Thủ tục giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình

1- Thủ tục giải quyết yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn

[a] Yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn

Theo Điều 396 Bộ Luật tố tụng dân sự năm 2015, vợ chồng yêu cầu toà án công nhận thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn phải có đơn yêu cầu. Vợ, chồng có thể chỉ yêu cầu công nhận thoả thuận về thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con hoặc thoả thuận về thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn. 

Đơn phải có các nội dung quy định tại khoản 2 Điều 362 Bộ Luật tố tụng dân sựnăm 2015. Vợ, chồng cùng yêu cầu toà án công nhận thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn phải kí tên hoặc điểm chỉ vào đơn yêu cầu. Trong trường hợp này vợ, chồng cùng được xác định là người yêu cầu. Kèm theo đơn yêu cầu, người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ chứng minh thoả thuận về thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn là có căn cứ và hợp pháp như giấy chứng nhận đàng kí kết hôn, giấy khai sinh của con, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, sử dụng tài sản...

[b] Việc xét đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn

Thủ tục xét đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn được thực hiện theo thủ tục chung về giải quyết việc dân sự. Tuy nhiên, do thuận tình ly hôn là loại việc đặc biệt, do có mâu thuẫn vợ chồng, đời sổng chung không thể kéo dài nên họ phải yêu cầu toà án chấm dứt hôn nhân và họ đã thống nhất được cách giải quyết mâu thuẫn là thuận tình ly hôn. Thực tể chứng minh, có những trường hợp hai vợ chồng tuy đã cùng kí đơn để yêu cầu toà giải quyết việc ly hôn nhưng mâu thuẫn giữa họ chưa tới mức trầm trọng, đời sống hôn nhân của họ vẫn có thể cứu vãn được, bản thân họ cũng chưa thực sự muốn ly hôn...

Hơn nữa, hệ quả của việc vợ, chồng tự mình thoả thuận chấm dứt hôn nhân không chỉ ảnh hưởng đến quan hệ nhân thân, tài sản của vợ, chồng mà còn liên quan nhiều đển các chủ thể khác, đặc biệt ỉà con cái của họ. Do vậy, vấn đề hoà giải đối với việc thuận tình ly hôn là cần thiết nhằm giúp các đương sự trở về đoàn tụ.

Theo Điều 397 Bộ Luật tố tụng dân sựnăm 2015, trong thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu, trước khi tiến hành hoà giải để vợ chồng đoàn tụ, khi xét thấy cần thiết, thẩm phán có thể tham khảo ý kiến của cơ quan quản lí nhà nước về gia đình, cơ quan quản lí nhà nước về trẻ em về hoàn cảnh gia đình, nguyên nhân phát sinh mâu thuẫn và nguyện vọng của vợ, chồng, con có liên quan đến vụ án. 

Thẩm phán phải tiến hành hoà giải để vợ chồng đoàn tụ; giải thích về quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng, giữa cha, mẹ và con, giữa các thành viên khác trong gia đình, về trách nhiệm cấp dưỡng và các vẩn đề khác liên quan đến hôn nhân và gia đình. Điểu 397 Bộ Luật tố tụng dân sựnăm 2015 quy định về 03 trường hợp có thể xảy ra sau khi thẩm phán tiến hành hoà giải đoàn tụ vợ chồng: 

- Trường hợp sau khi hoà giải, vợ, chồng đoàn tụ thì thẩm phán ra quyết định đình chí giải quyết yêu cầu của họ. 

- Trường hợp hoà giải đoàn tụ không thành nhưng cả hai vợ chồng vẫn giữ yêu cầu 11 hôn, nếu xét thấy bai bên thục sự tự nguyện ly hôn và đã thoả thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì thẩm phán ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn. Thủ tục để ra quyết định công nhận sự thoả thuận của các đương sự trong trường hợp này được thực hiện theo quy định tại Điều 212 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

- Trường hợp hoà giải đoàn tụ không thành và các đương sự không thoả thuận được về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con. thì toà án đình chỉ giải quyết việc dân sự về công nhận thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn và thụ lí vụ án để giải quyết. Toà án không phải thông báo vể việc thụ ỉí vụ án, không phải phân công lại thẩm phán giải quyết vụ án. Việc giải quyết vụ án được thực hiện theo thủ tục chung về giải quyết vụ ốn dân sự.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về hợp đồng hôn nhân của Công ty Luật TNHH Everest

2- Thủ tục giải quyết yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật

Kết hôn trái pháp luật là việc nam, nữ xác lập quan hệ vợ chồng, có đăng kí kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng vi phạm, các điều kiện kết hôn do pháp luật quy định. Nhà nước ta không thùa nhận và bảo vệ hôn nhân trái pháp luật vì việc kết hôn trái pháp luật không những làm ảnh hưởng đến cuộc sống của hai người kết hôn mà còn ảnh hưởng tới lợi ích chung của toàn xã hội.

Do đó, Điều 10 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định, vợ, chồng của người đang có vợ, chồng mà kểt hôn với người khác; cha, mẹ, con của người đang có vợ, chồng mà kết hôn với người khác; cha, mẹ, con, người giám hộ hoặc đại diện theo pháp luật của người kết hôn trái pháp luật; cơ quan quản lý nhà nước về gia đình; cơ quan quản lí nhà nước về trẻ em; hội liên hiệp phụ nữ có quyền yêu cầu huỷ hôn nhân trái pháp luật.

