡ, hỗ trợ để ông Thái, bà Yến có thể vay được vốn trong thời gian sớm nhất.

Cuối tháng 10/2010, bà Phương đưa ông Thái, bà Yến  đến nhà bà Hạnh để vay tiền. Bà Hạnh kiểm tra Giấy chứng minh nhân dân và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất (gọi tắt là: Giấy chứng nhận nhà đất)  tại phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội, mang tên ông Thái, bà Yến, rồi đồng ý cho vay số tiền 500.000.000 đồng. Sau đó, bà Hạnh đã đưa cho ông Thái, bà Yến Giấy vay tiền mẫu để ông Thái, bà Yến  điền thông tin và ký nhận vào mục người vay nhưng chỉ giao cho ông Thái, bà Yến 200.000.000 đồng, mà không giao đủ số tiền đã ghi trong giấy vay nợ.

Bà Phương đã chứng kiến việc giao, nhận số tiền: 200.000.000 đồng và Giấy chứng nhận nhà đất  giữa ông Thái, bà Yến và bà Hạnh. Bà Phương sau đó cầm luôn Giấy vay tiền.

Trong tháng 11/2010, sau lần nhận tiền vay lần thứ nhất, bà Hạnh giao tiếp tiền cho ông Thái, bà Yến theo ba (03) lần: [1] Lần thứ hai, số tiền 50.000.000 đồng; [2] Lần thứ ba, số tiền 100.000.000 đồng; [3] Lần thứ tư, bà Phương đưa ông Thái, bà Yến đến gặp bà Hạnh để nhận 100.000.000 đồng.  Tổng cộng 04 (bốn) lần bà Hạnh giao tiền cho ông Thái, bà Yến là 450.000.000 đồng. Mỗi lần nhận tiền xong thì về đến nhà, ông Thái, bà Yến phải chia lại cho bà Phương theo tỷ lệ 70/30 (vì bà Phương đã đề nghị được 'vay ké' cùng với ông Thái, bà Yến).

Tháng 01/2011, ông Thái, bà Yến cùng bà Phương đến gặp bà Hạnh để nhận 50.000.000 đồng còn lại của tổng số tiền vay 500.000.000 đồng như thỏa thuận tại Giấy vay tiền, nhưng được bà Hạnh trả lời “đó là tiền để làm thủ tục vay vốn Ngân hàng”. Bà Hạnh chỉ trả lời cho ông Thái, bà Yến và bà  Phương như vậy, nhưng không yêu cầu giao bất kỳ giấy tờ, tài liệu nào khác để làm thủ tục với ngân hàng. Bà Hạnh đã thông báo tiền lãi mà ông Thái, bà Yến phải nộp áp dụng theo lãi suất của ngân hàng là 1,54%/tháng và gửi trả vào ngày 05 mỗi tháng, thời gian bắt đầu tính lãi từ tháng 01/2011. Ông Thái, bà Yến có thể nộp lãi trực tiếp hoặc gửi bà Phương đưa trả cho bà Hạnh. 

Như vậy, số tiền vay mà ông Thái, bà Yến được nhận chỉ là 325.000.000 đồng, còn lại: 125.000.000 đồng là do bà Phương 'vay ké', nhận lại từ ông Thái, bà Yến, 50.000.000 đồng là bà Hạnh giữ lại với lý do “làm thủ tục vay vốn Ngân hàng”. Ông Thái, bà Yến và bà Phương đã thống nhất: mỗi bên chịu lãi một nửa đối với số tiền 50.000.000đ (năm mươi triệu đồng) mà bà Hạnh giữ lại “làm thủ tục vay vốn Ngân hàng”. Do đó, ông Thái, bà Yến phải trả lãi cho số tiền vay là 350.000.000 đồng và bà Phương trả lãi cho 150.000.000.000 đồng. 

Đầu tháng 02/2011, bà Phương đã đưa ông Thái, bà Yến đến gặp bà Hạnh. Đến nơi, bà Hạnh yêu cầu ông Thái, bà Yến đến phòng công chứng, đồng thời cho hai nhân viên lấy xe đón ông Thái, bà Yến cùng bà Phương đến Văn phòng công chứng tại quận Hoàn Kiếm (Hà Nội). Trên đường đi, hai nhân viên của bà Hạnh dặn ông Thái, bà Yến: “Nếu ai hỏi quan hệ như thế nào với anh Tùng - Tổng giám đốc Công ty Đồng Phát thì nói là cháu”.

Tại Văn phòng công chứng xuất hiện một người tên là Nguyễn Thanh Tùng (gọi tắt là: ông Tùng, tên đương sự đã thay đổi) đến ký Hợp đồng cùng ông Thái, bà Yến. Sau đó ông Tùng ký xong, chỉ kịp chào ông Thái, bà Yến rồi vội vàng đi ngay. ông Thái, bà Yến không biết người đó là ai và cụ thể như thế nào.

