Huy động vốn trong Công ty Cổ phần

1- Huy động vốn để tăng vốn điều lệ

Như đã trình bày, vốn điều lệ của CTCP tại thời điểm đăng kí thành lập là tổng giá trị mệnh giá cổ phần các loại đã được đăng kí mua và ghi vào điều lệ công ty. Như vậy, cổ phần do công ty phát hành lần đầu là để tạo vốn điều lệ. Khi công ty đã đi vào hoạt động, do có nhu cầu vốn để kinh doanh, công ty muốn tăng vốn điều lệ, điều đó sẽ được thực hiện bằng cách chào bán cổ phần. Luật Doanh nghiệp năm 2014 quy định: “Chào bán cổ phần là việc công ty tăng thêm sổ lượng cố phần được quyền chào bán và bán cố phần đó trong quá trình hoạt động để tăng vốn điều lệ”. Sau khi hoàn thành đợt bán cổ phần, công ty thực hiện việc đăng kí thay đổi vốn điều lệ trong thời hạn luật định (10 ngày).

Việc chào bán cổ phần có thể được thực hiện theo một trong các hình thức sau:

(i) Chào bán cồ phần cho cồ đông hiện hữu

Đây chính là trường hợp công ty tăng thêm số lượng cổ phần được quyền chào bán và bán toàn bộ số cổ phần đó cho tất cả cổ đông theo tỉ lệ cổ phần hiện có của họ tại công ty. Cách huy động vốn này không làm tăng số lượng cổ đông của công ty song vẫn làm tăng vốn điều lệ. Phải chăng đó là chính sách ưu tiên của công ty dành cho những người đã gắn bó với công ty. Huy động vốn bằng hình thức này gọi là huy động vốn từ trong nội bộ công ty.

Trường hợp CTCP không phải là CTCP đại chúng, thì việc chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu được thực hiện như sau:

+ Trước hết, công ty phải thông báo bằng văn bản đến các cổ đông theo cách thức phải đảm bảo rằng, họ sẽ nhận được thông báo đó chậm nhất là 15 ngày trước ngày kết thúc thời hạn đăng kí mua cổ phần.

+ Thông báo phải phải thể hiện rõ ràng và đầy đủ các thông tin cá nhân như họ, tên, địa chỉ thường trú, số thẻ căn cước công dân, Giấy chứng minh nhân dân, Hộ chiếu... nếu cổ đông là tổ chức phải thì trong thông báo phải có tên, mã số doanh nghiệp hoặc số quyết định thành lập, địa chỉ trụ sở chính. Trong thông báo phải nói rõ số cổ phần và tỉ lệ cổ phần hiện có của cổ đông tại công ty; tổng số cổ phần dự kiến chào bán và số cổ phần cổ đông được quyền mua; giá chào bán cổ phần; thời hạn đăng kí mua... trường hợp phiếu đăng kí mua cổ phần không được gửi về công ty đúng hạn như thông báo thì cổ đông có liên quan coi như đã không nhận được quyền ưu tiên mua.

Nếu số lượng cổ phần dự kiến chào bán không được cổ đông và người nhận chuyển quyền ưu tiên mua hết thì Hội đồng quản trị có quyền bán số cổ phần được quyền chào bán còn lại đó cho cổ đông của công ty hoặc người khác, cổ phần coi là đã bán xong khi được thanh toán đủ và những thông tin về người mua được quy định trong sổ đăng kí cổ đông được ghi đầy đủ.^[2] Sau khi cổ phần được thanh toán đầy đủ, công ty phải phát hành và trao cổ phiếu cho người mua.

(ii) Chào bán cồ phần ra công chúng

Chào bán cồ phần ra công chúng, chào bán cổ phần của CTCP niêm yết và đại chúng thực hiện theo Luật Chứng khoán. Đây là hình thức huy động vốn từ bên ngoài, một cách rộng rãi, hình thức huy động vốn này vừa làm tăng vốn điều lệ đồng thời cũng làm tăng số lượng cổ đông của công ty. Do tính chất đặc biệt của hình thức huy động vốn này (tính công chúng) nên phải có những quy định pháp lí riêng và đặc thù đó là Luật Chứng khoán.

