Luật sư lưu ý khi tiếp xúc với người dưới 18 tuổi tham gia tố tụng

1- Luật sư hình sự lưu ý khi tiếp xúc với người dưới 18 tuổi tham gia tố tụng vụ án hình sự

-Trao đổi, khi tiếp xúc với khách hàng là đại diện gia đình người bị buộc tội, bị hại dưới 18 tuổi

Trong các vụ án hình sự mà người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi thì khách hàng của luật sư thường là cha mẹ, người thân thích của bị can, bị cáo, bị hại. Khi tiếp xúc ban đầu, có thể luật sư chưa trực tiếp gặp thân chủ của mình, các thông tin về vụ á hình sự lúc này chưa được nghe thân chủ tường thuật trực tiếp. Vì vậy, luật sư nên khai thác tối đa thông tin mà khách hàng có thể cung cấp để có những hình dung ban đầu về sự việc và về tiến trình tố tụng của vụ án hình sự. Bên cạnh đó, luật sư hình sự cần chú ý một số vấn đề như sau :

- Đối với khách hàng là đại diện gia đình người bị buộc tội. Trên cơ sở sự chân thành, chia sẻ, luật sư trao đổi mong muốn khách hàng nói thật, không bao biện cho hành vi của con em họ (ví dụ : đổ lỗi cho bị hại khiêu khích, xúc phạm, đổ lỗi cho việc bị bạn bè xấu rủ rê, lôi kéo). Luật sư cần chú ý nghe, ghi chép các nội dung trọng tâm. Nếu trong lời trình bày của khách hàng có điểm chưa rõ thì luật sư cần hỏi lại (nhất là những điểm mà khách hàng trình bày thiếu thuyết phục), tìm iểu ẩn ý khi khách hàng cố ý lảng tránh câu hỏi, đề nghị khách hàng sẵn lòng trả lời bổ sung nếu sau này luật sư phát hiện thấy có vấn đề cần hỏi thêm.

Việc nắm thông tin về tiến trình, quan điểm giải quyết vụ án hình sự của cơ quan tiến hành tố tụng mà khách hàng có được là rất quan trọng để luật sự chủ động có các hoạt động tác nghiệp tiếp theo. Việc khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can liên quan mật thiết với nhau, đặc biệt đối với những vụ án hình sự chỉ do người dưới 18 tuổi thực hiện. Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trong điều kiện cho phép thường xử lý khởi tố vụ án hình sự và đồng thời khởi tố bị can, do đã xác định đúng người thực hiện tội phạm khi khởi tố vụ án. Nếu khách hàng tìm đến với luật sư ngay khi con em họ thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, luật sư cần hỏi cặn kẽ để xác định tính chất thực tế và tính chất pháp lý của hành vi để giúp khách hàng hình dung các khả năng xử lý mà cơ quan công an có thể áp dụng với Con em học nhiều trường hợp hành vi do người dưới 18 tuổi thực hiện tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện pháp khác.

Thực tế người dưới 18 tuổi thường hay tham gia vào các bạo lực: đánh nhau (cố ý gây thương tích), trấn lột (cướp hoặc cưỡng đoạt tài sản), gây rối trật tự công cộng... mà về hình thức có thể có dấu hiệu của tội phạm, nhưng về nội dung, cần xem xét tính chất nguy hiểm cho xã hội có thực sự đáng kể hay không. Ngay cả trong trường hợp tính chất nguy hiểm cho xã hội là đáng kể, cũng cần cân nhắc việc truy cứu trách nhiệm hình sự chỉ trong trường hợp cần thiết theo quy định tại khoản 3 Điều 91 Bộ luật Hình sự. Ở chiều ngược lại, thực tiễn cũng có không ít trường hợp cơ quan chức năng do tác động của nhiều yếu tố, lạm dụng khoản 3 Điều 91 Bộ Luật Hình sự để bỏ lọt tội phạm, không xử lý hình sự khi đáng lẽ phải xử lý hình sự và yêu cầu khách hàng “ứng xử hợp lý” nếu muốn được xử lý theo hướng này.

