Vai trò của pháp luật về thành lập doanh nghiệp

10/01/2025
Lý Thông
Lý Thông
Thành lập doanh nghiệp là quá trình pháp lý, theo đó chủ thể hợp pháp chuẩn bị những điều kiện cơ bản và thực hiện những thủ tục pháp lý cần thiết để khai sinh ra doanh nghiệp. Với tư cách là một thủ tục pháp lý để thành lập doanh nghiệp, đăng ký kinh doanh có tính chất bắt buộc và cho phép xác lập tư cách pháp lý của chủ thể kinh doanh (nghĩa là xác định tư cách pháp lý của chủ thể doanh nghiệp). Đăng ký thành lập doanh nghiệp vừa là một công cụ để người dân và doanh nghiệp thực hiện quyền tự do kinh doanh của mình, đồng thời vừa là một công cụ quản lý kinh tế vĩ mô của Nhà nước.

1- Đối với doanh nghiệp

Việc đăng ký thành lập doanh nghiệp có một ý nghĩa hết sức quan trọng không chỉ với sự hình thành công ty mà còn với cả sự ổn định và phát triển của công ty trong suốt quá trình tồn tại của nó. Với bản chất pháp lý của mình, đăng ký thành lập doanh nghiệp nhằm bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp, tạo nền tảng cho doanh nghiệp chuyển thành một thực thể kinh tế, đủ điều kiện tham gia thị trường.

Đây là quá trình đánh dấu sự ra đời của một doanh nghiệp, được pháp luật thừa nhận như một thực thể tham gia vào nền kinh tế với đầy đủ các quyền hạn và nghĩa vụ, doanh nghiệp sẽ có tư cách pháp lý độc lập, có con dấu, có tài khoản mã số doanh nghiệp riêng biệt.

Điều này đánh dấu việc kết thúc một quá trình bàn bạc, thảo luận, thống nhất giữa các sáng lập viên và mở ra sự công nhận của Nhà nước với các bàn bạc, thảo luận đó. Các thành viên cổ đông sáng lập sẽ chịu sự ràng buộc trách nhiệm của mình với công ty, chịu trách nhiệm về quá trình hoạt động kinh doanh của công ty và về tài sản đối với công ty.

Là giai đoạn quan trọng với hoạt động của doanh nghiệp về sau bằng việc các bên thống nhất ký tên vào Điều lệ của công ty và được Nhà nước công nhận. Mọi hoạt động sau này của công ty sẽ phải tuân thủ Điều lệ đã ban hành như về cơ cấu tổ chức, hình thức quản lý, cách thức ra quyết định đều phụ thuộc và được quy định rõ tại Điều lệ này.

Đây chính là bước tạo tiền đề về vật chất và tài chính để duy trì sự hoạt động và phát triển việc kinh doanh của doanh nghiệp. Các thành viên cổ đông sáng lập sẽ góp vốn và được ghi nhận bởi Giấy chứng nhận góp vốn do công ty cấp. Các nhà tài trợ và cho vay luôn muốn hợp tác với những doanh nghiệp tuân thủ các quy định của pháp luật. Khi doanh nghiệp tiếp cận các khoản vay, hỗ trợ, chủ nợ và nhà đầu tư sẽ yêu cầu xem đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp cùng với các yêu cầu khác trước khi phê duyệt khoản vay.

Là biện pháp bảo vệ tên doanh nghiệp vì tên doanh nghiệp là tài sản của doanh nghiệp. Tên doanh nghiệp là yếu tố hình thức nhưng là dấu hiệu đầu tiên xác định tư cách chủ thể độc lập của doanh nghiệp trên thị trường. Tên doanh nghiệp là cơ sở để Nhà nước thực hiện quản lý nhà nước với doanh nghiệp và cũng là cơ sở để phân biệt chủ thể trong quan hệ giữa các doanh nghiệp với nhau và với người tiêu dùng.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 18 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP ngày 04/01/2021 của Chính phủ về đăng ký thành lập doanh nghiệp thì không được đăng ký tên doanh nghiệp trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên của doanh nghiệp khác đã đăng ký trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc, trừ những doanh nghiệp đã giải thể hoặc đã có quyết định có hiệu lực của Tòa án tuyên bố doanh nghiệp bị phá sản. Do đó, đăng ký thành lập doanh nghiệp chính là công cụ tốt nhất bảo vệ tên của doanh nghiệp, từ đó góp phần hạn chế các tranh chấp về tên thương mại, tên nhãn hiệu hàng hóa.

