Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư trong mối quan hệ giữa luật sư và đồng nghiệp 

I- TÌNH ĐỒNG NGHIỆP CỦA LUẬT SƯ

Tình đồng nghiệp của Luật sư được quy định trong Quy tắc 17 và được thể hiện qua Quy tắc 9 về giữ gìn danh dự, uy tín và phát huy truyền thống của Luật sư và các quy tắc khác trong Chương 3 của Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư. Tình đồng nghiệp không chi chi phối toàn bộ hoạt động hành nghề Luật sư mà còn tác động đến hoạt động giao tiếp xã hội của Luật sư. 

Có thế thấy, Quy tắc 17 là một quy định cá biệt, khác biệt của Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam nếu so sánh với Quy tắc đạo đức và ứng xử Nghề Luật sư của một số nước trên thế giới. Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam coi trọng, để cao tâm đức, tình nghĩa của con người với con người trong quan hệ đồng nghiệp giữa các Luật sư với nhau. 

Khái niệm tình đồng nghiệp của Luật sư được xây dựng trên cơ sở phát huy truyền thống đạo đức dân tộc, xuất phát từ thực tiễn hoạt động Nghề Luật sư, sự tôn trọng, hợp tác, giúp đỡ, thiện chí với đồng nghiệp. Tình đồng nghiệp của Luật sư là tình cảm được hình thành, duy trì và thường xuyên vun đắp trên cơ sở niềm tự hào nghề nghiệp, sự tôn trọng, cảm thông, hợp tác hiệu quả, giúp đỡ lẫn nhau chân thành, vì sự nghiệp của cá nhân Luật sư và giới Luật sư Việt Nam, loại trừ hoạt động cạnh tranh không lành mạnh; đặt ra nguyên tắc ứng xử của Luật sư khi có tranh chấp quyền lợi với đồng nghiệp; đặt ra và nghiêm cấm Luật sư không được thực hiện một số loại hành vi cụ thể trong quan hệ đồng nghiệp; quy định về đạo đức và ứng xử của Luật sư với một số chủ thế khác có liên quan như tổ chức xã hội - nghề nghiệp của Luật sư, người tập sự hành nghề Luật sư, cá nhân không phải là Luật sư trong Tổ chức hành nghề Luật sư và cơ quan, tổ chức nơi Luật sư hoạt động trong trường hợp Luật sư đăng ký hành nghề với tư cách cá nhân. 

Thực tiễn cho thấy, có nhiều yếu tố ảnh hưởng, tác động, chi phối, và quyết định quan hệ của Luật sư với đồng nghiệp. Để có "đồng nghiệp tốt" Luật sư cần phải biết tiết chế bản thân, giảm cái tôi, suy nghĩ vì nghề nghiệp, suy nghĩ vì đồng nghiệp; cần phải coi trọng "tình đồng nghiệp của Luật sư", đặt nhiệm vụ "bảo vệ danh dự, uy tín của giới Luật sư" lên trên các mối quan hệ xã hội khác. Có như vậy, người Luật sư mới có đủ sự tỉnh táo cần thiết, đủ bản lĩnh để dung hòa, cân đối, giảm thiểu mâu thuẫn, lợi ích đối lập phát sinh từ hoạt động nghề nghiệp. Từ dó có ứng xử phù hợp, giữ gìn tình cảm với đồng nghiệp, thể hiện trách nhiệm của người Luật sư với Nghề Luật sư.

