Luật sư tư vấn pháp luật trong lĩnh vực hình sự cho pháp nhân thương mại

I- LUẬT SƯ HÌNH SỰ XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ CẦN CHỨNG MINH, NỘI DUNG TƯ VẤN PHÁP LUẬT TRONG VỤ ÁN CÓ PHÁP NHÂN THƯƠNG MẠI BỊ BUỘC TỘI

Những vấn đề cần chứng minh trong vụ án hình sự được ghi nhận là cơ sở của trách nhiệm hình sự, đó là sự việc phạm tội, người thực hiện tội phạm và các tình tiết khác có liên quan đến vụ án. Theo đó, tại Điều 441 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định về những vấn đề mà các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng cần phải chứng minh làm căn cứ, cơ sở để tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với pháp nhân thương mại đó là:

(i) có hành vi phạm tội xảy ra hay không, thời gian, địa điểm và những tình tiết khác của hành vi phạm tội thuộc trách nhiệm hình sự của pháp nhân theo quy định của Bộ luật hình sự;

(ii) Lỗi của pháp nhân, lôi của cả nhân là thành viên của pháp nhân;

(iii) Tính chất và mức độ thiệt hại do hành vi phạm tội của pháp nhân gây ra;

(iv) Những tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự và tình tiết khác liên quan đến miễn hình phạt; và:

(v) Nguyên nhân và điều kiện phạm tội. Những nội dung trên là những vấn đề mà các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng cần phải làm sáng to trong quá trình chứng minh bản chất của vụ án liên quan đến việc xác định pháp nhân thương mại thực hiện hành vi bị coi là tội phạm.

Đối với Luật sư hình sự khi tham gia tư vấn, nhận lời bào chữa trong những vụ án mà pháp nhân thương mại bị buộc tội, đặt ra những vấn đề buộc Luật sư phải chứng minh và tư vấn cho khách hàng của mình, đó là:

Thứ nhất, pháp nhân bị buộc tội có phải là pháp nhân thương mại không (tức là có thành lập có vì mục tiêu lợi nhuận và lợi nhuận được chia cho các thành viên của pháp nhân không) vì nếu không phải là pháp nhân thương mại thì sẽ không phải là chủ thể của tội phạm;

Thứ hai, khi thực hiện hành vi bị coi là tội phạm và bị buộc tội, Luật sư hình sự cần xem xét hành vi đó có thuộc một trong các tội danh được quy định tại Điều 76 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 không;

Thứ ba, Luật sư hình sự cũng cần chứng minh việc pháp nhân thương mại khi thực hiện hành vi bị coi là tội phạm có lồi hay không có lồi, lồi gì, động cơ, mục đích khi thực hiện hành vi bị coi là tội phạm. Bởi lè, đổi với pháp nhân thực hiện hành vi với lỗi vô ý thì sẽ không là đối tượng của tội phạm, vì phạm vi quy định các điều luật mà pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự không đặt ra đối với lỗi vô ý.

Thứ tư, Luật sư hình sự cùng cần xác định rõ hậu quả do pháp nhân thương mại gây ra khi thực hiện hành vi bị coi là tội phạm và bị buộc tội; các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng đã căn cứ vào những kết luận trong tài liệu nào để xác định hậu quả đo; độ tin cậy của tài liệu đó đến đâu và đặc biệt Luật sư cũng cần chứng minh về mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa hành vi và hậu quả. Yêu tô quan hệ nhân quả này là hết sức quan trọng, nêu giữa hành vi và hậu quả không có mối quan hệ nhân quả trực tiếp thì hậu quả xảy ra không liên quan đến hành vi khách quan, đó là cơ sở để Luật sư hình sự chứng minh sự vô tội đối với pháp nhân thương mại.

Ngoài những yếu tố thuộc về bản chất vụ án cần chứng minh nêu trên, là căn cứ, cơ sở để Luật sư hình sự kết luận có hay không việc thực hiện hành vi phạm tội của pháp nhân thương mại bị buộc tội, Luật sư hình sự cũng cần phải chứng minh những yếu tố khác, có ý nghĩa trong việc ảnh hưởng đến việc xác định trách nhiệm hình sự và quyết định hình phạt đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội. Những yếu tố đó bao gồm: các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội; Những yếu tố liên quan đến việc miễn hình phạt và xác định nguyên nhân, điều kiện dẫn đến hành vi phạm tội của pháp nhân thương mại. Một trong những nguyên nhân cần chứng minh là tính bất khả kháng của sự việc khách quan, dẫn đến pháp nhân thương mại phải thực hiện hành vi bị coi là tội phạm và bị buộc tội. Qua đó, khi chứng minh và làm rõ những yếu tố ảnh hưởng này lại là căn cứ để Luật sư hình sự đưa ra chứng minh cho sự vô tội của pháp nhân thương mại bị buộc tội.