Lúc ông Thái, bà Yến ký hợp đồng, Công chứng viên không giải thích về nội dung hợp đồng, cũng không yêu cầu ông Thái, bà Yến đọc lại. Sau khi ký xong ông Thái, bà Yến không được giao lại bản chính hoặc bản sao hợp đồng thế chấp này. 

Hàng tháng, ông Thái, bà Yến đưa tiền cho bà Phương (gộp cùng với số tiền lãi mà bà Phương vay ké) để trả cho bà Hạnh. Mỗi lần giao tiền lãi cho bà Phương thì ông Thái, bà Yến không yêu cầu ký nhận hay lập thành văn bản. Sau khi nộp lãi, bà Phương thông báo với ông Thái, bà Yến là: bà Hạnh đã ghi nhận vào sổ theo dõi của bà Hạnh. 

Cuối tháng 06/2011, bà Phương đã đến gặp bà Hạnh, sau đó mang theo về 02 giấy vay tiền, một Giấy vay tiền cũ 500.000.000 đồng và một Giấy vay tiền để trống số tiền bảo ông Thái, bà Yến ký vào. Thấy tờ Giấy vay tiền để trống thông tin, ông Thái, bà Yến có thắc mắc, thì được bà Phương giải thích rằng: ký vào hai (02) Giấy vay tiền này để bà Hạnh làm thủ tục với ngân hàng về số tiền vay trước đó của ông Thái, bà Yến, đồng thời Lê Thị Phương cũng ký vào phần người làm chứng. Ông Thái, bà Yến tin lời bà Phương và ký vào cả hai giấy vay tiền mà bà Phương đưa, sau đó bà Phương đã giữ cả 02 Giấy có chữ ký của ông Thái, bà Yến.

Lãi suất ông Thái, bà Yến phải trả cho bà Hạnh liên tục tăng sau mỗi tháng. Tháng 01/2011 lãi suất là: 1,54%/ tháng; tháng thứ 2 là: 1,7%; tháng thứ 3, thứ 4 là: 2,0%; tháng 5 là 2,6%, sau đó giảm xuống: 2,2% vào tháng 6, tháng 7. Ông Thái, bà Yến  chỉ được bà Phương thông báo tăng tiền lãi mà không biết cụ thể lý do vì sao. Thấy lãi suất bất hợp lý, ông Thái, bà Yến nhờ Lê Thị Phương đến gặp bà Hạnh để tìm hiểu rõ sự việc.

Đầu tháng 07/2011, bà Hạnh gọi điện cho ông Thái, bà Yến thông báo việc nộp lãi tháng 07/2011. Ông Thái, bà Yến gặp bà Phương để gửi tiền lãi cho bà Hạnh nhưng bà Phương đề nghị ông Thái, bà Yến cứ gặp bà Hạnh để trả lãi phần vay của ông Thái, bà Yến trước, phần tiền vay của bà Phương sẽ trả sau. 

Cuối tháng 07/2011, ông Thái, bà Yến phải đến gặp bà Hạnh để trả lãi. Đến nơi, bà Hạnh thông báo số tiền ông Thái, bà Yến vay lên đến 620.000.000 đồng, cộng tiền lãi, trong đó 120.000.000 đồng, là bà Phương đã dùng Giấy vay tiền khống có chữ ký của ông Thái, bà Yến để vay thêm vào tháng 06/2011.

Tháng 09/2011, ông Thái, bà Yến yêu cầu bà Phương đến nhà ông Thái, bà Yến để làm rõ sự việc. Trước sự chứng kiến của Tổ trưởng tổ dân phố, thì bà Phương đã thừa nhận: Dùng tờ giấy vay tiền có chữ ký khống của ông Thái, bà Yến để giả danh ông Thái, bà Yến vay tiền của bà Hạnh: 120.000.000 đồng và bà Phương ký vào biên bản làm việc. 

Quá bức xúc, trong tháng 09/2011, ông Thái, bà Yến đã gửi đơn yêu cầu giải quyết vụ việc đến Công an quận Ba Đình, Hà Nội. Cơ quan Công an sau nhận hồ sơ của ông Thái, bà Yến thì có nhiều lần mời bà Hạnh đến giải quyết, nhưng bà Hạnh đã không đến. 

Tháng 01/2012, ông Thái, bà Yến nhận được Thông báo của Công ty CP TM Đồng Phát (gọi tắt là: Công ty Đồng Phát, tên đã thay đổi): Mời ông Thái, bà Yến đến Công ty Đồng Phát để làm thủ tục phát mại quyền sử dụng đất thuộc quyền sử dụng của ông Thái, bà Yến. Cho đến thời điểm này ông Thái, bà Yến dần hiểu rằng: Bà Hạnh đã lừa dối để ông Thái, bà Yến ký vào Hợp đồng thế chấp tại Văn phòng Công chứng để Công ty Đồng Phát vay tiền tại Ngân hàng East Bank.

