Thu hồi đất sạt lở tại Quảng Ninh: ‘Một nửa sự thật’ và câu hỏi về ‘Công lý’, ‘Lẽ công bằng’?

 

Dự án “thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở, đe dọa tính mạng con người và tài sản của các hộ gia đình, cá nhân tại phường Hà Phong, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh do Công ty Cổ phần Than Hà Tu – Vinacomin làm chủ đầu tư” (gọi tắt: “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở”) – ‘sạt lở đất’ mới chỉ là ‘một nửa sự thật’. ‘Một nửa sự thật’ khác: ‘sạt lở đất’ không phải do ‘thiên tai’ mà do ‘nhân họa’, và: ‘họa’ ‘sạt lở đất’ không đáng kể nếu so với ‘họa’ người bị thu hồi đất phải sống tạm bợ, ‘màn trời, chiếu đất’.

 

 

Cơ sở pháp lý để thành phố Hạ Long thực hiện: “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở” là Quyết định số 1357/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh ngày 04/5/2016 “Về việc phê duyệt Đề án di dân tổng thể ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt nguy hiểm và quy hoạch bố trí dân cư phòng tránh thiên tai trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2020 và định hướng đến năm 2025”. Phương án “di dân” vùng “sạt lở chân bãi thải, khai trường khai thác than…” quy định hỗ trợ cụ thể cho người bị thu hồi đất, như: “… suất đất ở tái định cư tại đô thị bình quân 200 m²/hộ…”. Tuy nhiên, sau đó quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất dần ‘teo tóp’ theo từng giai đoạn của Dự án.(xem thêm: hợp đồng hợp tác kinh doanh)

 

 

Các Luật sư của Công ty Luật TNHH Everest hỗ trợ khách hàng (người bị thu hồi đất) làm rõ cơ sở pháp lý, thu thập các chứng cứ, hỗ trợ thực hiện quyền kiến nghị, tố cáo, khởi kiện và sử dụng các biện pháp hợp pháp để bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng trong năm (05) năm (2017-2021). Chúng tôi vững niềm tin rằng: quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng sẽ được đảm bảo.

 

 

 

 

– Bản chất thực sự của ‘câu chuyện’ ‘sạt lở đất’ tại phường Hà Phong (thành phố Hạ Long)?

 

 

Gần 30 hộ dân sinh sống tại Tổ 30, khu 4A, phường Hà Phong, thành Hạ Long từ những năm 1970 chưa bao giờ bị ảnh hưởng bởi sụt lún, sạt lở đất gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản.(tìm hiểu: hợp đồng tặng cho)

 

 

Năm 2014, trong quá trình làm đường khai thác than, Công ty Cổ phần Than Hà Tu -Vinancomin không thực hiện đúng theo quy định về xây dựng, giao thông, bảo vệ môi trường: đã gạt thẳng đất, đá thải xuống dưới đồi.

 

 

Tháng 07/2015, tại Quảng Ninh xảy ra đợt ‘mưa lũ lịch sử’. Lượng đất đá thải do Công ty Cổ phần Than Hà Tu – Vinacomin gạt xuống dưới đồi đã tích tụ thành khối lớn, bị mưa lũ cuốn, đã gây sạt lở ảnh hưởng đến một số hộ dân Tổ 30, khu 4A phường Hà Phong. Sự việc đã được các cơ quan chức năng của thành phố Hạ Long kết luận.

 

 

Ngày 30/06/2016, Công ty Cổ phần Than Hà Tu – Vinacomin đã có Công văn số 772/VHTC-ĐM xác nhận về việc lập phương án hỗ trợ bồi thường, hỗ trợ 14 hộ dân bị ảnh hưởng sạt lở đất. Thế nhưng, thay vì buộc Công ty Cổ phần Than Hà Tu -Vinancomin thực hiện đầy đủ các biện pháp đảm bảo an toàn và khắc phục sự cố, thì ngày 08/06/2016 Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long ra Thông báo số 239/TB-UBND về việc “thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở, đe dọa tính mạng con người và tài sản của 28 hộ gia đình, cá nhân tại phường Hà Phong, thành phố Hạ Long”.

 

 

Ngày 04/11/2016, Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long ban hành Quyết định số: 4211/QĐ-UBND về việc “thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở, đe dọa tính mạng con người và tài sản của 10 hộ gia đình, cá nhân tại phường Hà Phong, thành phố Hạ Long”, tiếp đó đó ban hành nhiều quyết định, quyết định bổ sung về thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đối với tổng cộng 29 hộ gia đình, cá nhân.

 

 

Như vậy, bản chất của sự việc ‘sạt lở đất’ rất rõ ràng: Công ty Cổ phần Than Hà Tu – Vinacomin vi phạm các quy định về an toàn thi công xây dựng gây ra ‘sạt lở đất’ – tức là ‘nhân họa’, không phải ‘thiên tai’.(đọc thêm: hợp đồng đặt cọc mua nhà)

 

 

– Nguyện vọng chính đáng của người bị thu hồi đất sạt lở chưa được thành phố Hạ Long giải quyết:

 

 

Quan điểm của hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất tại tổ 30, khu 4A, phường Hà Phong trong “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở” là: ủng hộ chủ trương, chính sách của tỉnh Quảng Ninh, nhưng việc bồi thường, hỗ trợ phải thỏa đáng và đúng luật. Hiểu chính xác, “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở” là một dự án kinh tế của Công ty Cổ phần Than Hà Tu – Vinacomin – thuộc Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam (dù doanh nghiệp này phủ nhận), thì đơn vị này cần thỏa thuận với người bị mất đất.

 

 

Tại Quyết định số 1357/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh ngày 04/05/2016 về việc phê duyệt “Đề án di dân tổng thể ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt nguy hiểm…”, phương án tái định cư cho hộ gia đình, cá nhân: “suất đất ở tái định cư tại nông thôn: bình quân 300 m²/hộ”, “suất đất ở tái định cư tại đô thị bình quân 200 m²/hộ”. Tuy nhiên, các hộ gia đình, cá nhân sau đó chỉ được giao đất tái định cư, mức 85m²/hộ. Ví dụ cụ thể:

 

 

Hộ gia đình anh Vũ Bá Quang và chị Vũ Thị Thanh bị thu hồi thửa đất có diện tích 779 m² (toàn bộ là đất ở) chỉ được bố trí tái định cư 85 m², bồi thường: bằng tiền, đơn giá: 860.000 đồng/m² đối với 200 m² đất ở (rẻ hơn hàng chục lần so với giá thị trường), 234 m² đất ở – bị xác định đất trồng cây lâu năm, đơn giá: 65.000 đồng/m², diện tích còn lại không bồi thường (lý do nằm trong hành lang đường sắt, đường điện…). Căn nhà 03 tầng trị giá hàng tỷ đồng, vừa xây mới năm 2014 không được bồi thường.

 

 

Ngày 30/11/2017, Ủy ban nhân dân phường Hà Phong phá dỡ toàn bộ căn nhà 03 tầng khi chưa hoàn thành bố trí tái định cư, tạm cư, làm cho hộ gia đình anh Vũ Bá Quang và chị Vũ Thị Thanh lâm vào cảnh ‘màn trời chiếu đất’.

 

 

 

Các Luật sư của Công ty Luật TNHH Everest tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất sạt lở. Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198

 

 

– Những vấn đề pháp lý cơ bản liên quan tới “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở”:

 

 

Tại Quyết định số 1357/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh ngày 04/05/2016, về việc phê duyệt “Đề án di dân tổng thể ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt nguy hiểm…”, có hai nội dung: Một là, triển khai Quyết định số 1776/QĐ-TTg ngày 21/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ “phê duyệt Chương trình bố trí dân cư các vùng: thiên tai, đặc biệt khó khăn… giai đoạn 2013 – 2015…”; Hai là, “di dân” vùng “sạt lở chân bãi thải, khai trường khai thác than…” (Phụ lục 1). Quyết định này là cơ sở pháp lý để thành phố Hạ Long thực hiện “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở”.

 

 

Lưu ý rằng, đối với kế hoạch di dân khỏi vùng sạt lở “chân bãi thải, khai trường khai thác than…”, thì không thể áp dụng căn cứ pháp lý – Điểm e Khoản 1 Điều 65 Luật Đất đai. Về bản chất, đây hoạt động kinh doanh (muc tiêu lợi nhuận). Công ty Cổ phần Than Hà Tu – Vinacomin phải thỏa thuận với người bị mất đất phương án và đơn giá bồi thường. Nhà nước không thể dùng quỹ đất tái định cư hoặc tiền ngân sách – để bồi thường thay cho doanh nghiệp.