Tình đồng nghiệp của Luật sư hình thành và phát triển trước hết và chủ yếu thông qua hoạt động hành nghề của Luật sư, phát sinh từ các hoạt động mang tính chất nghiệp vụ của Luật sư. Bên cạnh dó, Luật sư còn có nhiêu mối liên hệ, giao tiếp xã hội với đồng nghiệp. Giao tiếp xã hội của Luật sư với đồng nghiệp không chi được điều chỉnh bằng Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp mà còn bị điều chỉnh bởi Điều lệ, nội quy, quy chế của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Đoàn Luật sư các tỉnh, thành phố. Ví dụ như nội quy Đoàn Luật sư, quy chế quản lý tài sản và chi tiêu tài chính của Đoàn Luật sư quy định các chế độ phúc lợi đối với Luật sư thành viên như chế độ hiếu, hỉ, ốm đau, thai sản và cách thức triển khai, thực hiện các chế độ này. 

Bộ Quy tắc quy định Luật sư trong quan hệ với đồng nghiệp nghiệp phải tôn trọng đồng nghiệp, tôn trọng nghề nghiệp; bảo vệ quyền, lợi ích của đồng nghiệp như bảo vệ quyền, lợi ích của chính mình; không được phân biệt đối xử. Trong thực tiễn có nhiều yếu tổ ảnh hưởng, tắc động đến quan hệ Luật sư với đồng nghiệp như: Tuổi đời, thâm niên hành nghề; quan hệ giữa Luật sư làm công tác quản lý hành chính với Luật sư thành viên; quan hệ giữa Luật sư Trưởng tổ chức hành nghề và Luật sư thành viên của tổ chức; chức danh, công việc trước khi hành nghề Luật sư; Luật sư nhận nhiều vụ việc, nhiều khách hàng với Luật sư nhận ít vụ việc, ít khách hàng.

Tình đồng nghiệp của Luật sư không cho phép Luật sư để các quan hệ xã hội tác động tiêu cực, gây ảnh hưởng không tốt đến tìm cảm, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người Luật sư, Nghề Luật sư. Do đó, Bộ Quy tắc yêu cầu và buộc Luật sư phải tôn trọng lẫn nhau, không phân biệt tuổi tác và thời gian hành nghề (Quy tắc 17.1).

Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư với đồng nghiệp không chỉ là những tuyên bố, khẩu hiệu mà cần được áp dụng, thực hành trong thực tiễn. Tình đồng nghiệp đôi khi chỉ là những cử chỉ, việc làm giản đơn, bình dị thường ngày chứa đựng tình cảm, sự tôn trọng, trân trọng, quý trọng của Luật sư đối với đồng nghiệp.

Tình đồng nghiệp của Luật sư là cơ sở, căn cứ để tạo lập, xây dựng và phát triển quan hệ tốt đẹp của Luật sư và đồng nghiệp và không bị chi phối, ràng buộc bởi những mối quan hệ khác của Luật sư. Điều đó đặt ra yêu cầu Luật sư phải sử dụng chức danh Luật sư làm cơ sở để xác lập mối quan hệ giữa Luật sư và đồng nghiệp; sử dụng tình đồng nghiệp làm trung tâm, trọng tâm điều giải các mối quan hệ xã hội khác; đặt quan hệ đồng nghiệp lên trên các mối quan hệ khác trong trường hợp mối quan hệ đó có mâu thuẫn, tác động không tích cực đến quan hệ giữa Luật sư với đồng nghiệp. Bảo đảm quan hệ giữa các Luật sư: bình đẳng, độc lập, tôn trọng, hợp tác.

Tình đồng nghiệp của Luật sư không cho phép Luật sư để kết quả thắng, thua trong hoạt động nghề nghiệp làm ảnh hưởng đến quan hệ của Luật sư, quan hệ giữa các Tổ chức hành nghề Luật sư; không cho phép Luật sư phân biệt, so sánh vùng, miền. Tình đồng nghiệp của Luật sư không phải tự nhiên mà có. Tình đồng nghiệp của Luật sư cần được mỗi Luật sư chủ động tạo lập, chủ động giữ gìn, chủ động phát huy thông qua những việc làm thiết thực hàng ngày. Tình đồng nghiệp của Luật sư tồn tại và thật sự đi vào đời sống thường ngày của giới Luật sư khi và chỉ khi mỗi Luật sư luôn có ý thức tạo lập, xây dựng, duy trì, vun đắp bằng cái tâm của minh thông qua những việc làm cụ thể, thiết thực hàng ngày, cũng như trong quyết sách, quyết định liên quan đến Luật sư và Nghề Luật sư của tổ chức xã hội - nghề nghiệp Luật sư.

