Nội dung cơ bản trong một bản di chúc

1- Khái niệm và đặc điểm của di chúc

[a] Khái niệm di chúc

Thừa kế theo di chúc bắt đầu bằng sự kiện chủ sở hữu tài sản thông qua tự do ý chí trên cơ sở của pháp luật quyết định việc lập di chúc, định đoạt một phần hoặc toàn bộ tài sản thuộc sở hữu của mình cho một cá nhân, tổ chức nào đó được hưởng. Vậy di chúc là gi?

Theo Từ điển Tiếng Việt thì di chúc là "Dặn lại trước khi chết những việc người sau cần làm và nên làm". Ngoài ra, trong Bộ Luật Dân sự 2015 thì "Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết."

[b] Đặc điểm của di chúc

Di chúc có những đặc điểm sau:

- Là ý chí đơn phương của cá nhân

- Di chúc nhằm chuyển dịch di sản của người chết cho người khác đã được xác định trong di chúc

- Di chúc là loại giao dịch dân sự và chỉ có hiệu lực khi chính người lập ra nó chết

- Di chúc tồn tại không cần sự chấp thuận của người thụ hưởng.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về thừa kế của Công ty Luật TNHH Everest

2 - Nội dung cần có của di chúc

Di chúc là ý chí của cá nhân ngoài việc đáp ứng các yêu cầu về hình thức, di chúc phải có những nội dung cơ bản theo quy định của pháp luật để đảm bảo hợp pháp. Theo Điều 631 BLDS 2015, một bản di chúc gồm những nội dung sau:

- Di chúc phải ghi rõ ngày, tháng, năm lập di chúc:

Đây là một vấn đề rất quan trọng về mặt nội dung, chúng có ý nghĩa trong việc xác iịnh hiệu lực của di chúc, thông qua ngày, tháng, năm lập di chúc sẽ xác định được tại thời điểm đó người lập di chúc có đủ năng lực hành vi dân sự, có sự minh mẫn, tỉnh táo, sáng suốt hay không? Ngoài ra, nhiều trường hợp người lập di chúc để lại nhiều bản di chúc thì căn cứ vào ngày, tháng, năm được ghi trong bản di chúc thì sẽ xác định được bản di chúc nào là bản thể hiện ý chí sau cùng của người lập di chúc và sẽ có hiệu lực để người thừa kế căn cứ vào đó khai nhận di sản. Bên cạnh đó, thời gian lập di chúc còn là căn cứ để xác định di chúc đó có bị coi là vi phạm các quy định của pháp luật hiện hành vào thời điểm mà di chúc có được lập hay không.

- Di chúc phải ghi rõ họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc

Di chúc là một giao dịch dân sự đơn phương là ý chí của cá nhân chủ thể vì vậy trong di chúc phải ghi rõ họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc. Mặt khác, địa điểm mở thừa kế, nơi đăng ký từ chối nhận di sản, thẩm quyền giải quyết của Tòa án khi có tranh chấp đề được xác định thông qua nơi cư trú của người lập di chúc.

- Di chúc phải nêu rõ họ, tên người, cơ quan, tổ chức dược hưởng di sản

Người thừa kế theo di chúc có thể là một cá nhân bất kỳ có thể nằm trong diện người thừa kế theo pháp luật hoặc cũng có thể nằm ngoài diện đó, có thể là cơ quan, tổ chức bất kỳ. Vì vậy, khi định đoạt tài sản của mình, người lập di chúc định cho ai, tổ chức nào hướng di sản của mình sau khi chết thì phải được xác định rõ trong di chúc, nếu không xác định được người hưởng di sản thì sẽ không có căn cứ để thi hành bản di chúc đó. Đối với trường hợp di chúc không xác định rõ họ, tên của người được hưởng di sản nhưng thông qua các yếu tố khác có thể xác định được người đó là ai thì họ vẫn là người được hưởng di sản theo di chúc.

- Di chúc phải ghi rõ di sản và nơi có di sản

Với nội dung này, ghi rõ di sản trong di chúc với mục đích để xác định người lập di chúc có những tài sản gì, những tài sản đó được phân định như thế nào. Ngoài việc ghi rõ di sản người lập di chúc cần xác định rõ trong di chúc về nơi có di sản để sau khi mình chết, những người thừa kế dựa vào đó để dễ dàng xác định được nơi tồn tại di sản. 

Ngoài những nội dung chủ yếu nêu trên, di chúc có thể gồm nhgữn nội dung khác như việc chỉ định người thực hiện nghĩa vụ và nội dung của nghĩa vụ,.....Bên cạnh đó, pháp luật quy định di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc. Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa. Điều này giúp tránh những tranh cãi giữa những người thừa kế sau này.

Tóm lại, di chúc do người lập di chúc tự viết hoặc nhờ người làm chứng hay nhờ công chứng chứng thực đều phải cần đáp ứng những nội dung của di chúc theo quy định BLDS để đảm bảo cho di chúc hợp pháp.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý của Công ty Luật TNHH Everest

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Nội dung cơ bản trong một bản di chúc được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Nội dung cơ bản trong một bản di chúc có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê Luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.