Khủng hoảng của công ty Luật

I- KHÁI QUÁT VỀ KHỦNG HOẢNG CỦA CÔNG TY LUẬT

Khủng hoảng với nghề luật sư là những sự việc nào đó nằm ngoài ý muốn mà mang lại tình thế đe dọa nghiêm trọng cho sự tồn tại và phát triển của công ty luật và bằng cách này hay cách khác. Iheo đó, khủng hoảng làm cho công ty luật bị mất uy tín, gián đoạn nghiêm trọng hoạt động kinh doanh, ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình tài chính hay gây tổn hại đến đội ngũ nhân sự của công ty luật.

Khủng hoảng đối với công ty luật có thể được gây ra bởi các tác nhân nội bộ hoặc là từ tác nhân từ bên ngoài. Trên thực tế, mức độ nghiêm trọng nhất của khủng hoảng có thể là khả năng thương hiệu và uy tín của công ty luật được ban quản trị của công ty luật đã dày công xây dựng đến cả hàng thập kỷ bị sụp đổ một cách nhanh chóng. Vì thế, ban quản trị của công ty luật cần phải có một kế hoạch xử lý khủng hoảng hết sức chi tiết và rõ ràng, thành lập nhóm xử lý khủng hoảng cũng như đưa ra những tình huống giả lập để nhóm xử lý khủng hoảng thường xuyên luyện tập xử lý khủng hoảng giúp công ty luật có thể chủ động hơn khi đối phó với những khủng hoảng có thể xảy ra trong tương lai.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý của Công ty Luật TNHH Everest về Sáp nhập và Mua bán doanh nghiệp (M&A).

II- CÁC LOẠI KHỦNG HOẢNG PHỔ BIẾN CỦA CÔNG TY LUẬT

1- Khủng hoảng tài chính

Khủng hoảng tài chính là khi tình trạng tài chính của công ty luật bị mất cân đối nghiêm trọng với sự chênh lệch lớn và đột ngột giữa doanh thu và chi phí vì những lý do chẳng hạn như mất nhiều khách hàng lớn do tình hình kinh tế của Việt Nam bị suy thoái hay do việc chia tách công ty luật mà điều này làm cho công ty luật mất khả năng chi trả rồi dẫn đến hệ quả là công ty luật có nguy cơ bị đóng cửa.

2- Khủng hoảng nhân sự

vài năm trở lại đây, nhiều công ty nước ngoài rời Trung Quốc chuyển sang các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Điều này đã thúc đẩy nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng cao theo. Kết quả là có nhiều công ty luật nước ngoài đã theo chân các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam mở chi nhánh hay công ty con để hoạt động.

Điều này đã góp phần làm cho thị trường tuyển dụng nghề luật sư có chiều hướng tăng nhanh với nhiều chính sách đãi ngộ lớn từ các công ty luật nước ngoài nhằm thu hút nhân tài nghề luật về làm việc cho họ. Hệ quả là công ty luật phải đối mặt với khủng hoảng nhân sự khi liên tục bị chảy máu chất xám nghiêm trọng trong một thời gian ngắn mà khó có thể ngăn lại được.

3- Khủng hoảng công nghệ

Khủng hoảng về công nghệ là khi các công ty luật đều phụ thuộc rất nhiều vào các ứng dụng công nghệ trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 và thế giới số như hiện nay để thực hiện các công việc hằng ngày của họ. Do đó, sẽ có rất nhiều rắc rối xảy ra khi các ứng dụng công nghệ mà họ sử dụng gặp phải sự cố làm mất những thông tin mật của khách hàng hay có nguy cơ là những thông tin mật đó bị rò rỉ ra bên ngoài gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của khách hàng.

Hệ quả của việc đó chính là, khách hàng sẽ có thể đòi công ty luật phải bồi thường thiệt hại rất lớn cho họ mà nằm ngoài khả năng tài chính của công ty luật.

4- Khủng hoảng tổ chức

Khủng hoảng về tổ chức là khủng hoảng xảy ra khi công ty luật làm một số công việc nào đó mà có tác động tiêu cực đến khách hàng của mình. Chẳng hạn, việc công ty luật che giấu những thông tin quan trọng đối với một số khách hàng nào đó mà đáng lý ra họ có quyền được biết chi tiết về những thông tin mật đó hoặc công ty luật đã lợi dụng khách hàng để phục vụ cho mục đích riêng của mình.

5- Khủng hoảng về các yếu tố khách quan

Khủng hoảng do yếu tố khách quan là những khủng hoảng thường phát sinh do sức mạnh của thiên nhiên ví dụ như bão, sóng thần, lũ lụt hoặc các yếu tố khác như cháy nổ, chiến tranh, khủng bố. Các yếu tố này, làm hỏng hoặc hủy hoại hoàn toàn văn phòng làm việc của văn phòng công ty luật làm cho mọi người phải tứ tán mỗi nơi, các tài liệu, giấy tờ của khách hàng bị mất sạch và không thể tìm lại được.

Xem thêm: Dịch vụ Pháp chế doanh nghiệp thuê ngoài (Luật sư nội bộ doanh nghiệp) của Công ty Luật TNHH Everest.

III- CÁC DẤU HIỆU KHỦNG HOẢNG CỦA CÔNG TY LUẬT

Khủng hoảng là một trong những sự kiện mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng đều có thể trải qua trong suốt vòng đời doanh nghiệp của mình. Để có thể nhanh chóng tìm ra các giải pháp, ban quản trị công ty luật cần phải dự đoán được khủng hoảng thông qua một số dấu hiệu thường thấy sau đây.

1- Khủng hoảng tiềm ẩn

Khủng hoảng tiềm ẩn là loại khủng hoảng đã có dấu hiệu dự báo từ trước khi xảy ra. Tuy nhiên, vì các dấu hiệu đó thường chỉ là những sự kiện nhỏ lẻ và do sự giao tiếp hai chiều không thích hợp với tất cả các

đối tượng bên trong lẫn bên ngoài công ty luật cho nên bạn cổ thể không để ý đến chúng hoặc không có thời gian để ý đến. Từ đó, bạn không thể đưa ra các biện pháp ngăn chặn khủng hoảng kịp thời, cũng như không chuẩn bị một cách đầy đủ cho tình huống khủng hoảng mà làm cho công việc kinh doanh của công ty luật bị gián đoạn một phần hoặc toàn bộ.

Ví dụ, bạn đã biết là có một vài luật sư thành viên trong công ty luật thường xuyên có hành vi cợt nhả quá mức cho phép với một số nhân viên cấp dưới khác giới mới vào làm nhưng vì cùng là các luật sư thành viên với nhau và không có ai trong công ty luật tố cáo chính thức các hành vi đó. Do đó, bạn không thể nào yêu cầu những luật sư thành viên đó phải chấm dứt những hành vi của họ ngay và bạn buộc lòng phải tìm cách lờ vụ việc đó đi.

Tuy nhiên, bạn đâu biết rằng các hành vi vi phạm đó thực tế không phải chỉ ở mức độ cợt nhả quá mức mà đích thực là hành vi quấy rối tình dục từ lâu rồi. Các nhân viên bị quấy rối tình dục đã thu thập các tài liệu phô bày hành vi quấy rối những luật sư thành viên đó và yêu cầu bạn với tư cách là luật sư điều hành phải xử lý những luật sư thành viên vi phạm đó dưới hình thức sa thải theo quy định trong nội quy lao động của công ty luật. Trường hợp bạn không đồng ý với yêu cầu của họ, họ sẽ tố cáo vụ việc cho cơ quan công an có thẩm quyền để điều tra, truy tố cũng như đưa các thông tin có liên quan lên các kênh truyền thông mạng xã hội để tất cả mọi người đều biết. Hậu quả của câu chuyện đó là bạn bị rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan vì muốn xử các luật sư thành viên khác cũng không được vì các bên đều là thành viên góp vốn với nhau mà không xử thì cũng không xong vì quy định của pháp luật lao động và nội quy lao động của công ty luật đã ghi rõ biện pháp chế tài đối với hành vi đó. Khi đó công ty luật sẽ dần dần rơi vào một vụ khủng hoảng thật sự và chính bạn - một trong những người quản lý, điều hành công ty luật - phải là người đưa ra phương hướng giải quyết.