Tháng 02/2012, ông Thái, bà Yến đã gửi hồ sơ tố giác hành vi lừa đảo của bà Phương đến các cơ quan chức năng. 

Tháng 03/2012, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Ba Đình đã có Giấy mời ông Thái, bà Yến tới trụ sở cơ quan điều tra để làm rõ nội dung đơn tố cáo của ông Thái, bà Yến đối với bà Phương.

Tháng 06/2012, ông Thái, bà Yến qua Văn phòng Công chứng để xin lại bản sao Hợp đồng công chứng đã ký. Đến thời điểm này khi xem hợp đồng, ông Thái, bà Yến mới được hiểu rõ sự việc: ông Thái, bà Yến ký vào Hợp đồng thế chấp nhà đất của ông Thái, bà Yến để cho Công ty Đồng Phát được vay 1.600.000.000 đồng tại Ngân hàng East Bank. Có điều, ông Thái, bà Yến không hiểu tại sao ông Thái, bà Yến ký hợp đồng vào tháng 02/2011, nhưng lại ghi trong hợp đồng là ngày 25/11/2010.

Ông Thái, bà Yến đã nhiều lần đến trực tiếp Ngân hàng East Bank, đề nghị được cung cấp thông tin về hợp đồng thế chấp và vay vốn, nhưng không được Ngân hàng East Bank không trả lời. 

Sau nhiều lần liên hệ, tháng 07/2012, ông Tùng cũng đã giao lại cho ông Thái, bà Yến: Hợp đồng hạn mức tín dụng  giữa Ngân hàng East Bank và Công ty Đồng Phát, theo đó: Hạn mức tín dụng của Ngân hàng East Bank cấp cho Công ty Đồng Phát là: 15.000.000.000 đồng (mười lăm tỷ đồng). Trong đó có 1.600.000.000 đồng (một tỷ, sáu trăm triệu đồng) được đảm bảo bằng tài sản nhà đất của ông Thái, bà Yến, ghi mục đích sử dụng hạn mức tín dụng: “bổ sung vốn lưu động”, nhưng lại chuyển cho bà Hạnh sử dụng. 

Tháng 06/2021, Ngân hàng East Bank (nguyên đơn) khởi kiện Công ty Đồng Phát (bị đơn) để đòi nợ theo hợp đồng tín dụng đã ký giữa hai bên. Trong vụ án này, ông Thái, bà Yến được xác định là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Biên bản thẩm định của Tòa án vào tháng 07/2022 thể hiện: thửa đất ghi trên Giấy chứng nhận nhà đất của ông Thái, bà Yến khác với thửa đất thực tế ông Thái, bà Yến đang sử dụng.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực đất đai, bất động sản của Công ty Luật TNHH Everest

II- MONG MUỐN VÀ YÊU CẦU CỦA KHÁCH HÀNG

- Căn cứ chứng cứ, tài liệu do khách hàng cung cấp, đọc chi tiết hồ sơ pháp lý vụ việc, luật sư nhận thấy:

[1] Có dấu hiệu lừa dối của một số cá nhân (bà Phương, bà Hạnh) trong quan hệ vay tài sản. Đặc biệt là việc bà Phương dùng tờ giấy vay tiền có chữ ký khống của ông Thái, bà Yến để vay tiền của bà Hạnh: 120.000.000 đồng.

[2] Có dấu hiệu cẩu thả của nhân viên Ngân hàng East Bank, khi không thẩm định rõ đối tượng vay, (để người không có liên quan đến Công ty Đồng Phát bảo lãnh khoản vay của Công ty Đồng Phát), tài sản thế chấp khác với tài sản thực tế (khác số thửa đất, tờ bản đồ).

[3] Có dấu hiệu lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản của người đại diện Công ty Đồng Phát (ông Tùng).

[4] Có lỗi của khách hàng (ông Thái, bà Yến), khi không đọc nhưng ký hợp đồng thế chấp, là một căn cứ pháp lý để Công ty Đồng Phát vay tiền của Ngân hàng East Bank. 

[5] Khả năng Đồng Phát không trả được nợ rõ ràng, có rủi ro: khách hàng bị phát mại nhà đất.

- Luật sư tư vấn phương án giải quyết:

[1] Đề nghị cơ quan điều tra xác minh, xử lý hành vi có dấu hiệu lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản của một số cá nhân.

[2] Đàm phán với Ngân hàng East Bank trên cơ sở hài hòa lợi ích của các bên, cụ thể: ông Thái, bà Yến đồng ý thay Công ty Đồng Phát trả một phần khoản vay (gốc lãi) tương ứng với số tiền ông Thái bà Yến đã vay từ bà Hạnh; Hợp tác với Ngân hàng East Bank buộc người có liên quan trả lãi gốc cho Ngân hàng East Bank. 

Xem thêm: Dịch vụ luật sư hợp đồng của Công ty Luật TNHH Everest