Trong trường hợp Luật sư hình sự chứng minh được thành viên của pháp nhân thương mại thực hiện hành vi phạm tội có thể nhân danh pháp nhân nhưng không vì lợi ích pháp nhân, mà vì lợi ích riêng của cá nhân hoặc không có sự lãnh đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại thì trách nhiệm hình sự chỉ đặt ra đối với riêng thành viên đó, pháp nhân mà người này là thành viên không phải chịu trách nhiệm hình sự. Luật sư hình sự cũng cần xem xét kỹ về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội còn hay đã hết, trong trường hợp thời hiệu đã hết, Luật sư hình sự cần đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng ra quyết định đình chỉ đối với vụ án đang bị xử lý đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest

II- KỸ NĂNG TƯ VẤN CỦA LUẬT SƯ HÌNH SỰ ĐỐI VỚI PHÁP NHÂN THƯƠNG MẠI PHẠM TỘI

1- Kỹ năng tư vấn pháp luật của luật sư hình sự

Để nắm được sơ bộ những chứng cứ, tài liệu liên quan đến vụ án hình sự mà pháp nhân thương mại bị buộc tội, qua đó Luật sư hình sự có được những kiến thức tổng quát nhất về vụ án, đưa ra được nhưng nội dung tư vấn hợp lý, hiệu quả, Luật sư cần tiếp xúc, sao đổi với khách hàng là người đại diện cho pháp nhân thương mại bị buộc tội để có được nhùng thông tin cần thiết, nhằm tư vấn, định hướng cho pháp nhân thương mại bị buộc tội khai báo, trình bày, cung cấp các tài liệu, đồ vật cho các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng để chứng minh sự vô tội hoặc đưa ra các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội.

Trong quá trình tư vấn cho pháp nhân thương mại bị buộc tội, khi tiếp xúc, trao đổi với người đại diện cho pháp nhân thương mại bị buộc tội, Luật sư hình sự cần yêu cầu người đại diện cung cấp một số tài liệu liên quan đến việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với pháp nhân thương mại đó. Luật sư cần kiểm tra kỹ các chi tiết trong quyết định khởi tố bị can đối với pháp nhân thương mại có bảo đảm tính hợp pháp không. Nếu nhận thấy có những vấn đề sai phạm nghiêm trọng Luật sư cần tư vấn cho khách hàng soạn thảo văn bản kiến nghị gửi đến các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng về những sai phạm nêu trên, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất cho khách hàng.

Cũng giống như khi tiếp xúc, trao đổi với khách hàng là cá nhân, trong trường hợp pháp nhân thương mại bị truy cứu trách nhiệm hình sự, Luật sư hình sự tư vấn cho khách hàng cần chuẩn bị các thủ tục để pháp nhân thương mại đề cử hoặc lựa chọn người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại tham gia tố tụng được quy định tại Điều 434 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015. Theo đó, mọi hoạt động tố tụng của pháp nhân thương mại bị truy cứu trách nhiệm hình sự được thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại. Pháp nhân thương mại phải cứ và bảo đảm cho người đại diện theo pháp luật của mình tham gia đầy đủ các hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án theo yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền.

Trao đổi với người đại diện cho pháp nhân thương mại cần làm rõ một vài chi tiết quan trọng, như: tài liệu liên quan đến việc thành lập của pháp nhân, qua đó nắm được pháp nhân có phải là pháp nhân thương mại hay không, để Luật sư hình sự có những tư vấn hợp lý, hiệu quả. Ngoài ra, cần yêu cầu người đại diện cung cấp các tài liệu liên quan đến sự chỉ đạo điều hành; Sự thống nhất chủ trương, đường lối của các thành viên trong pháp nhân thương mại đó; Các thành viên trong pháp nhân thương mại nắm bắt vấn đề kinh doanh của doanh nghiệp, công ty đến đâu và thể hiện sự biết về các hoạt động đó ở những tài liệu nào, ủng hộ hoạt động đó như thế nào, để từ đó Luật sư hình sự có những tư vấn và định hướng bào chừa phù hợp cho pháp nhân thương mại bị buộc tội hiệu quả nhất.

