05 cấp độ lãnh đạo của John Maxwell

I- CẤP ĐỘ CHỨC VỤ

Chức vụ (position) là điểm khởi đầu của hành trình lãnh đạo. Mọi người bắt buộc phải tuân theo chỉ thị của bạn vì cấp bậc hoặc quyền hạn của bạn cao hơn họ. Nhà lãnh đạo ở cấp độ này chủ yếu tập trung vào nhiệm vụ mà chưa tạo được ảnh hưởng đáng kể. Bạn chưa tạo được sự ảnh hưởng đối với người khác và bất kỳ ai cũng có thể được thay thế vị trí của bạn.

Nhà lãnh đạo ở Cấp độ chức vụ thường dựa vào các quy định, chính sách của công ty để kiểm soát nhân viên. Vì vậy, công việc thường được thực hiện mà thiếu đi sự tự nguyện và cam kết.

Để vượt qua cấp độ thứ nhất, bạn cần đối mặt với những thách thức và phát triển bản thân để trở thành người lãnh đạo mà nhân viên kính trọng và tin tưởng. Hãy nhớ:

- Hiểu rõ nhu cầu, điểm mạnh và điểm yếu của từng nhân viên để điều chỉnh phong cách lãnh đạo phù hợp.

- Thấu hiểu cảm xúc, lắng nghe và đồng cảm để xây dựng mối quan hệ tích cực với nhân viên, đưa ra phản hồi chân thành và mang tính xây dựng để giúp họ tiến bộ.

- Cải thiện kỹ năng quản lý để tổ chức công việc hiệu quả và hướng dẫn nhân viên hoàn thành mục tiêu.

- Tạo dựng môi trường làm việc thân thiện để tạo sự thoải mái và khuyến khích nhân viên đóng góp ý kiến.

- Tin tưởng và trao quyền cho nhân viên, khuyến khích họ tự chủ và phát huy tiềm năng.

- Ghi nhận và biểu dương thành tích của nhân viên, động viên họ vượt qua khó khăn.

- Tránh lạm dụng quyền lực để ép buộc nhân viên tuân theo, nếu không sẽ gây ra tiêu cực và hiệu quả làm việc thấp.

Xem thêm: Xây dựng để trường tồn

II- CẤP ĐỘ QUYỀN HẠN

Quyền hạn (permission): đánh dấu bước chuyển quan trọng trong hành trình lãnh đạo. Khi xây dựng được lòng tin và sự tôn trọng, bạn bắt đầu nhận được sự tự nguyện tuân theo từ người khác. Ở cấp độ này, bạn đã có khả năng truyền cảm hứng và tạo động lực cho nhân viên. Mọi người tự nguyện tuân theo bạn, không chỉ vì chức vụ mà vì họ tin tưởng và muốn được bạn dẫn dắt.

Ở cấp độ này, nhân viên yêu mến bạn với tư cách là một nhà lãnh đạo và trân trọng mối quan hệ được xây dựng giữa hai bên. Bạn cũng sẽ nhận ra rằng lãnh đạo không chỉ đơn thuần là quyền lực, mà còn là việc xây dựng những mối quan hệ bền chặt, sâu sắc hơn với nhân viên.

Để làm được này cũng như tiến tới cấp độ lãnh đạo cao hơn, bạn cần lưu ý:

- Xây dựng một tầm nhìn và sứ mệnh rõ ràng, khơi dậy niềm tin và truyền tải định hướng chung cho tập thể.

- Tạo cơ hội để nhân viên chia sẻ những mong muốn, trăn trở và đóng góp ý kiến cá nhân.

- Thường xuyên quan sát và thăm hỏi để thấu hiểu tình hình công việc của nhân viên, đồng thời bày tỏ sự đồng cảm chân thành.

- Thảo luận cùng nhân viên về các chỉ số đo lường hiệu quả (KPI) để xây dựng kế hoạch chung.