(iii) Chào bán cồ phần riêng lẻ

Đây cũng là hình thức huy động vốn từ bên ngoài công ty nhưng mang tính riêng lẻ, dành cho CTCP không phải là công ty đại chúng.

Theo quy định của Luật Chứng khoán thì công ty đại chúng là CTCP thuộc một trong ba loại: i, Công ty đã thực hiện việc chào bán cổ phiếu ra công chúng; ii, Công ty có cổ phiếu được niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán hoặc Trung tâm giao dịch chứng khoán và iii, Công ty có cổ phiếu được ít nhất một trăm nhà đầu tư sở hữu, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và có vốn điều lệ đã góp từ mười tỉ đồng Việt Nam trở lên.

CTCP không phải là công ty đại chúng thực hiện việc chào bán cổ phần, được tiến hành như sau:

+ Công ty phải thông báo với cơ quan đăng kí kinh doanh về việc chào bán cổ phần, trong thời hạn do luật định. Kèm theo thông báo phải có các tài liệu như Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông về chào bán cổ phần riêng lẻ, phương án chào bán cồ phần riêng lẻ.

+ Thông báo việc chào bán cổ phần riêng lẻ, phải có các nội dung cần thiết theo luật định để đảm bảo tính thông tin, tính pháp lí của thông báo.

+ Trong thời hạn luật định (5 ngày) kể từ ngày gửi thông báo mà không nhận được ý kiến phản hồi của cơ quan đăng kí kinh doanh, thì công ty có quyền bán.

Công ty thực hiện việc thay đổi vốn điều lệ với cơ quan đăng kí kinh doanh trong thời hạn luật định (10 ngày) kể từ ngày hoàn thành đợt bán cổ phần.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực thương mại của Công ty Luật TNHH Everest

2- Huy động vốn bằng hình thức phát hành trái phiếu

Trái phiếu là một loại chứng khoán, do CTCP phát hành để vay tiền nhằm đáp ứng vốn cho kinh doanh. Bản chất của phát hành trái phiếu là hành vi đi vay. Khi công ty thực hiện hành vi phát hành trái phiếu, công ty đã trở thành người thụ trái, người nào mua trái phiếu sẽ trở thành trái chủ của công ty. Trái phiếu có nhiều loại, CTCP có quyền phát hành trái phiếu, trái phiếu chuyển đổi và các loại trái phiếu khác theo quy định của pháp luật và Điều lệ công ty.

Huy động vốn bằng hình thức phát hành trái phiếu là hình thức huy động vốn (vay tiền) trong công chúng, vì vậy, khả năng huy động vốn là rất lớn, điều đó một mặt tạo thuận lợi tài chính cho công ty, nhưng mặt khác cũng tạo ra nhiều rủi ro cho người mua trái phiếu, chẳng hạn khả năng thanh toán có đảm bảo không?... Vì vậy, pháp luật có những quy định chặt chẽ về phát hành trái phiếu (xem Giáo trình Luật Chứng khoán, trong Giáo trình này chỉ trình bày vấn đề này ở góc độ là quyền huy động vốn của CTCP). Việc phát hành trái phiếu là quyền của CTCP, song không có nghĩa là công ty có thể tuỳ ý phát hành trái phiếu một cách tuỳ tiện. Khi nghiên cứu việc phát hành trái phiếu của CTCP theo Luật Doanh nghiệp cần chú ý những vấn đề cơ bản như: (i) Điều kiện để công ty cổ phần phát hành trái phiếu; (ii) Cơ quan nào trong công ty cổ phần có quyền quyết định loại trái phiếu, tổng giá trị trái phiếu và thời điểm phát hành; (iii) Thủ tục phát hành trái phiếu chuyển đổi.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực thương mại của Công ty Luật TNHH Everest 

3- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Huy động vốn trong Công ty Cổ phần được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Huy động vốn trong Công ty Cổ phần có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê Luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.