Hành nghề Luật sư ở Đức

I- ĐIỀU KIỆN TRỞ THÀNH LUẬT SƯ

Các Luật sư phải vượt qua hai (02) kỳ thi cấp Tiểu bang. Kỳ thi cấp tiểu bang đầu tiên kết thúc quá trình giáo dục học thuật ở trường đại học, và: Kỳ thi thứ hai kết thúc quá trình thực tập hai (02) năm tiếp theo (Hội đồng trọng tài). Yêu cầu này là giống nhau đối với hành nghề độc lập và Luật sư nội bộ.

Luật sư nước ngoài từ các quốc gia thành viên Liên mình châu Âu (EU) có thể hành nghề tư nhân như một Luật sư nước ngoài tại Đức. Sau khi hành nghề tại Đức trong ba (03) năm, một Luật sư EU có thể đăng ký để được nhận vào làm Luật sư Đức (Chỉ thị số 98/5EC về tiêu chuẩn của Luật sư - Chỉ thị về Chứng chỉ Luật sư).

Luật sư từ các quốc gia thành viên của Tổ chức Thương mại Thể giới (WTO) có thể xin phép hành nghề tại Đức theo Luật của quốc gia xuất xứ của họ, cũng như luật quốc tế (Mục 206, Đạo luật Luật sư Liên bang).

Luật sư sáng chế phải hoàn thành bằng đại học khoa học hoặc kỹ thuật, tích lũy kinh nghề nghiệp thực tế và trải qua thời gian đào tạo Luật sư 34 tháng.

II- CÁC YÊU CẦU ĐỂ ĐƯỢC CẤP CHỨNG CHỈ HÀNH NGHỀ LUẬT SƯ

Ngoài các bằng cấp cần thiết, Luật sư phải có đủ bảo hiểm. Khi các yêu cầu này được đáp ứng, ứng viên sẽ tự động được nhận vào Đoàn Luật sư (Bar) bằng cách được nhận nộp chứng chỉ bằng văn bản. Hiện tại, không có yêu cầu gia hạn chứng chỉ hoặc trải qua bất kỳ hình thức giáo dục nào.

Về hạn chế nghề nghiệp ở Đức, các Luật sư không bị giới hạn khả năng tư vấn hoặc đại diện cho khách hàng của họ, kể cả về không gian địa lý hoặc lĩnh vực hành nghề. Ngoại lệ duy nhất là việc đại diện cho khách hàng trong các thủ tục tố tụng dân sự trước Tòa án Tư pháp Liên bang (Bunđesgerichtshof), Tòa án cao nhất của Đức về các vấn đề dân sự và hình sự. Trong trường hợp này, bị kiện phải chỉ định một Luật sư đã được nhận vào hành nghề tại Tòa án Công lý Liên bang.

Lĩnh vực hành nghề của Luật sư sáng chế thường được giới hạn trong các vấn để về quyền sở hữu trí tuệ và công nghiệp.

III- CÁC QUY TẮC ỨNG XỬ, CÁC QUY TẮC LUẬT SƯ PHẢI TUÂN THỦ

Các quyền và nhi nghiệp vụ chung của Luật sư được hệ thống hóa trong Đạo luật  Liên bang (Bunđes Rechtsanwalt Ordnung). Điều này được bổ sung bởi Quy tắc hành nghề (Berufs Ordnung auf Rechtsanwalte) do Hiệp hội LHS Liên bang Đức (Bunđes Rechtsanwaltskammer) thực hiện. Cả hai bộ quy tắc đều có thể truy cập được qua internet.

Đạo luật quan trọng điều chỉnh nghề Luật sư là Đạo luật Luật sư Liên bang (Bundcsrcchtsanwaltsordnung). Đạo luật này quy định các quyến, nhiệm vụ cơ bản của Luật sư và đặt ra khuôn khổ cho việc hành nghề của Luật sư. Ngoài ra còn có Quy tắc hành nghề, được Hiệp hội Luật sư Liên bang Đức thông qua như một hành động tự điều chỉnh của nghề luật.

Xem thêm: Dịch vụ pháp chế doanh nghiệp thuê ngoài (luật sư nội bộ) của Công ty Luật TNHH Everest

IV- QUYỀN TIẾN HÀNH TỐ TỤNG TẠI TÒA ÁN CỦA LUẬT SƯ

Trong một vấn đề dân sự trước Tòa án cấp huyện địa phương, các bên có quyền tự tiến hành tranh tụng. Tuy nhiên, điều này chỉ được phép trong trường hợp bán đấu với số tiến đang tranh chấp là 5.000 EUR hoặc ít hơn. Trong các vấn để dân sự khác, các bên phải có Luật sư đại diện. Trong thủ tục tố tụng trước Tòa án Công lý Liên bang (FCJ), các bên phải được đại diện bởi một Luật sư đã được nhận vào FCJ.