Đơn yêu cầu toà án huỷ việc kết hôn trái pháp luật phải có đủ các nội dung của đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự quy định tại khoản 2 Điều 312 Bộ Luật tố tụng dân sựnăm 2015. Người yêu cầu phải gửi kèm theo đơn yêu cầu huỷ việc kết hôn trái pháp luật là các tài liệu, chứng cứ như giấy chứng nhận đăng ký kết hôn của các bên kết hồn trái pháp luật, giấy chửng nhận kết hôn hợp pháp của một trong các bên kểt hôn trái pháp luật với người vợ hoặc chồng của họ, các tài liệu chứng cứ chửng minh việc vi phạm điều kiện kết hôn. 

Khi giải quyết việc huỷ kết hôn trái pháp luật, toà án không tiến hành hoà giải bởi mặc dù các bên có tranh chấp nhưng nếu hoà giải sẽ trái với mục đích giải quyết loại việc này. Việc huỷ kết hôn trái pháp luật dẫn đến hậu quả phải giải quyết các quan hệ về con cái và tài sản (nếu có), vì vậy khi giải quyết huỷ việc kết hôn trái pháp luật, toà án giải quyết các vấn đề về tài sản và con cái.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư riêng của Công ty Luật TNHH Everest

3- Thủ tục giải quyết yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, nuôi con, chia tài sản khi ly hôn

Theo quy định tại Điều 38 Bộ Luật dân sự và Điều 55 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, khi cả hai vợ chồng cùng thoả thuận chấm dứt quan hệ hôn nhân, nuôi con, chia tài sản khi ly hôn, họ có quyền yêu cầu toà án công nhận thuận tình ly hôn. Đơn yêu cầu toà án công nhận thuận tình ly hôn phải có đủ các nội dung của đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự quy định tại khoản 2 Điều 362 Bộ Luật tố tụng dân sự năm 2015. Các đương sự phải gửi kèm theo đơn yêu cầu các tài liệu, chứng cứ như giấy chửng nhận đăng kí kết hôn, giấy khai sinh của các con, giấy tờ chửng nhận sở hữu tài sản chung của vợ chồng hoặc sở hữu riêng của từng người. 

Thuận tình ly hôn là loại việc đặc biệt, do có mâu thuẫn vợ chồng, đời sổng chung 'không thể kéo dài nên họ đã phải yêu cầu toà án chấm dút hôn nhân và họ đã thống nhất được cách giải quyết mâu thuẫn là thuận tình ly hôn. Thực tế chứng minh có những trường hợp hai vợ chồng tuy đã cùng kí vào đơn yêu cầu thuận tình ly hôn nhưng mâu thuẫn giữa họ chưa tới mức trầm trọng, họ chưa thực sự muốn ly hôn. Vì vậy, việc hoà giải đối với việc thuận tình ly hôn là cần thiết nhằm giúp các đương sự trở về đoàn tụ. Theo Điều 54 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì toà án hoà giải đối với yêu cầu thuận tình ly hôn theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.

Theo Điều 397 Bộ Luật tố tụng dân sựnăm 2015, trong thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu, trước khi tiến hành hoà giải để vợ chồng đoàn tụ, khi xét thấy cần thiết, thẩm phán có thể tham khảo ý kiến của cơ quan quản lí nhà nước về gia đình, cơ quan quản lí nhà nước về trẻ em về hoàn cảnh gia đình, nguyên nhân phát sinh mâu thuẫn và nguyện vọng của vợ, chồng, con có liên quan đến vụ án. Thẩm phán phải tiến hành hoà giải để vợ chồng đoàn tụ; giải thích về quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng, giữa cha, mẹ và con, giữa các thành viên khác trong gia đình, về trách nhiệm cấp dưỡng và các vấn đề khác liên quan đến hôn nhân và gia đình.

Trường hợp sau khi hoà giải, vợ, chồng đoàn tụ thì thẩm phán ra quyết định đình chỉ giải quyết yêu cầu của họ. Trường hợp hoà giải đoàn tụ không thành thì thẩm phán ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thoả thuận của các đương sự theo quy định tại Điều 212 Bộ Luật tố tụng dân sựnăm 2015 khi có đầy đủ các điều kiện sau đây:

- Hai bên thực sự tự nguyện ly hôn;

- Hai bên đã thoả thuận được với nhau về việc chia hoặc không chia tài sản chung, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con;

- Sự thoả thuận phải bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ, con.
Trường hợp hoà giải đoàn tụ không thành và các đương sự không thoả thuận được về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con thì toà án đình chỉ giải quyết việc dân sự về công nhận thuận tình ly hôn, thoả thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn và thụ lí vụ án để giải quyết. Toà án không phải thông báo về việc thụ lí vụ án, không phải phân công lại thẩm phán giải quyết vụ án. Việc giải quyết vụ án được thực hiện theo thủ tục chung do Bộ Luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư hợp đồng của Công ty Luật TNHH Everest

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Thủ tục giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Thủ tục giải quyết các yêu cầu về hôn nhân và gia đình có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.