Khái quát về vấn đề chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ

Trong bối cảnh thương mại hiện đại ngày nay, kết hợp với đặc điểm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) là một loại tài sản có giá trị kinh tế rất to lớn. Vì thế vấn đề chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ, hay nói cách khác là chuyển giao quyền sở hữu các đối tượng của SHTT là hoạt động khác phổ biến và quan trọng. Để tìm hiểu rõ hơn về vấn đề chuyển gia này, Luật Everest xin thông tin đến bạn đọc bài viết dưới đây.

Chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ là gì?

Quyền năng quan trọng nhất của chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ là độc quyền sở hữu đối tượng sở hữu trí tuệ và định đoạt quyền sở hữu trí tuệ trong thời hạn bảo hộ. Chủ sở hữu quyền này có quyền tiến hành các hành vi để trực tiếp sử dụng, khai thác tài sản trí tuệ của mình hoặc chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ cho chủ thể khác với mục đích tìm kiếm lợi nhuận.

Ngày nay, việc khai thác thương mại quyền sở hữu trí tuệ có thể thông qua các hình thức phổ biến như:

Tự khai thác, là hình thức chủ sở hữu quyền SHTT trực tiếp sử dụng tài sản trí tuệ trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình.

Chuyển giao quyền SHTT cho chủ thể khác, đây là việc chủ sở hữu quyền SHTT (hoặc người được chủ sở hữu cho phép) chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ của mình cho chủ thể khác thông qua chuyển nhượng hoặc chuyển giao quyền sử dụng có thời hạn để thu phí.

Dùng quyền sở hữu trí tuệ để góp vốn thành lập các liên doanh, liên kết; thế chấp quyền sở hữu trí tuệ với ngân hàng, quỹ Đầu tư để vay vốn…

Pháp luật sở hữu trí tuệ quy định hai hình thức chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ là chuyển nhượng và chuyển quyền sử dụng đối tượng sở hữu trí tuệ.

Từ những phân tích trên có thể định nghĩa về chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ là hình thức khai thác quyền sở hữu trí tuệ theo đó chủ sở hữu hoặc người có quyền sử dụng đối tượng sở hữu trí tuệ chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối tượng sở hữu trí tuệ của mình cho chủ thể khác.

Tìm hiểu thêm về: Dịch vụ pháp chế doanh nghiệp

Chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ có vai trò gì?

Việc chuyển giao quyền này đem lại những vai trò và ý nghĩa như:

Đối với bên chuyển giao quyền SHTT

Việc chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ là giao dịch có đền bù, bên chuyển giao được bên nhận trả một khoản phí tương đương với giá trị quyền được chuyển giao. Điều nay tạo điều kiện cho bên chuyển giao có thêm chi phí, lợi nhuận để tái đầu tư vào hoạt động nghiên cứu phát triển. Thậm chí ngay cả trong trường hợp họ không cần phải trực tiếp khai thác, sử dụng đối tượng sở hữu trí tuệ.

Việc chuyển giao quyền SHTT thông qua hình thức thức chuyển quyền sử dụng, không những đem lại lợi nhuận cho bên chuyển giao. Mặt khác còn giúp họ có thể nhanh chóng thâm nhập thị trường trong nước hoặc nước ngoài thông qua bên sử dụng đối tượng SHTT nếu doanh nghiệp đó không thể thâm nhập vào thị trường này do các điều kiện về thị  trường, thuế, chi phí vận chuyển hoặc theo quy định của pháp luật.

Việc cho phép chủ thể khác sử dụng đối tượng sở hữu trí tuệ như nhãn hiệu sẽ làm gia tăng sự có mặt của doanh nghiệp trên thị trường. Đồng thời có thể giúp làm tăng danh tiếng thông qua sự công nhận nhãn hiệu gắn liền với những sản phẩm, dịch vụ có uy tín.

Đối với bên nhận chuyển giao

Thông qua nhận chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng đối tượng SHTT có thể đáp ứng nhu cầu sử dụng, khai thác của các tổ chức, cá nhân.

Chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ là cách thức cơ bản để các doanh nghiệp nội địa của các nước đang và kém phát triển được sử dụng công nghệ mới từ các nước phát triển. Bên nhận quyền  giao đối tượng SHTT cũng có thể thu được những lợi ích từ việc chuyển quyền sử dụng đối tượng như: Không mất chi phí, thời gian, nhân lực và tránh được các rủi ro trong việc đầu tư nghiên cứu và phát triển sáng tạo trí tuệ đó.

Đối với xã hội

Việc chuyển giao quyền SHTT có ý nghĩa quan trọng trong việc phổ biến các kết quả sáng tạo, các công nghệ mới.

Việc chuyển giao quyền tác giả, quyền liên quan góp phần phổ biến, phát triển các ý tưởng, sáng tạo về văn hóa, nghệ thuật.

Việc chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ cũng góp phần hạn chế độc quyền, tăng sức cạnh tranh và thúc đẩy hoạt động nghiên cứu sáng tạo. Đây còn là một giải pháp pháp để giải quyết tranh chấp, xâm phạm.

Xem thêm: Dịch vụ trợ lý pháp lý

Các hình thức chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ

Việc chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ được thực hiện thông qua những phương thức sau:

Chuyển nhượng quyền

Quyền sở hữu trí tuệ với tư cách là một loại tài sản nên có thể được đưa vào lưu thông thông qua giao dịch mua bán, theo đó người bán sẽ chuyển quyền của mình cho người mua và nhận được một khoản kinh phí tương xứng với giá trị là quyền sở hữu trí tuệ mang lại. Sau đó, người mua trở thành chủ sở hữu mới có quyền khai thác thương mại các đối tượng sở hữu trí tuệ được mua.

Chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ là việc chủ sở hữu quyền chuyển giao quyền sở hữu của mình đối với đối tượng sở hữu trí tuệ đó cho tổ chức, cá nhân khác thông qua hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ.

Đặc trưng cơ bản của hợp đồng chuyển nhượng quyền SHTT

Hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ mang các đặc trưng cơ bản sau:

• Thứ nhất về bản chất hợp đồng chuyển nhượng. Đối tượng quyền SHTT là một  hợp đồng mua bán theo quy định của pháp luật dân sự. Bên chuyển nhượng ( gọi là bên bán) và bên được chuyển nhượng ( gọi là bên mua) thỏa thuận với nhau để chuyển nhượng đối với đối tượng quyền SHTT.

Đó là các quyền: quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng. Hậu quả pháp lý là làm phát sinh quyền sở hữu trí tuệ cho bên mua.

• Thứ hai, trong hợp đồng chuyển nhượng, các bên không thể thỏa thuận xác lập bất cứ giới hạn nào đối với bên được chuyển nhượng về quyền sở hữu trí tuệ được chuyển nhượng.

Mặc dù do tính giới hạn của quyền sở hữu trí tuệ nên quyền này được chuyển giao theo hợp đồng vẫn bị giới hạn về không gian và thời hạn bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.

• Thứ ba, do đối tượng của hợp đồng chuyển nhượng quyền SHTT là quyền tài sản nên trên cơ sở quy định tại Điều 450 bộ luật dân sự sự 2015 quy định: “ bên bán bán phải làm giấy tờ và làm thủ tục chuyển quyền sở hữu cho bên mua.”

Chuyển quyền sử dụng đối tượng SHTT

Việc chuyển quyền này thường được gọi là hợp đồng li-xăng, có nghĩa là sự cho phép, sự ủy quyền và hiện đang được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngôn ngữ thông dụng trên thế giới.

Chuyển quyền sử dụng đối tượng SHTT là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên chuyển quyền cho phép tổ chức, cá nhân khác (gọi là bên được chuyển quyền) sử dụng đối tượng sở hữu trí tuệ trong phạm vi, thời hạn, mục đích mà các bên đã thỏa thuận.

Căn cứ vào các bộ phận của quyền sở hữu trí tuệ có ba lĩnh vực chuyển giao là:

• Chuyển giao quyền tác giả và quyền liên quan;
• Chuyển giao quyền sở hữu công nghiệp và
• Chuyển giao quyền đối với giống cây trồng.

​​​​​​​Xem thêm: Dịch vụ thư ký pháp lý

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết

Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật:

(024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.