Cá nhân bị buộc tội trong các vấn đề hình sự nhờ có quyền tự đại diện cho mình. Trong các vụ án lớn, chẳng hạn như tội phạm hình sự trong lĩnh vực tài chính, hoặc các vụ án liên quan đến an ninh quốc gia, bị cáo phải được Luật sư bào chữa (Mục 140, Bộ luật hình sự Đức - Strafprozessordnung).

Các bên tham gia tố tụng hành chính được quyền tiến hành tố tụng nhân danh mình. Nếu một bình chọn được đại diện, điều này không nhất thiết phải do Luật sư thực hiện. Họ có thể chọn được đại diện, Ví dụ: bởi một giáo sư luật, một cố vấn thuế hoặc một đại diện của công đoàn (Phần 67, Quy tắc của Tòa án Hành chính Đức - Verwaltungsgericht Ordnung).

Luật sư biện hộ có vị trí được bảo đảm bởi vì chỉ có các Luật sư biện hộ là thành viên của đoàn Luật sư mới được phép đại diện trước Tòa. Mỗi khu vực lãnh thổ mà trong đó có Tòa án tư pháp phúc thẩm của bang (OLG) đều thành lập một đoàn Luật sư. Các Luật sư muốn biện hộ trước Tòa phải có giấy phép của đoàn Luật sư.

V- HÌNH THỨC TỔ CHỨC HÀNH NGHỀ LUẬT SƯ

Luật pháp Đức cho phép các Công ty Luật được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau. Các Công ty Luật có thể được thành lập như một công ty có phần hoặc một công ty theo luật nước ngoài (ví dụ: Một công ty hợp danh trách nghiệm hữu hạn theo luật của Anh “LLP"). Tuy nhiên, đa số là các hình thức tổ chức truyền thống và phổ biến nhất là Công ty hợp danh (Gesellschaft búrgcrlichen Rcchts) (Phần 705 Bộ luật Dân sự Đức - Buergerliches Gcsbtr.buch).

Không có hạn chế nào đối với các Luật sư hoạt động độc lập để cung cấp các dịch vụ pháp lý trên cơ sở tự do. Về nguyên tắc, bất kỳ Luật sư nào cũng có thể tư vấn cho khách hàng về mọi vụ việc và mọi quy mô.

Theo truyền thống, việc cung cấp các dịch vụ pháp lý được dành riêng cho các Luật sư. Tuy nhiên, các dịch vụ pháp lý có thể được cung cấp như một dịch vụ bổ sung cho một nghề chính khác (Mục 5, Đạo luật Dịch vụ Pháp lý - Rechts Dienstleistungs Gesetz). Điều này bao gồm: lời khuyên pháp lý do các đại lý bảo hiểm cung cấp liên quan đến các khía cạnh pháp lý của bảo hiểm, hoặc của các ngân hàng liên quan đến các vấn đề quản lý đầu tư. Ngoài ra, Mục 2, Tiểu mục 2 của Đạo luật Dịch vụ Pháp lý cho phép đòi nợ - Inkasso - như thực hiện một dịch vụ pháp lý.

Các Công ty Luật thường cung cấp các dịch vụ chuyên nghiệp cho các tổ chức từ thiện hoặc phi lợi nhuận. Sinh viên luật cùng được phép cung cấp các dịch vụ chuyên nghiệp, với một số hạn chế nhất định.

VI- CÁC HOẠT ĐỘNG ĐA NGÀNH (MDP) - CÁC NHÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ THAY THẾ

MDP được phép hoạt động trong một số trường hợp hạn chế. Các Luật sư được phép thành lập MDP với các Luật sư bằng sáng chế, chuyên gia tư vấn thuốc, đại lý thuế, kế toán và kiểm toán viên được chứng nhận cho mục đích thực hành nghề nghiệp chung (Mục 59a, Đạo luật Luật sư Liên bang). Tuy nhiên, trong một quyết định lần này, Tòa án Hiến pháp Liên bang cho rằng giới hạn này vi phạm quyền Hiến pháp được tự do theo đuổi các hoạt động nghề nghiệp (Bunđesverfassungsgericht, Quyết định ngày 12/01/2016, trường hợp Số BVL 6/LS).