- Chủ động học hỏi và cập nhật kiến thức mới, cũng như lắng nghe phản hồi của mọi người để hoàn thiện năng lực lãnh đạo.

- Đối xử công bằng với tất cả nhân viên để mọi người đều có cơ hội phát huy tiềm năng như nhau.

- Xem xét ảnh hưởng của các quyết định đến tập thể, đảm bảo lợi ích tốt nhất cho tổ chức.

- Hỗ trợ và động viên nhân viên vượt qua khó khăn, đồng thời khuyến khích họ học hỏi từ các sai lầm.

Xem thêm: Bản đồ chiến lược (Strategy Maps)

III- CẤP ĐỘ THÀNH TÍCH

Thành tích (production): Nhà lãnh đạo ở cấp độ này được mọi người tôn trọng và kính phục không chỉ bởi phẩm chất mà còn bởi thành tích vẻ vang. Bạn tạo ra một môi trường làm việc hiệu quả, thúc đẩy năng suất và sự phát triển chung.

Theo quan điểm của John Maxwell, một nhà lãnh đạo cần nhiều sự ngưỡng mộ hơn là sự yêu mến. Không điều gì có thể gây ấn tượng sâu sắc hơn là những kết quả thực tế. Nếu muốn xây dựng lòng tin và tạo mối quan hệ vững chắc, bạn cần mang lại kết quả trước khi truyền đạt thông điệp.

Ở cấp độ lãnh đạo này, bạn đã cùng tập thể gặt hái thành công vượt trội và góp phần đáng kể vào lợi nhuận của công ty. Đây là thời điểm bạn bắt đầu tỏa sáng với những vinh quang đạt được, thu hút và truyền cảm hứng cho mọi người, từ đó gia tăng hiệu quả chung. Để mang phát triển kỹ năng lãnh đạo và tạo ra những tác động lớn lao đến tổ chức, bạn cần:

- Tiếp tục nâng cao kỹ năng giao tiếp để tạo sự kết nối với nhân viên, đồng thời tạo điều kiện cho họ tham gia thảo luận mục tiêu chung.

- Nghiên cứu về lãnh đạo phục vụ (servant leadership) với mục tiêu đạt được uy tín hơn là quyền lực và áp dụng nó vào phong cách lãnh đạo của bạn.

- Cẩn trọng lắng nghe và đề xuất định hướng rõ ràng khi cần thiết.

- Khích lệ các thành viên đóng góp ý kiến ​​vào các quyết định quan trọng.

- Cập nhật và thích nghi nhanh chóng với các công nghệ mới và các tiến bộ trong ngành.

- Sau khi đã chinh phục Cấp độ 3, nhiều nhà lãnh đạo thường dừng bước vì cho rằng không còn điều gì để phấn đấu thêm nữa. Tuy nhiên, thử thách thực sự mới chỉ bắt đầu ở cấp độ tiếp theo.

Xem thêm: Từ tốt đến vĩ đại

IV- CẤP ĐỘ PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI

Phát triển con người (people development): tập trung vào mục tiêu đào tạo nhân tài. Bạn giúp đỡ và hướng dẫn người khác, tạo dựng một môi trường học tập và phát triển tích cực, khai phá tiềm năng của mỗi thành viên. 

Bạn sẽ bắt đầu xác định điểm mạnh của từng cá nhân và giúp họ trui rèn những kỹ năng mà họ còn thiếu thông qua quy trình 05 bước:

Bước 01 - Làm mẫu: Bạn thực hiện công việc và mô tả quy trình cho nhân viên.

Bước 02 - Thực hành: Bạn thực hiện công hiện và yêu cầu nhân viên tham gia cùng bạn.

Bước 03 - Huấn luyện: Bạn hướng dẫn một cách chi tiết và cụ thể quy trình làm việc cho nhân viên.

Bước 04 - Tự thực hiện: Bạn yêu cầu nhân viên tự thực hiện công việc theo những chỉ gì bạn đã hướng dẫn.