 

 

Ông Vũ Văn Diện (hiện nay là Bí thư thành ủy Hạ Long) – trao đổi với Báo Dân trí điện tử (ngày 15/12/2018): “… thời điểm trước đó qua kiểm tra mặc dù căn biệt thự của gia đình anh Vũ Bá Quang có nằm trong khu vực thực hiện ‘Đề án di dân’ nhưng xét thấy: không có nguy cơ bị ảnh hưởng của hiện tượng sạt lở, lún sụt do thiên tai nên đã yêu cầu Ủy ban nhân dân Hạ Long, Công ty Cổ phần Than Hà Tu – Vinacomin rà soát, kiểm tra, nếu đúng thì phải đưa ra khỏi Đề án. Trong trường hợp muốn giải phóng mặt bằng, mở rộng sản xuất thì phải thực hiện đúng trình tự luật pháp…”, “Tỉnh Quảng Ninh sẽ cho kiểm tra, rà soát lại. Mấu chốt của vấn đề là đúng hay sai thì đều phải minh bạch”. đọc thêm về: tư vấn pháp luật thừa kế

 

 

– Quá trình các Luật sư của Công ty Luật TNHH Everest đồng hành cùng khách hàng:

 

 

Thực hiện tư vấn pháp luật, các Luật sư của Công ty Luật TNHH Everest nhận định: thực hiện “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở”, Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long căn cứ Điểm e Khoản 1 Điều 65 Luật Đất đai để thu hồi đất – là trái luật. Các Luật sư thống nhất với khách hàng: có nhiều ‘bất thường’ và ‘điểm mờ’ tại “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở”, dấu hiệu rõ ràng của ‘lợi ích nhóm’, lạm dụng triển khai “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở” để trục lợi.

 

 

Về ‘dấu ấn’ của Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam trong Quyết định số 1357/QĐ-UBND ngày 04/05/2016 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh:

 

 

– Chi phí (mục 4.2): “(a) Giai đoạn năm 2016: Tổng chi phí thực hiện: 354,32 tỷ đồng, bao gồm: Chi phí thực hiện Đề án di dân: 224,26 tỷ đồng (cho 291 hộ dân)…”.  (-) “… Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam: … Tổ chức rà soát, điều chỉnh các quy hoạch có liên quan; điều chỉnh quy mô, cao độ, ranh giới các bãi đổ thải mỏ, khai trường khai thác than để hạn chế ảnh hưởng của hoạt động khai thác than, nguy cơ sạt lở đến khu dân cư… Chủ trì, phối hợp với các địa phương triển khai thực hiện Đề án, tổ chức di dời dân cư ra khỏi các khu vực sạt lở, ngập lụt nguy hiểm chân bãi thải, khai trường, khai thác than do đơn vị quản lý…”.

 

 

– Riêng đối với “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở”: Tập đoàn công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam thực hiện: “Di dời, bố trí tái định cư cho 29 hộ dân (90 nhân khẩu) tại phường Hà Phong nằm trong khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập lụt nguy hiểm do ảnh hưởng tuyến đường từ khai trường Mỏ than Hà Tu sang Mỏ than Núi Béo (hình thức tái định cư tập trung)”.

 

 

Thực tế, Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long đã thực hiện hơn 80% Dự án, thậm chí đã thực hiện cưỡng chế thu hồi đất. Do đó, các Luật sư nhận định: Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long sẽ bảo lưu quan điểm, hoạt động khiếu kiện của người bị thu hồi đất do đó sẽ kéo dài và rất phức tạp.

 

 

 

Hình ảnh: Công trường của Công ty Cổ phần Than Hà Tu – Vinacomin (trái) thấp hơn bờ kè của Suối Lộ Phong (giữa) khoảng 3 m. Suối Lộ Phong thấp hơn nền nhà của ông Vũ Bá Quang (phải) khoảng 6 m. Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long, Suối Lộ Phong nhận định đã gây ngập lụt, sạt lở cho các hộ dân – phi lý. Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn (24/7): 1900.6198.

