Chuẩn bị cho việc bào chữa, bảo vệ bằng cách thu thập tài liệu, chứng cứ

1- Giá trị của tài liệu, đồ vật liên quan vụ án do Luật sư tham gia tố tụng trong vụ án thu thập được

Pháp luật tố tụng hình sự quy định những tài liệu, đồ vật liên quan vụ án do Luật sư tham gia tố tụng trong vụ án thu thập được có giá trị như những tài liệu, đồ vật do Cơ quan điều tra thu thập và được coi là chứng cứ trong vụ án nếu phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều 64 Bộ luật tố tụng hình sự.

Vì vậy, việc Luật sư có kế hoạch chủ động thu thập tài liệu, chứng cứ là rất quan trọng. Các loại tài liệu, chứng cứ mà Luật sư thường thu thập hay tư vấn cho khách hàng, gia đình khách hàng. Thu thập các tài liệu về nhân thân bị can, các tài liệu phản ánh thành tích, công trạng của bị can như: bằng khen, giấy khen, các tài liệu xác nhận là con em gia đình thương binh, liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng... Đây là các chứng cứ có ý nghĩa trong việc đề nghị Hội đồng xét xử xem xét các tình tiết giảm nhẹ quy định tại Điều 51 Bộ luật hình sự và cũng có ý nghĩa trong việc phản ánh nhân thân, hoàn cảnh phạm tội, khả năng giáo dục cải tạo người phạm tội. Khi thu thập các tài liệu, chứng cứ này Luật sư cần lưu ý xác định đúng loại tài liệu thật sự có ý nghĩa đối với việc quyết định hình phạt, tránh thu thập tràn lan.

Ví dụ 01: Luật sư định hướng đề xuất Hội đồng xét cử giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo vì bố của bị cáo tham gia cách mạng từ năm 1945 được Nhà nước xét tặng thưởng huân, huy chương. Trường hợp này, Luật sư cần thu thập huân, huy chương mà bố của bị cáo đã được tặng, tránh trường hợp chỉ thu thập tài liệu thể hiện bố của bị cáo có hồ sơ đề nghị tặng thưởng huân, huy chương mà không làm rõ được hồ sơ đó xét công nhận hay chưa. Trường hợp gia đình bị cáo có người là sĩ chống Mỹ, Luật sư cần chú ý tình tiết này chỉ có ý nghĩa nếu liệt sĩ là cha, mẹ, anh, chị, em ruột của bị cáo chứ không phải nếu có người thân nào (cô, dì, chú, bác) là liệt sĩ thì bị cáo đều được: giảm nhẹ hình phạt.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hình sự của Công ty Luật TNHH Everest.

2- Luật sư thu thập tài liệu phản ánh về độ tuổi, tình trạng sức khỏe của khách hàng

Nếu khách hàng là người chưa thành niên, người già, đau yếu phụ nữ có thai mà Cơ quan điều tra chưa chú ý làm rõ các vấn đề trên thì Luật sư nên thu thập các tài liệu phản ánh về độ tuổi, tình trạng sức khỏe của khách hàng(giấy khai sinh, giấy chứng sinh, bệnh án, giấy khám sức khỏe của bệnh viện đa khoa cấp tỉnh...) để đề xuất dụng các quy định tương ứng của Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình sự đối với những đối tượng đặc thù này. Hiện nay, pháp luật không công nhận giám định ngoài tố tụng, tuy nhiên, các tài liệu giám định ngoài tố tụng cũng có ý nghĩa nhất định trong hoạt động chứng minh, tạo cơ sở cho các đề xuất của Luật sư về sự cần thiết phải tiến hành các hoạt động giám định, giám định lại, giám định bổ sung trong việc thu thập, đánh giá chứng cứ.

Ngoài ra, trong vụ án về các tội xâm phạm an toàn công cộng. trật tự công cộng, Luật sự cần thu thập những tài liệu về hiện trường vụ án và xác định những người được chứng kiến sự việc xảy ra, điều kiện tiếp cận thông tin vụ việc của người chứng kiến (gồm điều kiện chủ quan và điều kiện khách quan). Đây là chứng cứ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với nhiều vụ án thuộc nhóm tội này nhằm đánh giá tính xác thực của các tài liệu về hiện trường mà Cơ quan điều tra đã thu thập.

Ví dụ 02: Trong những vụ án vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, Cơ quan điều tra đã vẽ lại sơ đồ hiện trường nơi xảy ra vụ án hướng đi cố của các phương tiện tham gia giao thông, các bản ảnh về việc khám nghiệm hiện trường,phương tiện sau khi xảy ra vụ án và khám nghiệm tử thi.Khi nghiên cứu, Luật sư thấy vết xước hoặc va chạm chia theo hướng song song từ dưới lên nhưng sơ đồ hiện trường lại thể hiện hai xe đi ngược chiều va chạm vào nhau. Trường hợp này ,Luật sư cần thu thập thông tin bằng việc xác minh tại nơi xảy ra vụ va chạm giao thông để làm rõ các tình tiết liên quan đến vụ như: xác minh người lái xe ôm đứng chờ khách trên hè đường đã chứng kiến vụ tai nạn đó hoặc người bán nước nơi xảy ra vụ tai nạn đã chứng kiến tận mắt vụ tai nạn.

Đối với một số tội có chủ thể đặc biệt như tội thiếu trách nhiệm trong việc giữ vũ khí, vật liệu nổ gây hậu quả nghiêm trọng.Luật sư có thể thu thập thêm tài liệu để xác định bị can có thật là người có trách nhiệm trong quản lý vật liệu nổ để có thể trở thành chủ thể của tội này hay không.Với tội liên quan tới trẻ em như tội vi phạm quy định về sử dụng người lao động dưới 16 tuổi,Luật sư có thể thu thập thêm tài liệu về tính chất công việc mà bị can đã giao cho người lao động dưới 16 tuổi để xác định đó có phải là công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại hay không.

Sau khi thu thập được những tài liệu, đồ vật liên quan đến vụ án, nếu đánh giá đó là những tài liệu, đồ vật có lợi cho khách hàng, Luật sự cần cung cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng, yêu cầu người nhận lập biên bản về việc giao nhận tài liệu, đồ vật đó và cung cấp cho Luật sư một bản.

Xem thêm: Dịch vụ Luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest.

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

[a] Bài viết Chuẩn bị cho việc bào chữa, bảo vệ bằng cách thu thập tài liệu, chứng cứ được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Chuẩn bị cho việc bào chữa, bảo vệ bằng cách thu thập tài liệu, chứng cứ  có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.