Bước 05 - Giảng dạy: Nhân viên áp dụng kỹ năng học được để làm việc cùng người khác. Bước này nhằm phát triển các nhà lãnh đạo tiềm năng có thể dạy và chia sẻ kiến thức cho đội nhóm.

Ở cấp độ này, tầm nhìn của bạn không chỉ giới hạn ở những mục tiêu trước mắt mà còn bao gồm những di sản bạn để lại cho tổ chức. Di sản đó chính là những lãnh đạo tương lai mà bạn đã hướng dẫn và đào tạo. Để từ Cấp độ thứ ba tiến lên Cấp độ thứ tư, bạn cần:

- Kiên định, trung thực và vững vàng với những lý tưởng bạn đã theo đuổi.

- Thể hiện tinh thần trách nhiệm và nỗ lực để làm gương cho mọi người.

- Truyền đạt kỳ vọng đối với nhân viên một cách rõ ràng và súc tích.

- Đầu tư thời gian và công sức để hướng dẫn và hỗ trợ các thành viên khác.

- Đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong mọi quyết định.

- Trở thành người thầy của nhân viên, sẵn sàng chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm cho họ.

- Đề bạt những cá nhân xứng đáng.

- Luôn sẵn sàng giúp đỡ những nhân viên cũ để họ phát triển sự nghiệp.

- Cởi mở trong việc tiếp nhận ý kiến và phản hồi của nhân viên trong quá trình đào tạo.

- Hoạch định chiến lược dài hạn cho sự phát triển của tập thể.

Xem thêm: Mô hình quản lý nhân tài

V- CẤP ĐỘ LÃNH ĐẠO ĐỈNH CAO

Đỉnh cao (pinnacle): là giai đoạn bạn đạt đến đỉnh cao của sự nghiệp lãnh đạo, nơi bạn được mọi người tôn trọng và ngưỡng mộ bởi nhân cách, giá trị và ảnh hưởng tốt đẹp mà bạn mang lại cho tổ chức và xã hội. Để chinh phục đỉnh cao này đòi hỏi bạn phải nỗ lực không ngừng nghỉ và kiên định theo đuổi mục tiêu.

Nhiều người đặt ra câu hỏi: Cấp độ thứ năm khác biệt gì so với các cấp độ trước? Chẳng phải để lại di sản cho đội ngũ kế thừa đã là đỉnh cao của lãnh đạo rồi sao? Sự khác biệt ở đây là: ở cấp độ này bạn đạt được thành công thông qua sự thành công của người khác. Mục tiêu cao nhất của lãnh đạo ở cấp độ này là tạo dựng một thế hệ lãnh đạo mới tài năng hơn chính bạn. Điều này thúc đẩy bởi lý tưởng đào tạo và phát triển những người kế thừa, chứ không phải bởi tham vọng cá nhân.

Bạn tập trung vào việc truyền bá tinh thần lãnh đạo, huấn luyện các nhà quản lý để họ đạt được thành công và đào tạo thế hệ lãnh đạo tiếp theo. Bạn không chỉ định hướng nhân viên mà còn:

- Nâng cao năng suất và hỗ trợ các đội nhóm và phòng ban gặt hái thành công.

- Nâng tầm uy tín và danh tiếng của tổ chức.

- Thu hút những người tài năng, thông minh và sáng tạo để cùng nhau cống hiến.

- Mở rộng tầm ảnh hưởng ra ngoài phạm vi của tổ chức.

- Đối xử công bằng và tôn trọng với tất cả mọi người.

- Hành động chính trực và đặt đạo đức lên hàng đầu.

- Trao quyền cho nhân viên để họ tự đưa ra quyết định khi cần thiết.

- Chia sẻ kiến thức và tổ chức các buổi hội thảo về lãnh đạo.

Xem thêm: Quản trị nhân sự tại Công ty Luật TNHH Everest