Chấm dứt việc nuôi con nuôi khi con nuôi chưa thành niên

1-Quy định của pháp luật về việc chấm dứt việc nuôi con nuôi

Theo Điều 25 Luật Nuôi con nuôi 2010, pháp luật quy định các trường hợp có thể chấm dứt việc nuôi con nuôi như sau:

+ Con nuôi đã thành niên và cha mẹ nuôi tự nguyện chấm dứt việc nuôi con nuôi;

+ Con nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của cha mẹ nuôi; ngược đãi, hành hạ cha mẹ nuôi hoặc con nuôi có hành vi phá tán tài sản của cha mẹ nuôi;

+ Cha mẹ nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con nuôi; ngược đãi, hành hạ con nuôi;

+ Việc nuôi con nuôi vi phạm các hành vi bị cấm tại Điều 13 Luật Nuôi con nuôi 2010.

Yêu cầu về chấm dứt việc nuôi con nuôi thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân, theo quy định tại Điều 29 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015. Cha mẹ nuôi, con nuôi đã thành niên và cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ của con nuôi có quyền yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi khi xuất hiện một trong các căn cứ chấm dứt việc nuôi con nuôi tại Điều 25 Luật này. Các cơ quan lao động, thương binh và xã hội, Hội liên hiệp phụ nữ có quyền yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi trong trường hợp:

+ Con nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của cha mẹ nuôi; ngược đãi, hành hạ cha mẹ nuôi hoặc con nuôi có hành vi phá tán tài sản của cha mẹ nuôi; 

+ Cha mẹ nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con nuôi; ngược đãi, hành hạ con nuôi; 

+ Việc nuôi con nuôi vi phạm các hành vi bị cấm tại Điều 13 Luật Nuôi con nuôi 2010.

Hệ quả của việc chấm dứt nuôi con nuôi được quy định tại Điều 27 Luật Nuôi con nuôi 2010 như sau:

+ Quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi chấm dứt kể từ ngày quyết định chấm dứt nuôi con nuôi của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

+ Trường hợp con nuôi là người chưa thành niên hoặc đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động thì Tòa án quyết định giao cho cha mẹ đẻ hoặc tổ chức, cá nhân khác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục vì lợi ích tốt nhất của người đó.

+ Trường hợp con nuôi được giao cho cha mẹ đẻ thì các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ đẻ đã chấm dứt theo hệ quả của việc nuôi con nuôi sẽ được khôi phục

+ Trường hợp con nuôi có tài sản riêng thì được nhận lại tài sản đó; nếu con nuôi có công lao đóng góp vào khối tài sản chung của cha mẹ nuôi thì được hưởng phần tài sản tương xứng với công lao đóng góp theo thỏa thuận với cha mẹ nuôi; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

+ Con nuôi có quyền lấy lại họ, tên của mình như trước khi được cho làm con nuôi

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình của Công ty Luật TNHH Everest

2-Chấm dứt việc nuôi con nuôi chưa thành niên

Khoản 1 Điều 21 Bộ Luật dân sự 2015 quy định: “Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi”

Căn cứ chấm dứt việc nuôi con nuôi chưa thành niên cũng tương tự với căn cứ chấm dứt việc nuôi con nuôi quy định tại Điều 25 Luật Nuôi con nuôi. Tuy nhiên, pháp luật chưa quy định cụ thể trường hợp con nuôi chưa thành niên có nguyện vọng được về sống với cha đẻ, mẹ đẻ và cha nuôi, mẹ nuôi có yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi như thế nào.

Trong trường hợp này, con nuôi chưa thành niên, cha đẻ, mẹ đẻ và cha nuôi, mẹ nuôi đều có sự thống nhất ý chí về chấm dứt việc nuôi con nuôi. Khoản 2 Điều 4 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định: “Việc nuôi con nuôi phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người được nhận làm con nuôi và người nhận con nuôi, tự nguyện, bình đẳng, không phân biệt nam nữ, không trái pháp luật và đạo đức xã hội.”

Yếu tố tự nguyện được coi là một trong những cơ sở phát sinh việc nhận nuôi con nuôi. Vì vậy, các bên trong con nuôi chưa thành niên có nguyện vọng được về sống với cha đẻ, mẹ đẻ và cha nuôi, mẹ nuôi có yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi như thế nào có thể chấm dứt việc nuôi con nuôi theo ý chí, sự tự nguyện của mình.  Đây cũng là hướng giải quyết của Tòa án khi phát sinh yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi trong tình huống trên, được thể hiện trong án lệ 61/2023/AL của Tòa án nhân dân tối cao.

Xem thêm:  Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực dân sự của Công ty Luật TNHH Everest

3-Khuyến nghị của Công ty Luật Everest

[a] Bài viết Chấm dứt việc nuôi con nuôi khi con nuôi chưa thành niên được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại. 

[b] Bài viết Chấm dứt việc nuôi con nuôi khi con nuôi chưa thành niên có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật:  (024) 66 527 527, E-mail:  info@everest.org.vn.