Đối tượng, hình thức và nội dung của hợp đồng thương mại điện tử

1- Đặc điểm về đối tượng của hợp đồng thương mại điện tử

Theo pháp luật thương mại thì các chủ thể có quyền thực hiện hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ không bị pháp luật cấm hay hạn chế kinh doanh do Chính phủ quy định cụ thể. Hoạt động thương mại điện tử cũng phải tuân thủ những quy định này và ngoài ra cần lưu ý thêm các quy định hướng dẫn của Bộ Công Thương. Ví dụ như: Thương nhân, tố chức, cá nhân không được sử dụng website thương mại điện tử để kinh doanh các hàng hóá hạn chế kinh doanh như: (i) Súng săn và đạn súng săn, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ; (ii) thuốc lá điếu, xì gà và các dạng thuốc lá thành phẩm khác; (iii) rượu các loại; (iv) thực vật, động vật hoang dã quý hiếm, bao gồm cả vật sống và các bộ phận của chúng đã được chế biến; (v) các hàng hóa hạn chế kinh doanh khác theo quy định của pháp luật.

Đối với những thương nhân thiết lập website để bán các hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ kinh doanh mà có điều kiện cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thì phải công bố trên website của mình số, ngày cấp và nơi cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đối với hàng hoá, dịch vụ đó.

Đối với các thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ thương mại điện tử, mặc dù họ không phải người bán trực tiếp nhưng họ phải có trách nhiệm ngăn chặn và loại bỏ khỏi website những thông tin bán hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật và hàng hóa không được kinh doanh trên các website thương mại điện tử.

Đồng thời, chủ website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử phải loại bỏ khỏi website những thông tin bán hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và các hàng hoá, dịch vụ vi phạm pháp luật khác khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh có căn cứ xác thực về những thông tin này. Để kiểm soát một cách chặt chẽ những hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ kinh doanh có điều kiện mà các thương nhân, tổ chức khác tiến hành hoạt động thương mại trên website của mình thì thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ thương mại điện tử qua website phải yêu cầu người bán cung cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đối với hàng hóa, dịch vụ đó trong trường hợp pháp luật quy định phải có giấy này.

Pháp luật nhấn mạnh đến vai trò và trách nhiệm của chủ website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử trong việc kiểm soát những hàng hóa, dịch vụ được giao dịch trên website của mình. Chủ sở hữu website khuyến mại trực tuyến, đấu giá trực tuyến cũng như sàn giao dịch điện tử phải nắm chắc được các chủ thể bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ đang hoạt động trên website của mình kinh doanh những mặt hàng gì, có đủ điều kiện được kinh doanh hay không, có đúng với quy định của pháp luật hay không... Quy định như vậy nhằm tạo môi trường kinh doanh rõ ràng, minh bạch, hạn chế việc người bán hàng lợi dụng những ưu thế của mình trong việc giao kết và thực hiện hợp đồng trên website thương mại điện tử mà chèn ép, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Xem thêm: Dịch vụ pháp chế doanh nghiệp thuê ngoài (luật sư doanh nghiệp) của Công ty Luật TNHH Everest

2- Đặc điểm về hình thức của hợp đồng thương mại điện tử

Trong hoạt động thương mại truyền thống, pháp luật quy định ba hình thức của hợp đồng, trong đó có hợp đồng được giao kết bằng lời nói, bằng hành vi cụ thể hoặc bằng văn bản. Trong một số trường hợp, pháp luật yêu cầu phải được thiết lập dưới hình thức văn bản, như hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế. Đối với hợp đồng thương mại điện tử, do việc giao kết hợp đồng này không thuộc các hình thức như hợp đồng truyền thống mà các điều khoản của hợp đồng xuất hiện trên website thương mại điện tử và được thiết lập dưới dạng các thông điệp dữ liệu thay vì được viết hay in ra giấy như hợp đồng thông thường.

Trong hoạt động thương mại, các thông điệp dữ liệu đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn kĩ thuật theo quy định của pháp luật thì được thừa nhận có giá trị pháp lý tương đương văn bản. Thông tin trong thông điệp dữ liệu không bị phủ nhận giá trị pháp lý chỉ vì thông tin đó được thể hiện dưới dạng thông điệp dữ liệu. Trường hợp pháp luật yêu cầu thông tin phải được thể hiện bằng văn bản thì thông điệp dữ liệu được xem là đáp ứng yêu cầu này nêu thông tin chứa trong thông điệp dữ liệu đó có thê truy cập và sử dụng được đê tham chiếu khi cần thiết.

Như vậy, với các yêu cầu đối với hợp đồng được xác lập trên website thương mại điện tử là phải đảm bảo có thể truy cập và sử dụng được để tham chiếu khi cần thiết thì các hợp đồng được thiết lập trên các website này đều phải được xác lập dưới hình thức văn bản. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng cho các bên khi xảy ra tranh chấp.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về Sáp nhập và Mua lại doanh nghiệp của Công ty Luật TNHH Everest

3- Đặc điểm về nội dung của hợp đồng trên website thương mại điện tử

Đối với hợp đồng thương mại điện tử, pháp luật không có yêu cầu chung về nội dung của loại hợp đồng này. Tuy nhiên, đối với hợp đồng được xác lập trên website thương mại điện tử có sử dụng chức năng đặt hàng trực tuyến thì pháp luật yêu cầu phải có đầy đủ các nội dung như: (i) Tên hàng hóa hoặc dịch vụ, về số lượng và chủng loại; (ii) Phương thức và thời hạn giao hàng, cung ứng dịch vụ; (iii) Tổng giá trị của hợp đồng và các chi tiết liên quan đến phương thức thanh toán được khách hàng lựa chọn. Đây là những nội dung mà pháp luật yêu cầu phải có trong hợp đồng và phải có khả năng lưu trữ, in ấn được trên hệ thống thông tin của khách hàng và hiển thị được về sau.

Để hợp đồng thương mại điện tử có giá trị như bản gốc, hợp đồng cần thỏa mãn đồng thời các điều kiện như: (i) Nội dung của hợp đồng được bảo đảm toàn vẹn kể từ khi được khởi tạo lần đầu tiên dưới dạng thông điệp dữ liệu hoàn chỉnh; (ii) Nội dung của hợp đồng có thể truy cập được và sử dụng dưới dạng hoàn chỉnh khi cần thiết.

Để giúp phát hiện những thay đổi phát sinh sau khi hợp đồng đã được các bên thống nhất, các bên có thể gắn chữ ký điện tử. Chữ ký điện tử không chỉ xác định người ký hợp đồng mà còn giúp xác minh được tính toàn vẹn của nội dung hợp đồng. Thông thường, chữ ký điện tử trong các hợp đồng thương mại điện tử được thể hiện dưới dạng chữ ký tay hoặc hình ảnh của các bên. Nếu có sự thay đổi về nội dung của hợp đồng, chữ ký sẽ biến mất. Đế đảm bảo an toàn cao hơn cho chữ ký điện tử, các bên cũng có thể thống nhất về việc chứng thực chữ ký do một tổ chức được công nhận thực hiện. Hợp đồng thương mại điện tử có giá trị như chứng cứ khi đáp ứng đủ các điều kiện về giá trị như bản gốc.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư riêng của Công ty Luật TNHH Everest

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Đối tượng, hình thức và nội dung của hợp đồng thương mại điện tử được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Đối tượng, hình thức và nội dung của hợp đồng thương mại điện tử có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê Luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.