Chuyên viên tư vấn sẵn sàng hỗ trợ!
Tư vấn sử dụng dịch vụ miễn phí
"Thánh nhân vi pháp quốc giả, tất nghịch vu thế nhi thuận vu đạo đức" (Người lãnh đạo theo đuổi nền pháp trị, làm ngược quan điểm của kẻ tầm thường).
Hàn Phi Tử, 280 TCN - 233 TCN, triết gia Trung Quốc
Kẻ ngu ngốc hy vọng đất nước được yên ổn, nhưng lại ghét phương pháp cai trị giúp đất nước yên ổn. Họ cũng ghét việc đất nước nguy loạn, nhưng lại thích cách làm khiến cho đất nuớc trở nên nguy loạn.
Thi hành hình phạt nghiêm khắc là điều dân chúng rất ghét, nhưng lại là phương pháp trị nuớc tốt. Đồng tình và thương xót cho bách tính nên giảm nhẹ hình phạt là điều mà dân chúng yêu thích, nhưng lại là nguyên nhân khiến đất nước diệt vong.
Thánh nhân theo đuổi quy luật trị quốc (pháp trị), trước hết phải chịu đựng được sự nguy hiểm của việc làm ngược với những quan điểm không đầy đủ (thiên kiến) của người bình thường (thế tục).
Nghịch vu thế nhi thuận vu đạo đức
Hàn Phi Tử cho rằng, nhà thống trị (người lãnh đạo) thông minh, theo đuổi quy luật trị quốc (pháp trị) cần phải có tầm nhìn bao quát dân chúng phổ thông, tập trung vào lợi ích của đất nước và lợi ích lâu dài của quần chúng để chế định ra phương pháp trị nước phù hợp.
Hàn Phi Tử lập luận, nhà vua không thể sử dụng trí tuệ của dân chúng (thiên kiến của thế tục) - nhận định không đầy đủ của những kẻ tầm thường, vì nó giống như tâm lý của trẻ nhỏ. Nếu không cạo đầu, trẻ sẽ đau bụng. Khi trẻ bị ghẻ lở, nếu không khêu vỡ mụn ghẻ, bệnh sẽ càng nặng thêm. Lúc cạo đầu hay khêu mụn, nhất định phải có người ôm chặt đứa trẻ, việc này thường do mẹ đứa trẻ làm. Đứa trẻ sẽ khóc lóc, gào thét không ngừng, bởi đứa trẻ thì chưa thể hiểu được đạo lý, chỉ cần chịu đau một chút sẽ tránh được sự đau đớn lớn hơn.
Người lãnh đạo cũng đồng thời phải đủ sức chịu đựng áp lực của việc làm ngược lại quan điểm của kẻ tầm thường, kiên quyết thi hành phương pháp pháp trị. Đây là một quy luật quan trọng trong lĩnh vực chính trị: Đôi khi quan niệm thế tục và đạo trị nước không đồng nhất, thậm chí còn đối lập rõ ràng. Vì thế, những người làm chính trị cần phải thuận theo lòng dân, nhưng thuận theo lòng dân không có nghĩa là thuận theo thế tục.
Tử Sản (thời Xuân Thu, Trung Quốc), khi lên làm Tể tướng nước Trịnh, về chính trị ông chế định pháp lệnh, yêu cầu toàn dân phải tuân theo kỷ cương phép nước. Về kinh tế, Tử Sản khuyến khích khai hoang, đồng thời ban hành chế độ thu thuế mới. Lúc mới ban hành điều lệ mới, nhân dân trong cả nước không ngớt lời oán hận, họ đứng ven sông mà hát, mà trách Tử Sản rằng: Tử Sản đáng chết, bao giờ mới đi gặp Diêm Vương!
Mấy năm sau, nước Trịnh dưới sự điều hành của Tể tướng Tử Sản, quốc thái dân an, văn hoá phong tục phồn thịnh, người dân ra ngoài không cần đóng cửa, người đi trên đường không lượm của rơi. Dân chúng không còn trách mắng Tử Sản, ngược lại còn ca ngợi ông. Tới khi Tể tướng Tử Sản mất, nông dân nước Trịnh ngừng cày cấy, phụ nữ không đeo ngọc bội, thanh niên dập đầu quỳ lạy, khóc lóc thảm thiết, người già đau lòng than khóc: Tử Sản rời bỏ chúng ta rồi, sau này chúng ta biết dựa vào ai đây?
Nếu lúc đầu Tử Sản vì bị dân chúng mắng chửi mà thay đổi chủ trương của mình, thuận theo “dân tâm”, thì hậu quả không biết sẽ như thế nào [?]. Tử Sản là người thông minh, ông hiểu sâu sắc rằng, nhiều khi ý kiến của dân chúng là sai lầm. Người làm lãnh đạo phải có tầm nhìn xa trông rộng, phải vì lợi ích của dân, chứ không được thuận theo ý dân một cách mù quáng.
Ngu giả cố dục trị nhu ố kỳ sở dī trị, giai ố nguy nhi hỷ kỳ sở dĩ nguy giả. Hà dī tri chi. Kỳ sở dĩ nghiêm hình trọng phạt giả, dân chi sở ố dā, nhi quốc chi sở dī trị dã, ai liên bách tính, khinh hình phạt giả, dân chi sở hỷ, nhi quốc chi sở nguy dā. Thánh nhân vi pháp quốc giả, tất nghịch vu thế nhi thuận vu đạo đức.
Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về tổ chức lại doanh nghiệp của Công ty Luật TNHH Everest
Phạm Nhật Thăng, điều phối marketing online của Công ty Luật TNHH Everest, tổng hợp (tham khảo: Hàn Phi Tử, mưu lược tung hoành).
Chuyên viên tư vấn sẵn sàng hỗ trợ!
Tư vấn sử dụng dịch vụ miễn phí
Tử Sản (chữ Hán: 子產) họ Cơ, thị Quốc, tên Kiều (侨), biểu tự Tử Sản, còn có tự là: Tử Mỹ (子美), Công Tôn Kiều (公孙侨), Công Tôn Thành tử (公孙成子), Đông Lý Tử Sản (東里子產), Quốc Tử (国子), Quốc Kiều (国侨), Trịnh Kiều (郑乔). Tử Sản là nhà cải cách kinh tế, xã hội, chính trị quan trọng của nước Trịnh thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc.
Thời gian chấp quyền nước Trịnh, ông chủ trương bảo vệ quyền lợi của người dân nước Trịnh, cải cách nội chính, ngoại giao mềm mỏng. Tử Sản được dân chúng đương thời vô cùng vị nể, là hình tượng Tể tướng nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc. Vương Nguyên đời nhà Thanh gọi ông là Xuân Thu đệ nhất nhân.
Cải cách chế độ pháp luật: Chấp chính năm thứ 08, Tử Sản cho đúc Hình thư, một loại sách về Luật hình sự. Tử Sản đã đem những điều luật cho khắc trên đỉnh, công bố cho mọi ngườ đều biết, làm cho mọi người dân đều tôn trọng, hạn chế được những việc làm sai trái, thay đổi hẳn tình trạng không có chỗ dựa pháp luật trước đó. Vì thế có người tôn Tử Sản là cha đẻ của học phái Pháp gia.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm