Những vấn đề pháp lý về quyền sở hữu công nghiệp

Các đối tượng của quyền sở hữu công nghiêp (SHCN) đều là những tài sản mang đặc tính vô hình và rất dễ bị sao chép. Do đó việc xác lập quyền SHCN cũng như hiểu biết về các vấn đề pháp lý của quyền này mang ý nghĩa quan trọng, nhất là thiết lập độc quyền cho người nắm giữ tài sản trí tuệ. Để hiểu rõ hơn về các vấn đề pháp lý của quyền sở hữu công nghiệp, mời quý bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây.

Xác lập, văn bằng và thời hạn bảo hộ

Xác lập quyền sở hữu công nghiệp

Xác lập quyền SHCN có thể hiểu là trình tự, thủ tục, điều kiện về pháp lí do pháp luật quy định mà theo đó, chủ sở hữu đối tượng SHCN phải thực hiện hoặc thỏa mãn để được Nhà nước công nhận quyền SHCN của mình. Theo đó, cơ chế xác lập quyền này gồm:

• Thông qua thủ tục đăng kí, theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 6 Luật sở hữu trí tuệ. Quyền SHCN đối với: Sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý được xác lập trên cơ sở quyết định cấp văn bằng bảo hộ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Theo thủ tục đăng kí hoặc công nhận đăng kí quốc tế theo quy định của điều ước quốc tế mà nước Việt Nam là thành viên
• Thông qua thực tiễn sử dụng, quyền SHCN được xác lập thông qua thực tiễn sử dụng đối với:

- Nhãn hiệu nổi tiếng, xác lập trên cơ sở sử dụng, không phụ thuộc vào thủ tục đăng kí. Chủ sở hữu phải chứng minh quyền sở hữu của mình thông qua việc cung cấp các tài liệu, chứng cứ về việc nhãn hiệu được người tiêu dùng biết đến rộng rãi qua sử dụng và đáp ứng được tiêu chí để được coi là nổi tiếng.

- Tên thương mại, xác lập trên cơ sở sử dụng hợp pháp tên thương mại đó, nghĩa là quyền SHCN hình thành trong quá trình chủ thể sử dụng tên đó trong các hoạt động kinh doanh của mình.

- Bí mật kinh doanh, xác lập trên cơ sở có được một cách hợp pháp bí mật kinh doanh và thực hiện việc bảo mật nó.

Xem thêm: Dịch vụ trợ lý pháp lý

Văn bằng và thời hạn bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp

Văn bằng bảo hộ gồm: bằng độc quyền sáng chế, bằng độc quyền giải pháp hữu ích, bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp, giấy chứng nhận đăng kí thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu và giấy chứng nhận đăng kí chỉ dẫn địa lý. Văn bằng bảo hộ có hiệu lực từ ngày cấp và được bảo hộ trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Xét trên phương diện thời gian có hiệu lực của văn bằng, có 3 loại thời hạn bảo hộ:

• Văn bằng có hiệu lực bảo hộ xác định và không thể gia hạn,
• Văn bằng có hiệu ực bảo hộ xác định nhưng có thể gia hạn,
• Văn bằng được bảo hộ vô thời hạn.

Chủ thể của quyền sở hữu công nghiệp

Theo Điều 121 luật SHTT, chủ sở hữu sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, nhãn hiệu là tổ chức, cá nhân được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp văn bằng bảo hộ đối tượng SHCN tương ứng.

Chủ sở hữu đối tượng SHCN cũng có thể là người được chuyển giao quyền SHCN đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, nhãn hiệu theo hợp đồng chuyển nhượng quyền SHCN đã được đăng kí tại cơ quan quản lí nhà nước về SHCN.

Chủ sở hữu bí mật kinh doanh là tổ chức, cá nhân có được bí mật kinh doanh một cách hợp pháp và thực hiện việc bảo mật nó. Chủ sở hữu nhãn hiệu nổi tiếng cũng là cá nhân, tổ chức sử dụng nhãn hiệu được người tiêu dùng biết đến rộng rãi, đáp ứng tiêu chí bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng.

Bên cạnh việc bảo vệ quyền cho các đối tượng chủ sở hữu ở trên, pháp luật còn ghi nhận cả quyền cho các tác giả - là người trực tiếp sáng tạo ra giải pháp kĩ thuật được bảo hộ là sáng chế kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí.

Tìm hiểu thêm: Dịch vụ pháp chế doanh nghiệp

Nội dung và giới hạn quyền sở hữu công nghiệp

Nội dung quyền SHCN

• Đối với chủ sở hữu đối tượng SHCN, có những quyền năng nhất định liên quan đến đối tượng SHCN, bao gồm:

- Quyền sử dụng hoặc cho phép người khác sử dụng đối tượng SHCN,

- Quyền ngăn cấm người khác sử dụng sáng chế,

- Quyền định đoạt đối tượng SHCN,

- Quyền tạm thời đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí,

• Đối với tác giả sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, họ có những quyền nhân thân bao gồm:

- Được ghi tên tác giả trong văn bằng bảo hộ,

- Được nêu tên trong các tài liệu công bố, giới thiệu về sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí.

Ngoài ra tác giả còn được nhận thù lao để bù đắp cho công sức sáng tạo, chi phí đầu tư và khuyến khích hoạt động sáng tạo của tác giả.

Giới hạn quyền SHCN

Về giới hạn quyền bao gồm các trường hợp sau:

• Giới hạn về không gian và thời gian. Các đối tượng được xáp lập quyền trên cơ sở cấp văn bằng bảo hộ, phạm vi và thời hạn bảo hộ được xác định theo văn bằng. Với các đối tượng được xác lập quyền trên cơ sở thực tiễn sử dụng, việc xác định phạm vi và thời hạn bảo hộ sẽ phức tạp hơn, dựa trên những chứng cứ về phạm vi sử dụng.
• Giới hạn bởi quyền, lợi ích chính đáng của chủ thể khác và
• Giới hạn bởi lợi ích cộng đồng.

​​​​​​​

​​​​​​​Xem thêm: Dịch vụ thư ký pháp lý

Các điều ước quốc tế bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp

Cũng giống như quyền tác giả, quyền SHCN chỉ dựa vào việc điều chỉnh bằng pháp luật quốc gia không thể đảm bảo được quyền khi ở nước ngoài. Bởi vậy cần có những điều ước quốc tế trong trường hợp này. Có thể kể đến một số điều ước như:

• Công ước Paris về bảo hộ sở hữu công nghiệp
• Hiệp ước Hợp tác về bằng sáng chế
• Hiệp định TRIPs
• Hiệp định CPTPP
• Thỏa ước La-hay về đăng lý quốc tế kiểu dáng công nghiệp
• Thỏa ước Madrid và Nghị định thư Madrid về đăng kí quốc tế nhãn hiệu…

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết

Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.