Những thông tin cơ bản về doanh nghiệp được nhiều người biết tới thông qua truy cập Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Mọi thông tin về doanh nghiệp khi đăng ký thành lập được lưu trữ tại Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, có giá trị pháp lý là thông tin gốc về doanh nghiệp. Qua hệ thống thông tin này, cơ quan chức năng, đối tác, bạn hàng và người tiêu dùng có thể có được thông tin cơ bản, chính xác nhất về doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, khi đăng ký thành lập, doanh nghiệp đã trở thành một thực thể độc lập và được phép mở tài khoản tại ngân hàng mang tên doanh nghiệp. Đây là một yếu tố thuận lợi trong giao dịch của doanh nghiệp vì tạo sự tin tưởng cho đối tác chuyển tiền vào tài khoản của doanh nghiệp thay  vì chuyển vào tài khoản của cá nhân sở hữu doanh nghiệp.

Về giới hạn trách nhiệm pháp lý trong kinh doanh thì giới hạn trách nhiệp pháp lý trong kinh doanh là phạm vi tài sản được đưa ra để thanh toán cho các nghĩa vụ tài sản phát sinh trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, đặc biệt trong trường hợp doanh nghiệp bị tuyên bố phá sản.

Vấn đề giới hạn trách nhiệm trước hết và chủ yếu được xem xét đối với người đầu tư vốn vào doanh nghiệp (nhà đầu tư/chủ doanh nghiệp). Sau đó là giới hạn trách nhiệm của doanh nghiệp (chủ thể kinh doanh).

Một lợi ích cuối cùng của đăng ký thành lập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp là việc doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động ngay cả khi nhà đầu tư xảy ra vấn đề (như bị bệnh hoặc chết).

Một doanh nghiệp đăng ký là một thực thể theo đúng nghĩa của nó, do đó, có thể giả định rằng được thực hiện bán quyền sở hữu tại doanh nghiệp. Điều này sẽ không thể xảy ra khi không thực hiện đăng ký thành lập.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp là một thủ tục có vai trò quan trọng với sự hình thành của công ty vì nó mang tính chất pháp lý, thể hiện sự công nhận của Nhà nước với sự ra đời của một thực thể kinh doanh.

Xem thêm:  Dịch vụ pháp lý thành lập doanh nghiệp của Công ty Luật TNHH Everest

2- Đối với Nhà nước

Đăng ký thành lập doanh nghiệp là một công cụ quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp, là một bộ phận của quản lý nhà nước, trong đó, khách thể quản lý là doanh nghiệp. Việc đăng ký thành lập doanh nghiệp thể hiện sự bảo hộ của Nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động kinh doanh và quản lý chủ doanh nghiệp. Vai trò của đăng ký thành lập doanh nghiệp đối với quản lý nhà nước thể hiện qua:

Việc tập hợp thông tin nhằm phục vụ công tác quản lý nhà nước đối với  các thành phần kinh tế và kiểm soát các hoạt động kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp, cập nhật các thông tin về doanh nghiệp như: Thông tin pháp lý về tên địa chỉ trụ sở, ngành nghề kinh doanh, người đại diện theo pháp luật, cơ cấu sở hữu,…; Tình trạng pháp lý của doanh nghiệp; Sự tuân thủ pháp luật; Tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Là căn cứ cho phép đánh giá và xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Căn cứ vào tình hình đăng ký thành lập doanh nghiệp, số doanh nghiệp đăng ký thành lập, loại hình, địa điểm thành lập, ngành nghề kinh doanh… các cơ quan chức năng có được những số liệu chính xác nhất về tình hình, xu hướng phát triển thị trường. Đây chính là những dữ liệu đầu vào quan trọng trong việc nắm bắt các yếu tố kinh doanh, đánh giá việc áp dụng các quy định pháp luật trong thực tiễn đưa ra các chủ trương khuyến khích hay hạn chế phù hợp và kịp thời. Qua đó, đường lối, chính sách pháp luật của Nhà nước cho từng lĩnh vực, từng vùng miền, từng loại hình doanh nghiệp và toàn xã hội được thiết lập và áp dụng hiệu quả.

