Thời hiệu thi hành bản án

1-Khái quát chung về thời hiệu thi hành bản án

Chế định thi hành bản án hình sự xuất phát từ yêu cầu đề cao trách nhiệm của cơ qua thi hành án đảm bảo mọi bản án có hiệu lực phải được thi hành, đồng thời chế định này cũng thể hiện quan điểm nhân đạo.

Về nguyên tắc, bản án hình sự phải được thi hành ngay khi bản án có hiệu lực pháp luật nhằm trừng trị, giáo dục các đối tượng bị kết án, ngăn ngừa tội phạm mới. Trong thực tiễn, một số bản án có hiệu lực pháp luật đã không được thi hành vì những lý do nhất định như bị thất lạc bỏ quên .... Qua một khoản thời gian nhất định, các đối tượng bị kết án tuy không bị buộc phải chấp hành bản án đã tuyên nhưng đã tự giáo, cải tạo, tuân thủ các quy tắc của cuộc sống xã hội, không phạm tội mới. Trong trường hợp này, việc buộc các đối tượng bị kết án phải chấp hành bản án đã được coi là không còn cần thiết và không còn ý nghĩa nên được BLHS coi là đã hết thời hiệu thi hành bản án.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hình sự của Công ty Luật TNHH Everest

2-Quy định về thời hiệu thi hành bản án

Thời hiệu thi hành bản án hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó người bị kết án, pháp nhân thương mại bị kết án không phải chấp hành bản án đã tuyên

Thời hiệu thi hành bản án quy định tại Điều 60 BLHS là thời hiệu thi hành bản án hình sự về quyết định hình phạt. Đối với các quyết định về bồi thường thiệt hại, án phí và các quyết định khác về tài sản thì việc xác định thời hiệu thi thành bản án được thực hiện theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.

Thời hiệu thi hành bản án hình sự là giới hạn thời gian của việc thi hành bản án, là thời hạn để có thể buộc các đối tượng bị kết án phải chấp hành bản án có hiệu lực pháp luật. Thời hạn này dài hay ngắn tùy thuộc vào đối tượng bị kết án và loại, mức phạt đã tuyên. Thời hiệu thi hành bản án hính sự được tính từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật.

Đối với người bị kết án, thời hiệu thi hành bản án hình sự là 

- 5 năm đối với các trường hợp xử phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc xử phạt tù từ 3 năm trở xuống;

- 10 năm đối với các trường hợp xử phạt từ từ trên 03 năm đến đến 15 năm;

- 15 năm đối với các trường hợp xử phạt tù trên 15 năm đến 30 năm;

- 20 năm đối với các trường hợp xử phạt từ chugn thân hoặc tử hình.

Sau thời hạn trên, người bị kết án sẽ không bị buộc phải chấp hành bản án nếu trong thời hạn luật định người đó không phạm tội mới và không cố tình trốn tránh việc thi hành án cũng như bị truy nã. Nếu không thỏa mãn các điều kiện này thì thời hiệu thi hành bản án được tính lại kể từ ngày người đó thực hiện hành vi phạm tội mới (khoản 4 Điều 60 BLHS) hoặc ngày người đó trình diện hoặc bị bắt (khoản 5 Điều 60 BLHS). Cố tình trốn tránh là cố tình giấu địa chỉ, ẩn náu, trốn ra nước ngoài, thay đổi họ tên, hình dạng.... làm cho các cơ quan có trách nhiệm không biết họ ở đâu hoặc không phát hiện được.
Trường hợp trong bản án có tổng hợp hình phật của nhiều tội thì căn cứ mức hình phạt để tính thời hiệu thi hành bản án hình sự là hình phạt chung.

Đối với pháp nhân thương mại bị kết án, trong mọi trượng hợp, thời hiệu để thi hành bản án lại thực hiện hành vi phạm tội mới, thì thời hiệu được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.

Quy định không áp dụng thời hiệu thi hành bản án (Điều 61 BLHS): 

Do tính chất đặc biệt nguy hiểm của các tội phạm trong lĩnh vực xâm phạm an ninh quốc gia, đồng thời để phù hợp với pháp luật quốc tế, luật hình sự Việt Nam quy định không áp dụng thời hiệu thi hành bản án đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia và đối với cá c tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh được quy định tại các chương XIII và XXVI BLHS. BLHS năm 2015 sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS năm 2015 bổ sung quy định không áp dụng thời hiệu thi hành bản án đối với các trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 353, khoản 3 và khoản 4 Điều 354 BLHS năm 2015. Đây là các trường hợp phạm tội có tính chất đặc biệt nguy hiểm, gây dư luận xấu trong xã hội và thuộc các trường hợp cần xử lý đặc biệt nghiêm khắc.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest 

3-Khuyến nghị của công ty Luật TNHH Everest

a] Bài viết Thời hiệu thi hành bản án được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại. 

[b] Bài viết Thời hiệu thi hành bản án có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật:  (024) 66 527 527, E-mail:  info@everest.org.vn.

( trích nguồn giáo trình Luật Hình Sự Việt Nam của Trường đại học Luật Hà Nội - Nhà xuất bản Công an nhân dân Hà Nội năm 2018)