Quy trình bầu cử trưởng thôn

1- Tiêu chuẩn của người ứng cử chức danh trưởng thôn

Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố phải đáp ứng các điều kiện:

(i) Là người có hộ khẩu thường trú và cư trú thường xuyên ở thôn, tổ dân phố;

(ii) Đủ 21 tuổi trở lên, có sức khỏe, nhiệt tình và có tinh thần trách nhiệm trong công tác;

(iii) Có phẩm chất chính trị và phẩm chất đạo đức tốt, được nhân dân tín nhiệm;

(iv) Bản thân và gia đình gương mẫu thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương;

(v) Có kiến thức văn hóa, năng lực, kinh nghiệm và phương pháp vận động, tổ chức nhân dân thực hiện tốt các công việc tự quản của cộng đồng dân cư và công việc cấp trên giao.

2- Phương thức bầu cử trưởng thôn

Điều 13 Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH11 quy định: “Những nội dung nhân dân bàn, biểu quyết: 2. Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố”.

Như vậy, nhân dân được quyền bàn, biểu quyết để bầu cử Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố nơi đang sinh sống.

Có 02 (hai) phương thức nhân dân bàn và biểu quyết để cấp có thẩm quyền quyết định:

(i) Tổ chức cuộc họp cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình theo địa bàn từng thôn, tổ dân phố;

(ii) Phát phiếu lấy ý kiến tới cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình.

Trường hợp tổ chức họp cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình thì việc biểu quyết được thực hiện bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín; hình thức biểu quyết do hội nghị quyết định; nếu số người tán thành chưa đạt quá 50% tổng số cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình trong thôn, tổ dân phố thì tổ chức lại cuộc họp.

Trường hợp không tổ chức lại được cuộc họp thì phát phiếu lấy ý kiến tới cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình, trừ việc bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố.

3- Quy trình bầu cử trưởng thôn

[1] Công tác chuẩn bị:

(i) Chậm nhất 20 ngày trước ngày bầu cử, Ủy ban nhân dân cấp xã ra quyết định công bố ngày bầu cử Trưởng thôn; chủ trì, phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã xây dựng kế hoạch, hướng dẫn nghiệp vụ và tổ chức triển khai kế hoạch bầu cử.

(ii) Chậm nhất 15 ngày trước ngày bầu cử, Trưởng ban công tác Mặt trận thôn tổ chức hội nghị Ban công tác dự kiến danh sách người ứng cử Trưởng thôn; báo cáo với Chi ủy Chi bộ thôn để thống nhất danh sách người ra ứng cử (từ 1-2 người).

(iii)  Chậm nhất 10 ngày trước ngày bầu cử, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ra quyết định thành lập Tổ bầu cử (gồm Tổ trưởng là Trưởng ban công tác Mặt trận thôn; thư ký và các thành viên khác là đại diện một số tổ chức đoàn thể, chính trị - xã hội và đại diện cử tri thôn); quyết định về nhiệm vụ, quyền hạn của Tổ bầu cử, quyết định thành phần cử tri (là toàn thể cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình) tham gia bầu cử Trưởng thôn. Các quyết định này phải được thông báo đến nhân dân ở thôn chậm nhất 7 (bảy) ngày trước ngày bầu cử.

[2] Các bước quy trình bầu cử trưởng thôn:

Bước 1: Dự kiến danh sách những người ứng cử Trưởng thôn (Chậm nhất là 15 ngày trước ngày bầu cử):

- Trưởng ban công tác Mặt trận thôn triệu tập và chủ trì hội nghị Ban công tác Mặt trận dự kiến danh sách người ứng cử Trưởng thôn. Thành phần hội nghị gồm cấp ủy chi bộ, Trưởng thôn, Trưởng BCTMT và các thành viên Ban Công tác Mặt trận thôn.

- Nội dung, trình tự hội nghị thực hiện như sau:

+ Giới thiệu mục đích, yêu cầu hội nghị và thông báo quyết định của UBND xã về ngày bầu cử Trưởng thôn.

+ Giới thiệu thư ký hội nghị.

+ Thông qua tiêu chuẩn Trưởng thôn.

+ Trưởng ban Công tác Mặt trận nêu dự kiến giới thiệu những người ứng cử (có thể giới thiệu từ 01 đến 02 người).

+ Hội nghị thảo luận, nhận xét những người được giới thiệu ra ứng cử.

+ Trưởng ban Công tác Mặt trận kết luận ý kiến của hội nghị nhận xét về những người được dự kiến giới thiệu ra ứng cử.

+ Hội nghị lập biên bản ghi rõ số người được triệu tập, số người có mặt, nội dung hội nghị, ý kiến nhận xét của hội nghị về những người được dự kiến giới thiệu ra ứng cử.

Sau hội nghị, Trưởng Ban CTMT báo cáo kết quả với Chi uỷ Chi bộ thôn để thống nhất danh sách người dự kiến giới thiệu ra ứng cử.