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về hợp đồng hôn nhân của Công ty Luật TNHH Everest

VII- LUẬT SƯ NƯỚC NGOÀI TẠI ĐỨC

Luật sư nước ngoài chỉ có thể hành nghề tại Đức theo nguyên tắc giải thích luật. Nếu không được phép, Luật sư không thể tư vấn, đặc biệt là về luật pháp Đức, và đại diện cho khách hàng tại Tòa án Đức. Các Công ty Luật nước ngoài có thể thiết lập sự hiện diện tại Đức nhưng đổ tư vấn đầy đủ cho khách hàng, các Luật sư phải đủ điều kiện ở Đức. Các Công ty Luật nước ngoài được hướng ít Sự bảo vệ hơn so với các công ty Đức.

VIII- LĨNH VỰC HÌNH SỰ

Đức là một quốc gia có nghề luật phát triển. Theo đó. người bào chữa trong vụ án hình sự ở Đức bao gồm các Luật sư và giảng viên các khoa Luật của các trường Đại học. Tất cả các thành phần tố tụng như 'Khám phần, Công tố viên và Luật sư đều tốt nghiệp cử nhân luật, sau đó trải qua 2 kỳ đào tạo và thi tuyển như nhau, sau khi nhận được chứng chỉ tốt nghiệp kỳ thi thứ 2, lúc đó tùy theo nguyện vọng mà họ chọn nghề 'Thẩm phán, Công tố hay Luật sư. Có thể nói, với quy trình đào tạo này, trình độ và phẩm chất của môi 'Thẩm phán, Công tố hay Luật sư gần như ngang bằng nhau, dành cho nhau sự tôn trọng, bình đẳng ngay từ điểm xuất phát nghề nghiệp của mỗi chủ thể. Ngoài ra, ở CHLB Đức đã hình thành chế độ Luật sư chuyên ngành, có tiêu chí và trình độ đạt đến mức chuyên sâu, do Đoàn Luật sư Liên bang công nhận.

Ờ Đức, một người dân có quyền nhờ không quá 03 Luật sư và 01 Luật sư chỉ được bảo vệ một khách hàng trong một vụ án. Điều này có sự khác biệt với BLTTHS Việt Nam. Luật sư ở Đức có địa vị pháp lý hoàn toàn bình đẳng với Thẩm phán, Công tố viên, không chịu bất cứ áp lực nào, không chịu sự chỉ đạo của Nhà nước, hoạt động độc lập theo luật riêng của mình, luật sư ở Đức có thể tham gia vào tố tụng hình sự theo 02 kênh chính: (1) Do khách hàng tự tìm đến Luật sư và yêu cầu; (2) Nhà nước chỉ định Luật sư trong những trường hợp phạm tội nghiêm trọng ở mức từ 01 năm tù giam trở lèn và ở trong tình trạng bị hạn chế về tâm thần. Quyền của Luật sư rất rộng, ngoài các quy định chung mà ở Việt Nam cùng đã thực hiện, Luật sư có quyền tiếp xúc với khách hàng của mình ngay từ khi bị cảnh sát thẩm vấn, được tiếp xúc riêng tư và cuộc trao đổi không bị nghe trộm. Đặc biệt là ngay trong trường hợp cơ quan tố tung đặt máy nghe trộm một người, nếu người đó đang nói chuyện với Luật sư thì ngay lập tức việc nghe trộm phải dừng lại. Các thư từ của khách hàng gửi từ trại giam ra cho Luật sư và của Luật sư gửi vào cho khách hàng đều được giữ bí mật...

Ví dụ: Tại Trại tạm giam cấp sơ thẩm Tegel (Tegel Jail) mà người Đức thường gọi là Trại tạm giam Moabit, thủ tục làm việc của Luật sư với khách hàng của mình trong Trại tạm giam được thực hiện khá đơn giản. Luật sư vào làm việc cho cần xuất trình Thẻ Luật sư mà không có bất cứ giấy tờ nào khác. Các phòng làm việc sáng sủa, được bố trí riêng biệt, không có phương tiện và người giám sát, theo dõi hoặc ghi âm, vì pháp luật của Đức coi bí mật giữa Luật sư và Khách hàng được tôn trọng tuyệt đối.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest

Luật sư Phạm Ngọc Minh - Giám đốc điều hành của Công ty Luật TNHH Everest, tổng hợp