Không có thắng, thua giữa Luật sư và Luật sư; tên Tổ chức hành nghề Luật sư, tên Đoàn Luật sư không phản ánh chất lượng, uy tin. đạo đức người Luật sư; vùng, miền nơi Luật sư hoạt động không quyết định đạo đức và ứng xử nghề nghiệp của Luật sư.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest

II- SỰ CẦN THIÊT PHẢI QUY ĐỊNH QUY TẮC ĐẠO ĐỨC VÀ ỨNG XỬ NGHỀ NGHIỆP ĐIỀU CHỈNH MỐI QUAN HỆ GIỮA LUẬT SƯ VỚI ĐỒNG NGHIỆP

Quan hệ với đồng nghiệp một mặt là nhu cầu tự thân, mong muốn giao lưu, bây tỏ, trao đổi giữa Luật sư và Luật sư, mặt khác đây là nghĩa vụ, trách nhiệm theo quy định của pháp luật, quy định của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Đoàn Luật sư và Tổ chức hành nghề Luật sư. Quan hệ với đồng nghiệp không chi có sự thấu hiểu, sẻ chia, giúp đỡ, mà còn có sự mâu thuẫn, bất đồng, thậm chí là đối kháng, đối đầu giữa Luật sư với đồng nghiệp. 

Hoạt động nghiệp vụ của Luật sư gắn bó mật thiết, tác động trực tiếp đến các Luật sư đồng nghiệp, trong những vụ việc mà nhiều Luật sư cùng cung cấp dịch vụ pháp lý cho một hoặc một nhóm khách hàng, có thê nhiều Luật sư cung cấp dịch vụ pháp lý cho nhiều khách hàng có quyền, lợi ích đối lập nhau. Do vậy, Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam đặt ra các quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp để điều chỉnh quan hệ giữa Luật sư với đồng nghiệp khi thực hiện các hoạt động nghiệp vụ để bảo đảm quyền, lợi ích của khách hàng; quyến, lợi ích của Luật sư; quyền và lợi ích của Luật sư đồng nghiêp. nâng cao uy tín, vị thế của nghề nghiệp Luật sư trong xã hội. 

Không cho quan hệ với đồng nghiệp trong hành nghề, khi tiến hành các hoạt động nghiệp vụ, Luật sư còn tác động đến đồng nghiệp, cũng như chịu sự tác động của đồng nghiệp thông qua hoạt động xã hội có liên quan đến Nghề Luật sư, khi thực hiện công việc đặc trưng xuất phát từ tính chít nghề nghiệp. Ví dụ, Luật sư phát biểu với tư cách là đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, tham gia hội thảo, hội nghị đồng góp ý kiến vào công tác xây dựng, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật...

Thực tiễn cho thấy, hoạt động của Luật sư, phát ngôn, ứng xử của Luật sư có sức lan tỏa, ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội, tác động, ảnh hưởng lớn đến Nghề Luật sư và hoạt động của Luật sư đồng nghiệp. Hoạt động của Luật sư có thể trực tiếp tác động đến uy tín, vị thế của Nghề Luật sư trong xã hội, có thể tác động đến quyền lợi của Luật sư khác mặc dù các Luật sư không quen biết nhau, không liên quan đến vụ án, vụ việc hoặc khách hàng của nhau. Ví dụ: Luật sư bào chữa và được Hội đồng xét xử tuyên vô tội cho bị cáo sẽ tạo ra hiệu ứng rất tích cực, lan tỏa nghề nghiệp, tạo dựng niềm tin của người dân đối với hoạt động Luật sư. Ngược lại, một Luật sư vi phạm pháp luật do lừa đối khách hàng sẽ gây ra ảnh hưởng rất tiêu cực đến uy tín, vị trí, vai trò của Nghề Luật sư. Thậm chí, đây có thể là nguyên nhân trực tiếp đến khách hàng tiềm năng của một Luật sư khác từ bỏ Ý định thuê Luật sư vì khách hàng đó mất niềm tin đối với Nghề Luật sư. 