Xem thêm:  Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực thương mại của Công ty Luật TNHH Everest

3- Đối với xã hội

Một là, phát huy mọi nguồn lực xã hội. Sự ra đời của Luật Doanh nghiệp với những quy định mang tính nguyên tắc, thống nhất, ổn định, có thể định hướng cho nhà đầu tư trong và ngoài nước theo các mô hình doanh nghiệp cơ bản, không phân biệt nguồn gốc tài sản đầu tư vào doanh nghiệp, khuyến khích kinh tế dân doanh phát triển. Nhà đầu tư tư nhân thực hiện đăng ký gia nhập thị trường đã sử dụng và phát huy mọi nguồn lực của xã hội, của nhân dân, khắc phục khuynh hướng đầu tư vào vốn ngân sách nhà nước mà việc sử dụng nguồn này vẫn có tình trạng thất thoát, kém hiệu quả.

Hai là, tạo việc làm và thu nhập cho người dân thúc đẩy nền kinh tế - xã hội. Doanh nghiệp sau khi đăng ký thành lập được phép thuê nhân công để tiến hành sản xuất kinh doanh. Điều này mang lại công ăn việc làm và thu nhập cho xã hội.

Ba là, góp phần minh bạch hóa xã hội. Các thông tin về doanh nghiệp đã thực hiện đăng ký được tập trung tại một Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia duy nhất và cho phép công bố các thông tin này khi có yêu cầu của các cá nhân, tổ chức. Thực tế, mục đích chính của việc đăng ký thành lập doanh nghiệp là nhằm thu thập các thông tin cơ bản về mỗi doanh nghiệp để công chúng có thể thu thập được bằng cách tìm kiếm thông tin tại cơ quan đăng ký công cộng dưới dạng văn bản hoặc mẫu in sẵn từ máy tính hoặc mua một bản trích lục về bất kỳ doanh nghiệp nào với một mức lệ phí quy định. Điều này cho phép các cá nhân, cơ quan, Nhà nước và các doanh nghiệp khác có được những thông tin cơ bản về mọi doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường như tên địa chỉ, ngành nghề kinh doanh, hình thức pháp lý, tình trạng pháp lý của doanh nghiệp đó.

Bốn là, góp phần nâng cao giám sát của toàn xã hội. Đăng ký thành lập doanh nghiệp tạo điều kiện cho công chúng nắm bắt được các thông tin về các doanh nghiệp đã được đăng ký, thông qua đó thúc đẩy những bên có liên quan kiểm soát lẫn nhau khi thiết lập và thực hiện các giao dịch. Qua đó, một mặt giảm nhẹ được công việc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, mặc khác nâng cao độ chính xác và trung thực của các thông tin được đăng ký, góp phần đáng kể vào việc nâng cao chất lượng giám sát và quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp.

Các quy định của pháp luật về việc thành lập có thể được coi là một trong những quy định quan trọng nhất đối với các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân trong thời gian đầu thành lập doanh nghiệp. Từ đó thể hiện rõ vai trò quan trọng của đăng ký thành lập doanh nghiệp không những với bản thân doanh nghiệp, với công tác quản lý nhà nước mà với toàn xã hội.

Xem thêm:  Về Công ty Luật TNHH Everest

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Vai trò của pháp luật về thành lập doanh nghiệp được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Vai trò của pháp luật về thành lập doanh nghiệp có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc hoặc thuê luật sư hợp đồng cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.

0 bình luận, đánh giá về Vai trò của pháp luật về thành lập doanh nghiệp

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Bình luận
Nhấn vào đây để đánh giá
Thông tin người gửi
Tổng đài tư vấn: 024-66 527 527
Giờ làm việc: Thứ 2 - Thứ 7: 8h30 - 18h00
2.53778 sec| 984.984 kb