Bước 2. Tổ chức bầu cử Trưởng thôn:

- Căn cứ vào kế hoạch của UBND xã và tùy theo điều kiện của từng thôn các thôn tổ chức Hội nghị bầu Trưởng thôn sao cho phù hợp, đảm bảo phù hợp theo quy định của pháp luật.

- Tổ trưởng tổ bầu cử chủ trì hội nghị bầu cử Trưởng thôn.

- Đại hội bầu Trưởng thôn được tiến hành khi có trên 50% số cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình trong thôn tham dự.

Việc bầu cử Trưởng thôn thực hiện theo trình tự sau đây:

a) Tổ trưởng tổ bầu cử đọc các quyết định:

- Quyết định công bố ngày tổ chức bầu cử;

- Quyết định thành lập Tổ bầu cử, nhiệm vụ, quyền hạn của Tổ bầu cử;

- Quyết định thành phần cử tri tham gia bầu cử;

b) Trưởng thôn đương nhiệm báo cáo kết quả công tác nhiệm kỳ vừa qua trước hội nghị cử tri;

c) Hội nghị thảo luận về công tác nhiệm kỳ vừa qua của Trưởng thôn;

d) Tổ trưởng tổ bầu cử nêu tiêu chuẩn của Trưởng thôn;

đ) Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn giới thiệu danh sách những người ra ứng cử Trưởng thôn do Ban công tác Mặt trận thôn đề cử và Chi uỷ Chi bộ thôn thống nhất theo quy trình (quy định tại khoản 2 Điều 6 của Nghị quyết liên tịch số 09/2008/NQLT- CP- UBTWMTTQVN ngày 17/4/2008 của Chính phủ và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam).

- Tại hội nghị này, cử tri có thể tự ứng cử hoặc giới thiệu người ứng cử;

e) Hội nghị thảo luận, cho ý kiến về những người ứng cử.

- Trên cơ sở các ý kiến của cử tri, Tổ bầu cửấn định danh sách những người ứng cử để hội nghị biểu quyết.

- Việc biểu quyết số lượng và danh sách những người ứng cử được thực hiện bằng hình thức giơ tay và có giá trị khi có trên 50% số cử tri tham dự hội nghị tán thành;

g) Tiến hành bầu Trưởng thôn:

- Việc bầu cử có thể bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín do hội nghị quyết định;

- Nếu bầu bằng hình thức giơ tay, Tổ bầu cử trực tiếp đếm số biểu quyết. Nếu bầu bằng hình thức bỏ phiếu kín, Tổ bầu cử làm nhiệm vụ kiểm phiếu;

- Tổ bầu cử tiến hành kiểm phiếu tại nơi bỏ phiếu ngay sau khi kết thúc cuộc bỏ phiếu; mời đại diện cử tri không phải là người ứng cử có mặt tại đó chứng kiến việc kiểm phiếu.

Kiểm phiếu xong, Tổ bầu cử lập biên bản kiểm phiếu. Biên bản kiểm phiếu phải ghi rõ:

+ Tổng số cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình của thôn, tổ dân phố;

+ Số cử tri tham gia hội nghị;

+ Số phiếu phát ra; số phiếu thu vào;

+ Số phiếu hợp lệ; số phiếu không hợp lệ;

+ Số phiếu và tỷ lệ bầu cho mỗi người ứng cử so với tổng số cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình toàn thôn.

Người trúng cử Trưởng thôn là người đạt trên 50% số phiếu bầu hợp lệ so với tổng số cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình trong toàn thôn.

Biên bản kiểm phiếu lập thành 03 bản, có chữ ký của các thành viên Tổ bầu cử.

h) Sau ngày bầu cử, Tổ trưởng tổ bầu cử lập báo cáo kết quả bầu Trưởng thôn, kèm theo Biên bản kiểm phiếu gửi ngayđến Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã.

[3] Công nhận kết quả bầu cử trưởng thôn:

Căn cứ Điều 9 Hướng dẫn thi hành các Điều 11, Điều 14, Điều 16, Điều 22 và Điều 26 của Pháp lệnh Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn ban hành kèm theo Nghị quyết liên tịch 09/2008/NQLT-CP-UBTUMTTQVN quy định như sau:

"Điều 9. Việc công nhận kết quả bầu cử

Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được báo cáo của Tổ trưởng tổ bầu cử, Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, ra quyết định công nhận người trúng cử Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố hoặc quyết định bầu cử lại; trường hợp không ra quyết định công nhận hoặc quyết định bầu cử lại thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố chính thức hoạt động khi có quyết định công nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã."

Theo đó, trong thời hạn 5 ngày làm việc, Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, ra quyết định công nhận người trúng cử Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố hoặc quyết định bầu cử lại.

Như vậy, trên đây là quy trình bầu cử Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố theo quy định hiện hành gửi đến bạn đọc tham khảo thêm.