Ngoài mối quan hệ hành nghề, Luật sư với đồng nghiệp còn có nhiều quan hệ đan xen, có sự tiếp xúc thường xuyên, liên tục, trực tiếp với nhau. Vì vậy, giữa các Luật sư tất yếu hình thành, phát sinh quan hệ xã hội ngoài quan hệ chuyên môn, nghiệp vụ. Ví dụ: Luật sư trong cùng Đoàn Luật sư có thế có hoạt động giao lưu, thăm hỏi ốm, đau, hiếu, hỷ với đồng nghiệp và gia đình. 

Chính vì những lẽ trên, Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam đã quy định tại Chương III gồm 10 quy tắc để điều chỉnh mối quan hệ giữa Luật sư và đồng nghiệp. Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam trong quan hệ với đồng nghiệp quy định phép đối nhân, xử thế giữa Luật sư với đồng nghiệp mà ở đó mỗi Luật sư phải có nghĩa vụ tôn tượng, bảo vệ uy tín, danh dự của nhau. Luật sư phải coi trọng danh dự, uy tín của đồng nghiệp như của chính minh, điều mình không muốn thì không được thực hiện với đồng nghiệp. Chỉ có như vậy, người Luật sư và Nghề Luật sư tại Việt Nam mới thật sự được xã hội yêu quý và được tôn vinh.

Hiện nay. do nhiễu nguyên nhân trong dó có nguyên nhân chịu sự ảnh hưởng từ tính chất của Nghề Luật sư (tự chủ, độc lập, bình dáng, bảo mật thông tin) đã dẫn đến thực trạng một số Luật sư hạn chế giao lưu, tiếp xúc, sẻ chia với đồng nghiệp không chỉ trong hoạt động nghề nghiệp mà cà trong giao tiếp xã hội. Để phát triển tình đồng nghiệp, các Luật sư cần chủ động, tích cực tham gia các hoạt động chung do Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Đoàn Luật sư các tỉnh, thành phổ, Tổ chức hành nghề Luật sư phát động, tổ chức thực hiện.

Cùng là thành viên bắt buộc của tổ chức, hoạt động của Luật sư có tác động, ảnh hưởng lớn đến Luật sư đồng nghiệp, đến xã hội. Bộ Quy tắc Đạo đức và Ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam là văn bản quy định phép đối nhân, xử thế giữa Luật sư và Luật sư và các chủ thể khác có liên quan, tất yếu khách quan phải điều chỉnh quan hệ của chính Luật sư với đồng nghiệp.

Xem thêm: Dịch vụ pháp chế doanh nghiệp thuê ngoài (luật sư nội bộ) của Công ty Luật TNHH Everest

III- Ý NGHĨA CỦA QUY TẮC ĐẠO ĐỨC VÀ ỨNG XỬ NGHỀ NGHIỆP CỦA LUẬT SƯ TRONG QUAN HỆ GIỮA LUẬT SƯ VỚI ĐỒNG NGHIỆP

Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam trong quan hệ với đồng nghiệp là căn cứ, cơ sở giúp Luật sư nhận thức bản chất mối quan hệ của mình với đồng nghiệp; là cơ sở để xây dựng các giá trị chuẩn mực về đạo đức và ứng xử nghề nghiệp của Luật sư trong mối quan hệ với đồng nghiệp. Hiểu và tuân thủ nội dung quy tắc không chỉ giúp Luật sư nhận thức đúng đắn, ứng xử phù hợp, qua đó vững tâm. chủ động trong quan hệ với đồng nghiệp; hạn chế sai lầm, ngộ nhận có thế dẫn tới vi phạm không chi đạo đức nghề nghiệp mà có thể vi phạm pháp luật. 

Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam trong quan hệ với đồng nghiệp đặt ra và giúp Luật sư nhận thức, tạo lập, cũng có tình đồng nghiệp của Luật sư Việt Nam; giúp Luật sư nhận thức truyền thống, đạo nghĩa cao quý Nghề Luật sư được tạo lập. quyết định trên tình đồng nghiệp của Luật sư; đạo đức, ứng xử nghề nghiệp Luật sư trong quan hệ đồng nghiệp trực tiếp tạo lập, quyết định vị trí, uy tín của Nghề Luật sư trong xã hội. 

Tuân thủ có trách nhiệm quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam trong quan hệ với đồng nghiệp giúp Luật sư phòng tránh vi phạm, rủi ro nghề nghiệp có thể xảy ra. Quy tắc đặt ra nghĩa vụ, trách nhiệm, quy định những điều cấm Luật sư thực hiện trong quan hệ với đồng nghiệp; chủ động vận dụng linh hoạt, dũng dán, có thiện chí, có trách nhiệm nội dung quy tắc góp phần giữ gìn uy tín nghề nghiệp, thanh danh của Luật sư. xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội. 

Tuân thủ quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam trong quan hệ với đồng nghiệp là điều kiện tiên quyết để hình thành và khẳng định thương hiệu, uy tín của cá nhân Luật sư. Luật sư được xã hội công nhận, đánh giá cao trước hết phải được chính đồng nghiệp của mình tin tưởng, nể phục. 

Nghề Luật sư là nghề gắn liền với thương hiệu cá nhân, thương hiệu của Luật sư là điều kiện đế Luật sư thu hút khách hàng từ dó bảo dám thu nhập bền vững, ổn định.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về hợp đồng hôn nhân của Công ty Luật TNHH Everest

IV- CÁC QUY TẮC ĐIỀU CHỈNH MỐI QUAN HỆ GIỮA LUẬT SƯ VỚI ĐỒNG NGHIỆP

Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam điều chỉnh quan hệ của Luật sư với đồng nghiệp khi Luật sư hành nghề, khi Luật sư thực hiện hành vi mang tính chất kỹ năng, nghiệp vụ của Luật sư. Ví dụ, khi tranh luận tại phiên tòa. Luật sư phải tôn trọng đồng nghiệp, Luật sư không được giành giật khách hàng của nhau.

Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam điều chỉnh quan hệ Luật sư với đồng nghiệp khi Luật sư thực hiện công việc có tính chất đặc trưng xuất phát từ Nghề Luật sư, các hoạt động bổ trợ hoạt động hành nghề Luật sư. Ví dụ, khi Luật sư trả lời phỏng vấn báo chí, truyền thông liên quan đến Nghề Luật sư, đến đồng nghiệp hoặc Luật sư tham gia các hội thảo, hội nghị đã đồng góp ý kiến xây dựng pháp luật, thực hiện hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.

Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam điều chỉnh quan hệ Luật sư với đồng nghiệp trong giao tiếp xã hội. đời sống thường ngày. Ví dụ, việc Luật sư thí hiện thấy độ và ứng xử trước các sự việc liên quan đến đồng nghiệp và gia đinh như hiếu, hỷ, ổm. dau, rủi ro nghề nghiệp.

Xem thêm: Đăng ký bản quyền tác giả

Luật sư Phạm Ngọc Minh - Giám đốc điều hành của Công ty Luật TNHH Everest, tổng hợp (nguồn tham khảo: Giáo trình Luật sư và Đạo đức nghề Luật sư - Học viện Tư pháp và một số nguồn khác).