Cũng như các vụ án hình sự khác, trong quá trình nhận bào chữa, bảo vệ, luật sư và khách hàng thường xuyên liên hệ với nhau. Sự liên hệ này thậm chỉ thường xuyên hơn so với những vụ án khác do khách hàng lo lắng, bất an nhiều hơn cho con em họ còn đang ở độ tuổi quá trẻ nhưng đã vướng vào vòng lao lý. Luật sư hình sự nên chủ động gọi điện, trao đổi email để thông tin, động viên, hướng dẫn họ các thủ tục gửi quà vào cơ sở giam giữ cũng như đề nghị họ cung cấp thêm các thông tin, tài liệu phục vụ việc bào chữa.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hình sự của Công ty Luật TNHH Everest 

2- Luật sư hình sự thu thập các chứng cứ, tài liệu nhằm chứng minh độ tuổi của người dưới 18 tuổi phạm tội

Trong vụ án hình sự có người dưới 18 tuổi phạm tội, luật sư hình sự có thể phải tìm kiếm thêm các tài liệu, đồ vật để thu thập các chứng cứ nhằm chứng minh độ tuổi, mức độ phát triển về thể chất và tinh thần, điều kiện sinh sống, giáo dục, nguyên nhân, điều kiện, hoàn cảnh phạm tội của người bị buộc tội phục vụ cho việc bào chữa. Các giấy tờ xác định độ tuổi như giấy khai sinh (ngoài giấy khai sinh xác định một thời điểm sinh khác mà Cơ quan tiến hành tố tụng đã có), giấy chứng sinh và các giấy tờ tùy thân khác; các tài liệu phản ảnh mức độ phát triển về thể chất và tinh thần là các tài liệu phản ánh tình trạng sức khỏe thể chất hoặc bệnh lý tâm thần ảnh hưởng đến khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của người dưới 18 tuổi; các tài liệu phản ánh điều kiện sinh sống, giáo dục của người dưới 18 tuổi (các tài liệu phản ánh đứa trẻ không có bố, có do một hoặc cả hai người chết, mất tích, do ly hôn, ly thân, chấp hành án phạt tù; học bạ, giấy khen, bằng khen, các quyết định khen thưởng, kỷ luật, buộc lưu ban, thôi học...).

Luật sư có thể đề nghị đại diện gia đình chuẩn bị các tài liệu trên để cung cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng gia đình đã có sẵn hoặc phải đến gặp nhà trường, cơ sở y tế, chính quyền địa phương đề nghị cung cấp). Luật sư hình sự cũng nên căn dặn đại diện gia đình xử lý tốt mối quan hệ với bị hại và gia đình theo hướng chủ động nhận lỗi và bồi thường nếu con em họ thực sự có lỗi, đây vừa là vấn đề đạo lý, đạo đức, vừa là cơ hội để để xuất bị hại không yêu cầu khởi tố, rút yêu cầu khởi tố, hoà giải, xin giảm nhẹ cho người dưới 18 tuổi.

Ngoài ra, khi tiếp xúc với khách hàng là đại diện gia đình người dưới 18 tuổi, luật sư hình sự nên tư vấn cho họ có các hình thức đối xử phù hợp đi con em họ. Nếu người dưới 18 tuổi không bị tạm giam mà vẫn còn ang ở cùng với gia đình, không nên lên án, mắng chửi quá mức, cũng không nên chiều chuộng, vỗ về thái quá, điều cần thiết là có những cuộc trò chuyện nghiêm túc để giúp người dưới 18 tuổi nhận thức được phải trái, đúng sai và xác định cần tự mình làm những gì để sửa chữa lỗi lầm, để đứng dậy sau vấp ngã. Nếu người dưới 18 tuổi đang bị tạm giam, gia đình nên gửi quà, đồ tiếp tế theo quy định của pháp luật về thi hành tạm giữ, tạm giam để động viên kịp thời, giúp người dưới 18 tuổi cảm nhận được sự quan tâm, bao dung của gia đình, vững tâm trong chặng đường sắp tới.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Luật sư lưu ý khi tiếp xúc với người dưới 18 tuổi tham gia tố tụng được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Luật sư lưu ý khi tiếp xúc với người dưới 18 tuổi tham gia tố tụng có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 024 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.