 

 

Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hộ dân bị thu hồi đất, các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest đã hỗ trợ và đồng hành cùng khách hàng:

 

 

 

 

 

 

• Hỗ trợ pháp lý giúp khách hàng tổ chức thành công cuộc Họp báo:

 

 

Ngày 14/12/2018, ngay sau khi thu thập đủ tài liệu, chứng cứ liên quan, Công ty Luật TNHH Everest đã hỗ trợ pháp lý cho khách hàng (hộ gia đình anh Vũ Bá Quang, chị Vũ Thị Thanh) tổ chức thành công Họp báo công bố căn cứ pháp lý của việc công dân khiếu kiện quyết định thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở”. Hơn 30 nhà báo, phóng viên tham gia buổi họp báo đã tận mắt chứng kiến những ‘điểm mờ’ tới mức phi lý của “Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở”. Đây là trường hợp Công dân đầu tiên của tỉnh Quảng Ninh tổ chức họp báo.(xem thêm: tổng đài tư vấn giao thông đường bộ)

 

 

 

 

 

 

• Hỗ trợ pháp lý giúp khách hàng khởi kiện các vụ án hành chính, yêu cầu hủy quyết định thu hồi đất trái luật:

 

 

Các hộ gia đình, cá nhân (ông Vũ Bá Quy, ông Vũ Bá Quang, ông Vũ Như Báu, ông Vũ Đình Mão, bà Đoàn Thị Thái) cùng các Luật sư (các Luật sư Công ty Luật TNHH Everest) đã làm việc với các cơ quan có liên quan: Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long, Ủy ban nhân dân phường Hà Phong, Trung tâm phát triển quỹ đất, Phòng quản lý đô thị… khẳng định: phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư không đúng quy định pháp luật, xâm phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất.

 

 

Các Luật sư của Công ty Luật TNHH Everest hỗ trợ các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất đã khởi kiện tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh (cấp sơ thẩm), Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội (cấp phúc thẩm) và tiếp tục kiến nghị tới Tòa án nhân dân tối cao giải quyết vụ án theo trình tự giám đốc thẩm.

 

 

 

 

 

 

• Hỗ trợ khách hàng tiếp tục kiến nghị cơ quan có thẩm quyền: bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

 

 

Công ty Luật TNHH Everest hỗ trợ khách hàng kiến nghị đến: Ban dân nguyện – Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thanh tra Chính Phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh, Hội đồng nhân dân các cấp, Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh…

 

 

Căn cứ vào tài liệu và cơ sở pháp lý của vụ án, Công ty Luật TNHH Everest hỗ trợ khách hàng kiến nghị cơ quan: thực hiện đúng các nội dung tại Quyết định số 1357/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh ngày 04/05/2016 về việc phê duyệt “Đề án di dân tổng thể ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt nguy hiểm…”. Cụ thể:

 

 

(i) Bố trí tái định đúng quy định: tái định cư bằng đất ở, diện tích tối thiểu: 200 m²/hộ đối với các hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện bồi thường về đất; hỗ trợ tái định cư bằng đất ở, diện tích tối thiểu: 60 m²/hộ đối với các hộ gia đình, cá nhân không đủ điều kiện bồi thường về đất.

 

 

(ii) Điều chỉnh giá đất ở (hệ số K) đối với diện tích đất bị thu hồi, để phù hợp với giá đất thị trường. Đồng thời bồi thường với giá đất ở đối với toàn bộ diện tích đất ở bị thu hồi bị xác định sai mục đích sử dụng đất (đất nông nghiệp).

 

 

(iii) Bồi thường về đất (đất ở) trong hành lang an toàn đường sắt, đường điện đúng quy định.

 

 

Nhìn lại chặng đường 05 năm (2017-2021) từ khi tham gia hỗ trợ pháp lý cho khách hàng, các Luật sư  của Công ty Luật TNHH Everest thấy rằng: Vụ việc rất phức tạp, có thể còn kéo dài có thể nhiều năm. Các Luật sư vững niềm tin và tiếp tục đồng hành cùng khách hàng.(đọc thêm: dịch vụ tư vấn doanh nghiệp)

 

 

Xem thêm:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• Thu hồi đất sạt lở tại Quảng Ninh: Có “cài đặt” “lợi ích nhóm” trong Quyết định số 1357/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh
• Thu hồi đất sạt lở tại Quảng Ninh: Nhiều ‘điểm mờ’ pháp lý không có câu trả lời thỏa đáng
• Thu hồi đất sạt lở tại Quảng Ninh: Dự án kinh tế ‘núp danh’ Dự án xã hội, ai ‘được’, ai ‘mất’?

 

 

– Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.