Mặt khác, nếu Luật sư hình sự chứng minh được hành vi đang bị coi là tội phạm và các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng sử dụng làm căn cứ để buộc tội đối với pháp nhân thương mại, hoàn toàn do quá tin tưởng đối tác mà phạm tội, không hề có sự cổ ý, thì đó cũng là một trong những lý do Luật sư tư vấn cho khách hàng cần cung cấp nội dung này cho các cơ quan tiến hành tố tụng để khẳng định sự vô tội của pháp nhân thương mại đang bị buộc tội đó.

Xem thêm: Thù lao luật sư và Chi phí pháp lý tại Công ty Luật TNHH Everest

2- Luật sư bào chữa tư vấn cho pháp nhân thương mại phạm tội trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử

Trong giai đoạn điều tra, truy tố, Luật sư bào chữa cho pháp nhân thương mại bị buộc tội phát hiện ra những sai phạm về áp dụng luật hình sự, cũng như những sai phạm về áp dụng các quy định trong luật tố tụng hình sự, Luật sư bào chữa cần tư vấn cho người đại diện hợp pháp của pháp nhân thương mại làm văn bản kiến nghị đối với các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng về những nội dung sai trái đó, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất cho khách hàng là pháp nhân thương mại bị buộc tội.

- Việc trợ giúp, tư vấn cho khách hàng khi Cơ quan điều tra tiến hành lấy lời khai có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình tham gia tố tụng, về nguyên tắc, việc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phải do Điều tra viên, cán bộ điều tra của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thực hiện tại nơi tiến hành điều tra, tại trụ sở Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc tại trụ sở của pháp nhân thương mại. Trước khi lấy lời khai, Điều tra viên, cán bộ điều tra phải thông báo cho Kiểm sát viên và người bào chữa biêt về thời gian, địa điểm lấy lời khai. Khi xét thấy cần thiết, Kiểm sát viên tham gia việc lấy lời khai. Theo đó, Luật sư bào chữa sẽ tư vấn đầy đủ về quyền và nghĩa vụ của người đại diện cho pháp nhân thương mại bị buộc tội, cũng như cách thức khai báo, trình bày trước khi khách hàng đến trụ sở Cơ quan điều tra để lấy lời khai.

Luật sư bào chữa cần tư vấn và giải thích cho khách hàng biết rõ về trình tự, thủ tục và nguyên tắc lấy lời khai của người đại diện cho pháp nhân thương mại để khách hàng nắm được và sử dụng quyền của mình trong những trường hợp cần thiết. Điểm đặc biệt mà Luật sư bào chữa cần chú ý để tư vấn kịp thời cho khách hàng là việc lấy lời khai của người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại tại trụ sở Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiên hành một số hoạt động điều tra phải được ghi àm hoặc ghi hình có âm thanh. Việc lấy lời khai của người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại tại các địa điểm khác được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo yêu cầu của người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại, của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Theo đó, Luật sư bào chữa cần xác định khi Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát triệu tập người đại diện của pháp nhân thương mại đến lấy lời khai mà không thông báo cho Luật sư bào chữa là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Các hoạt động lấy lời khai mà không ghi âm, ghi hình có âm thanh khi mà luật quy định và Luật sư bào chữa yêu cầu cũng là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Theo đó, Luật sư phát hiện ra những hiện tượng này sẽ tư vấn cho người đại diện hợp pháp của pháp nhân thương mại bị buộc tội soạn thảo đơn kiến nghị gửi đến các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, đương nhiên những tài liệu vi phạm tố tụng đó sẽ không bảo đảm tính hợp pháp và không có giá trị chứng minh.

- Do phạm vi áp dụng các tội danh đối với pháp nhân thương mại phạm tội chủ yếu trong các lĩnh vực trật tự quản lý kinh tế, môi trường, V.V., nên hình phạt hay biện pháp tư pháp chủ yếu nhằm đảm bảo khả năng khắc phục hậu quả của vụ án hoặc hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra. Vì thế, trong quá trình tố tụng, các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có thể sẽ áp dụng các biện pháp cưỡng chế sau đây đổi với pháp nhân thương mại bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử. Nắm được những nội dung này, Luật sư bào chữasẽ có những tư vấn hợp lý với khách hàng, bao gồm:

Một là, kê biên tài sản liên quan đến hành vi phạm tội của pháp nhân (Điều 437 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015). Kê biên tài sản áp dụng đối với pháp nhân thương mại bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại. Do đó, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử mà các cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng biện pháp này đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội, thì Luật sư cần tư vấn, trợ giúp người đại diện theo pháp luật của pháp nhân kiêm tra xem xét việc kê biên phần tài sản có tương ứng với mức có thể bị tịch thu, phạt tiền hoặc bồi thường thiệt hại hay không. Cần lưu ý và giải thích rồ, tài sản bị kê biên được giao cho người đứng đầu pháp nhân có trách nhiệm bảo quản; nếu để xảy ra việc tiêu dùng, sử dụng trái phép, chuyển nhượng, đánh tráo, cất giấu, hủy hoại tài sản bị kê biên thi người này phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, Luật sư bào chữa cũng cần xem xét kỳ về các thủ tục lập biên bản và thành phần người tham gia việc kê biên này có đúng quy định của pháp luật không. Mọi trường hợp vi phạm đều là căn cứ, cơ sở để Luật sư tư vấn cho người đại diện hợp pháp của pháp nhân thương mại bị buộc tội soạn thảo văn bản kiến nghị.

Hai là, phong tỏa tài khoản của pháp nhân liên quan đến hành vi phạm tội của pháp nhân (Điều 438 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015). Phong tỏa tài khoản áp dụng đối với pháp nhân bị khởi tố, điều ưa, truy tố, xét xử về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại và có căn cứ xác định pháp nhân đó có tài khoản tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước. Tuy nhiên, các Luật sư bào chữa cần lưu ý là việc phong tỏa tài khoản cũng được áp dụng đối với tài khoản của cá nhân, tổ chức khác nếu có căn cứ xác định số tiền trong tài khoản đó liên quan đến hành vi phạm tội của pháp nhân và chi phong tỏa số tiền trong tài khoản tương ứng với mức có thể phạt tiền hoặc bồi thường thiệt hại.

Trên thực tiễn, Luật sư bào chữa cần hết sức lưu ý, Bộ luật tố tụng hình sự quy định áp dụng biện pháp này khi pháp nhân thương mại bị khởi tổ, nhưng không nói rõ là khởi tố vụ án hay khởi tố bị can, vì thế để bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất cho khách hàng là pháp nhân thương mại bị buộc tội Luật sư bào chữa cần hết sức chú ý đến vấn đề áp dụng thủ tục tố tụng này để có những tư vấn kịp thời, hiệu quả, tránh tổn thất cho khách hàng. Bởi lẽ, nếu Cơ quan điều tra phong tỏa toàn bộ tài khoản của pháp nhân thương mại bị buộc tội thì đồng nghĩa với mọi hoạt động của pháp nhân thương mại đó sẽ bị đóng băng, dòng tiền không hoạt động, pháp nhân đó có nguy cơ đối mặt với hủy hợp đồng, phạt hợp đồng hoặc cắt hợp đồng tương lai. Nhiều công ty, doanh nghiệp vì thế phải phá sản, gây thiệt hại đặc biệt lớn cho công ty, doanh nghiệp. Đòi hỏi Luật sư bào chữa cần sát sao để có nhưng tư vấn hợp lý cho khách hàng là pháp nhân thương mại bị buộc tội.

Ba là, tạm đình chỉ có thời hạn hoạt động của pháp nhân liên quan đến hành vi phạm tội của pháp nhân và buộc nộp một khoản tiền để bảo đảm thi hành án (Điều 439 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015). Quyết định tạm đình chỉ có thời hạn hoạt động của pháp nhân chỉ áp dụng khi có căn cứ xác định hành vi phạm tội của pháp nhân gây thiệt hại hoặc có khả năng gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe của con người, mòi trường hoặc trật tự, an toàn xã hội. Người có thẩm quyền quy định tại Khoản 1 Điều 113 Bộ luật hình sự năm 2015 có quyền ra quyết định tạm đình chỉ có thời hạn hoạt động của pháp nhân và phải được Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành. Thời hạn tạm đình chỉ hoạt động của pháp nhân không được quá thời hạn điều tra, truy tố, xét xử theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Thời hạn tạm đình chỉ đối với pháp nhân bị kết án không quá thời hạn kể từ khi tuyên án cho đến thời điểm pháp nhân chấp hành án.

Do việc tạm đình chỉ này liên quan đến sinh mệnh của pháp nhân thương mại, liên quan đến hàng nghìn người lao động tại pháp nhân và liên quan đến các công ty khác là đối tác của pháp nhân thương mại bị buộc tội. Do đó, biện pháp này cần hết sức thận trọng khi áp dụng trên thực tiền, nếu thấy căn cứ mà các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng đưa ra không chính xác, Luật sư bào chữa cần tư vấn cho khách hàng soạn thảo văn bản cho người đại diện của pháp nhân thương mại phạm tội kiến nghị, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất cho khách hàng.

Trong quá trình tham gia các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử mà Luật sư bào chữa thấy việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại không có căn cứ, không thỏa mãn về một trong các yêu tô câu thành tội phạm thì Luật sư cần tư vấn cho khách hàng soạn thảo văn bản kiến nghị với các cơ quan chức năng yêu cầu đình chỉ vụ án. Đặc biệt, trong giai đoạn xét xử vụ án, để thực hiện tốt nhât hoạt động tư vấn của mình đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội, Luật sư bào chữa cần chú ý những vấn đề sau đây:

(i) Cần gặp và trao đổi với người đại diện hợp pháp cho pháp nhân thương mại bị buộc tội trước khi tham gia phiên tòa để tư vấn và thống nhất kế bào chữa, phương hướng bào chữa tại phiên tòa, cách thức trả lời câu hỏi, cũng như cần cung cấp những chứng cứ, tài liệu, đô vật gì đến phiên tòa có ý nghĩa trong việc bào chừa tốt nhất cho pháp nhân thương mại là bị cáo bị Tòa án có quyết định đưa vụ án ra xét xử đó.

(ii) Soạn thảo bản luận cứ bào chữa cho pháp nhân thương mại bị buộc tội trên cơ sờ tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án, cũng như tài liệu, chứng cử, đồ vật mà Luật sư bào chữa biết được, có được. Trên cơ sở đó, Luật sư bào chữa sẽ định hướng bào chữa cho pháp nhân thương mại bị buộc tội, theo hướng:

Thứ nhất, định hướng bào chữa vô tội (nếu chứng minh không thỏa mãn một trong bốn yếu tổ cấu thành tội phạm) như: không thỏa mãn về yếu tố chủ thể phạm tội; không có cơ sở xác định lồi của pháp nhân khi thực hiện hành vi bị coi là tội phạm hoặc lồi chỉ là vô ý; tài liệu chứng minh về hậu quả không có độ tin cậy, đưa ra hậu quả không hợp lý, không thể đưa ra hậu quả hình thành trong tương lai để kết tội được; hoặc Luật sư bào chữa chứng minh không có mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa hành vi và hậu quá, một khi hậu quả xảy ra không có mối liên hệ với hành vi thì hậu quả đó không thể dùng để buộc tội cho pháp nhân được;

Thứ hai, định hướng bào chữa theo hướng giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Trường hợp xác định pháp nhân thương mại bị buộc tội là có căn cứ, Luật sư bào chữa cần đưa ra các tình tiết giảm nhẹ có ý nghĩa trong việc quyết định hình phạt, miễn hình phạt hoặc có ý nghĩa khác trong việc giải quyết vụ án;

Thứ ba, định hướng bào chữa theo hướng trả hồ sơ điều tra bổ sung. Việc này Luật sư bào chữa cần hết sức cân nhắc khi quyết định bào chữa theo hướng này, phải thật chắc chắn rằng kết quả điều tra bổ sung sẽ đưa đến việc đình chỉ vụ án hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội. Theo đó, để quyết định được việc này, Luật sư bào chữa cần nghiên cứu, đánh giá và phân tích kỳ các tình tiết, chứng cứ trong hồ sơ vụ án để có định hướng đúng đắn nhất;

(iii) Lập kế hoạch hỏi, xây dựng đề cương đổi đáp tranh luận tại phiên tòa cũng như dự kiến các tình huống xuất hiện tại phiên tòa và cách giải quyết.

Thứ nhất, đề cương xét hỏi cũng như đề cương đối đáp, tranh luận tại phiên tòa đều phai trên cơ sư định hướng bào chữa, bám sát định hướng và phải được Luật sư bào chữa trao đổi trước với người đại diện hợp pháp cho pháp nhân thương mại bị buộc tội để tránh hiện tượng phá vỡ kế hoạch bào chữa của Luật sư tại phiên tòa;

Thứ hai, nội dung câu hỏi cần bám sát các vấn đề cần phải chứng minh (những vấn đề chứng minh thuộc về bản chất vụ án; những vấn để chứng minh có ý nghĩa bổ trợ cho việc quyết định truy cứu trách nhiệm hình sự, miền hình phạt đối với pháp nhân thương mại bị buộc tội); các kế hoạch này phải hết sức năng động, được bổ sung kịp thời theo diễn biến tại phiên tòa.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hình sự của Công ty Luật TNHH Everest 

Luật sư Phạm Ngọc Minh - Giám đốc điều hành của Công ty Luật TNHH Everest, tổng hợp  (nguồn tham khảo: Giáo trình Kỹ năng của Luật sư khi tham gia giải quyết các vụ án hình sự - Học viện Tư pháp và một số nguồn khác).