2- Khủng hoảng chậm

Đây là dạng khủng hoảng mà theo đó đã có một số hay một chuỗi các dấu hiệu nào đó đã được cảnh báo từ trước mặc dù những dấu hiệu đó vẫn chưa gây ra sự cố nghiêm trọng nào cho công ty luật tại thời điểm đó nhưng chúng sẽ lớn dần theo thời gian. Tuy nhiên, cho dù ban quản trị của công ty luật có biết về những dấu hiệu khủng hoảng đó nhưng lại chưa có bất kỳ biện pháp cụ thể và thiết thực nào để xử lý chúng vì công ty luật có thể còn thiếu các quy định tuân thủ và cơ chế xử lý nội bộ hữu hiệu.

Ví dụ, một luật sư cấp cao phụ trách bộ phận tài chính - ngân hàng, một trong các bộ phận hành nghề lớn nhất trong công ty luật, xin nghỉ việc và có người mách nhỏ với bạn rằng, luật sư này sẽ chuyển qua làm việc cho một công ty luật đối thủ cạnh tranh của công ty luật với thu nhập gần gấp ba lần mức thu nhập hiện tại mà cô ấy nhận được từ công ty luật. Đáng quan ngại hơn, cô ấy còn đang tìm cách chèo kéo các nhân viên khác trong bộ phận của cô ấy đi theo. Dù có được những thông tin như thế nhưng bạn vẫn hoàn toàn không tin đó là sự thật vì bạn cho rằng công ty luật là một trong những công ty luật danh tiếng nhất ở Việt Nam, những nhân viên đang làm việc trong bộ phận đó đã có một khoảng thời gian dài làm việc gắn bó lại được trả lương và phúc lợi cao nhất trong công ty luật cũng như môi trường làm việc ở công ty luật rất tốt với nhiều vấn đề chuyên môn rất hay và thú vị để học hỏi và thi thố tài năng.

Tuy nhiên, cứ mỗi tuần trôi qua thì bạn lại nhận được các thư xin thôi việc của một vài nhân viên trong bộ phận đó rồi chỉ trong vòng 2 tháng sau đó thì gần như toàn bộ nhân viên của bộ phận đó đã nghỉ việc. Hệ quả là công ty luật phải tạm ngừng hoạt động bộ phận đó, buộc phải chia tay với một số khách hàng hiện hữu đang sử dụng các dịch vụ pháp lý của bộ phận đó vì không có người có chuyên môn phụ trách và đương nhiên là doanh thu của công ty luật bị sụt giảm nhiều và đột ngột làm ảnh hưởng lớn đến dòng tiền. Bên cạnh đó, việc tuyển dụng các nhân viên mới giỏi tay nghề trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng để trám vào những vị trí làm việc bị trống vào thời điểm đó là khó khăn vì nhu cầu tuyển dụng trên thị trường pháp lý đang cao mà những người thạo công việc chuyên môn đặc thù trong lĩnh vực đó thì ít dẫn đến chi phí tiền lương để thu hút các ứng viên tiềm năng là rất cao và có thể công ty luật chưa thể đáp ứng khoản chi phí này tại thời điểm đó. Từ đó, một vấn đề tưởng chừng không quá lớn đã trở thành một vụ khủng hoảng thật sự cho công ty luật.

3- Khủng hoảng đột ngột

Đây là dạng khủng hoảng thường xảy ra một cách bất ngờ, nằm ngoài dự đoán và kiểm soát và công ty luật. Loại khủng hoảng này thường được gây ra bởi các sự kiện thiên nhiên chẳng hạn như thiên tai, lũ lụt, bệnh dịch, chiến tranh... Nếu những khủng hoảng loại này không được công ty luật giải quyết một cách nhanh chóng thì sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động cung cấp dịch vụ pháp lý của công ty luật và trong trường hợp tồi tệ nhất thì công ty luật có thể buộc phải chấm dứt hoạt động mãi mãi.

Ví dụ, trong hai năm 2021-2022, đại dịch COVID-19 đã có ảnh hưởng tiêu cực rất lớn đến các doanh nghiệp ở Việt Nam nói chung và các công ty luật nói riêng. Nhiều công ty luật đã bị mất rất nhiều khách hàng lớn cùng một lúc làm cho doanh thu của họ bị suy giảm đột ngột và lại chậm thu tiền của khách hàng. Bởi lẽ, tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp nói chung rất khó khăn trong khi chi phí hoạt động thì lại không giảm theo vì đa số các chi phí đều là định phí cho nên đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền và hình thành nên khủng hoảng buộc các công ty luật phải giải quyết khủng hoảng do đại dịch COVID-19 gây nên.

Đã có một số công ty luật phản ứng nhanh chóng và kịp thời bằng những hành động dứt khoát ngay từ đầu chẳng hạn như giảm giờ làm, giảm lương, không gia hạn hợp đồng lao động của nhân viên, thương lượng lại tiền thuê văn phòng và các nhà cung cấp dịch vụ khác, cắt giảm các khoản chi phí không thật sự cần thiết cũng như phải lấy các khoản thu nhập chưa chia cho các luật sư thành viên đem ra tạm thời sử dụng và sau cùng thì đa phần trong số họ đã may mắn vượt qua khủng hoảng một cách ngoạn mục. Tuy nhiên, cũng có không ít các công ty luật đã không kịp trở tay trước diễn tiến quá nhanh và kéo dài của đại dịch COVID-19 cho nên buộc lòng phải cho hàng loạt nhân viên nghỉ việc cùng một lúc. Từ đó, tạo nên khủng hoảng mà thậm chí là làm cho công ty luật của họ có nguy cơ bị đóng cửa vĩnh viễn.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về tái cấu trúc doanh nghiệp của Công ty Luật TNHH Everest.

IV- CÁC VỤ KHỦNG HOẢNG THỰC TẾ CỦA LUẬT SƯ VÀ CÔNG TY LUẬT

Bạn biết không, đã có không ít luật sư danh tiếng và công ty luật nổi tiếng trên khắp thế giới đã phải gánh chịu những vụ khủng hoảng nghiêm trọng có liên quan đến việc hành nghề luật sư và việc cung cấp dịch vụ pháp lý của công ty luật của họ. Dưới đây là danh sách một vài vụ khủng hoảng điển hình nhất đã từng xảy ra trên thế giới để bạn có thêm thông tin về những tình huống khủng hoảng trong thực tế.

■   Luật sư người Mỹ Lynne Stewart đã bị tòa án liên bang Manhattan, Mỹ kết án 28 tháng tù giam vào ngày 16/10/2006 vì tội giúp thân chủ người Ai Cập Sheikh Omar Abdel-Rahman đang ở tù gửi thông điệp tới lực lượng khủng bố;

■ Ông Michael Cohen, cựu luật sư của cựu Tổng thống Donald Trump, đã bị cáo buộc che giấu những hành vi sai trái của ông Donald Trump và bị tòa án quận Manhattan, Mỹ vào năm 2018 tuyên án 3 năm tù và nộp phạt 2 triệu USD;

■ Hồ sơ Panama trong vụ rò rỉ dữ liệu khách hằng năm 2016 của công ty luật Mossack Fonseca, một trong những công ty luật có tiếng trên thế giới, lưu giữ rất nhiều tài liệu, hồ sơ tài chính của các doanh nghiệp lớn, chính trị gia, những người giàu có hàng đầu ở các nước trên toàn thế giới;

■ Milberg Weiss, một công ty luật của các nguyên đơn ở Mỹ, được thành lập năm 1965 và có trụ sở ở New York, Mỹ. Công ty này đã thực hiện nhiều vụ kiện tập thể thay mặt cho các nhà đầu tư và đã được công nhận là một trong những công ty hàng đầu trong lĩnh vực của mình. Năm 2006, công ty và một số luật sư thành viên đã bị buộc tội đưa ra những lời xúi giục không chính đáng với các nguyên đơn. Bản thân vụ kiện chống lại công ty luật này đã bị bác bỏ vào năm 2008, nhưng cùng năm đó, bốn luật sư thành viên đã nhận tội và nhiều luật sư thành viên khác đã rời khỏi công ty. Hệ quả là hình ảnh của công ty luật này bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong mắt công chúng và khách hàng.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về tổ chức lại doanh nghiệp của Công ty Luật TNHH Everest.