Chế độ độc tài (Dictatorship)

I- KHÁI NIỆM ĐỘC TÀI

Việc sử dụng thuật ngữ Chế độ độc tài (Dictatorship) xuất hiện ở Cộng hòa La Mã, đề cập đến "sự trao quyền tạm thời tuyệt đối cho một nhà lãnh đạo để xử lý một số trường hợp khẩn cấp”.  

Các chế độ độc tài quân sự sớm nhất phát triển trong thời kỳ hậu cổ điển, đặc biệt là ở Nhật Bản thời kỳ Tướng quân và ở Anh dưới thời Cromwell. Các chế độ độc tài hiện đại lần đầu tiên phát triển vào thế kỷ 19, bao gồm chủ nghĩa Bonapartism ở châu Âu và các Caudillos ở châu Mỹ Latinh.  

Thế kỷ 20 chứng kiến sự trỗi dậy của các chế độ độc tài phát xít và cộng sản ở châu Âu; Chủ nghĩa phát xít đã bị tiêu diệt sau Thế chiến thứ hai vào năm 1945, trong khi chủ nghĩa cộng sản lan sang các lục địa khác, duy trì sự nổi bật cho đến khi Chiến tranh Lạnh kết thúc vào năm 1991. 

Thế kỷ 20 cũng chứng kiến sự nổi lên của các chế độ độc tài cá nhân ở Châu Phi và các chế độ độc tài quân sự ở Châu Mỹ Latinh, cả hai đều trở nên nổi bật vào những năm 1960 và những năm 1970. 

Sau sự sụp đổ của Liên Xô (1991), thế giới chứng kiến sự trỗi dậy của các nền dân chủ trên khắp thế giới, mặc dù một số chế độ độc tài vẫn tồn tại cho đến thế kỷ 21, đặc biệt là ở Châu Phi và Châu Á. 

Trong đầu thế kỷ 21, các chính phủ dân chủ đã nhiều hơn các quốc gia độc tài từ 98 đến 80. Thập kỷ thứ hai được đánh dấu bằng một "cuộc suy thoái dân chủ", sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 làm giảm đáng kể sức hấp dẫn của mô hình phương Tây trên toàn thế giới. Đến năm 2019, số lượng chính phủ độc tài một lần nữa lại vượt qua các nền dân chủ từ 92 đến 87. 

Các chế độ độc tài thường cố gắng thể hiện bề ngoài dân chủ, thường xuyên tổ chức các cuộc bầu cử để thiết lập tính hợp pháp của họ hoặc khuyến khích các thành viên của đảng cầm quyền, nhưng những cuộc bầu cử này không mang tính cạnh tranh đối với phe đối lập. 

Sự ổn định trong một chế độ độc tài được duy trì thông qua ép buộc và đàn áp chính trị, bao gồm việc hạn chế tiếp cận thông tin, theo dõi phe đối lập chính trị và các hành động bạo lực. Các chế độ độc tài không đàn áp được phe đối lập sẽ dễ bị sụp đổ do đảo chính hoặc cách mạng.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest

II- CẤU TRÚC QUYỀN LỰC CỦA CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI

Cấu trúc quyền lực của các chế độ độc tài khác nhau và các định nghĩa khác nhau về chế độ độc tài xem xét các yếu tố khác nhau của cấu trúc này. Các nhà khoa học chính trị đã xác định các thuộc tính chính xác định cấu trúc quyền lực của chế độ độc tài, bao gồm một nhà lãnh đạo duy nhất hoặc một nhóm nhỏ các nhà lãnh đạo, việc thực thi quyền lực với ít hạn chế, đa nguyên chính trị hạn chế và số đông hạn chế huy động. 

Nhà độc tài thực thi hầu hết hoặc toàn bộ quyền lực đối với chính phủ và xã hội, nhưng đôi khi cần có giới tinh hoa để thực hiện sự cai trị của nhà độc tài. Họ tạo thành một vòng tròn bên trong, tạo thành một tầng lớp tinh hoa nắm giữ một mức độ quyền lực nào đó trong chế độ độc tài và nhận được lợi ích để đổi lấy sự ủng hộ của họ. Họ có thể là sĩ quan quân đội, đảng viên, bạn bè hay gia đình của nhà độc tài. 

Giới tinh hoa cũng là mối đe dọa chính trị chính của một nhà độc tài, vì họ có thể tận dụng quyền lực của mình để gây ảnh hưởng hoặc lật đổ chế độ độc tài. Sự hỗ trợ của vòng trong là cần thiết để mệnh lệnh của nhà độc tài được thực hiện, khiến giới tinh hoa đóng vai trò kiểm tra quyền lực của nhà độc tài. Để ban hành chính sách, một nhà độc tài phải xoa dịu giới tinh hoa của chế độ hoặc cố gắng thay thế họ. 

Những người tinh hoa cũng phải cạnh tranh để nắm giữ nhiều quyền lực hơn nhau, nhưng lượng quyền lực mà giới tinh hoa nắm giữ cũng phụ thuộc vào sự đoàn kết của họ. Các phe phái hoặc chia rẽ trong giới tinh hoa sẽ giảm thiểu khả năng thương lượng với nhà độc tài, dẫn đến việc nhà độc tài có nhiều quyền lực không bị kiềm chế hơn. 

Một vòng trong thống nhất có khả năng lật đổ một kẻ độc tài, và kẻ độc tài phải nhượng bộ nhiều hơn với vòng trong để duy trì quyền lực. Điều này đặc biệt đúng khi vòng trong gồm có các sĩ quan quân đội có đủ nguồn lực để thực hiện một cuộc đảo chính quân sự. 

Sự phản đối chế độ độc tài đại diện cho tất cả các phe phái không thuộc chế độ độc tài và bất kỳ ai không ủng hộ chế độ. Sự phản đối có tổ chức là mối đe dọa đối với sự ổn định của chế độ độc tài, vì nó tìm cách làm suy yếu sự ủng hộ của công chúng dành cho nhà độc tài và kêu gọi thay đổi chế độ. Một nhà độc tài có thể giải quyết phe đối lập bằng cách đàn áp họ bằng vũ lực, sửa đổi luật pháp để hạn chế quyền lực của họ, hoặc xoa dịu họ bằng những lợi ích hạn chế. 

Phe đối lập có thể là một nhóm bên ngoài, hoặc cũng có thể bao gồm các thành viên hiện tại và trước đây thuộc vòng trong của nhà độc tài. 

Chủ nghĩa toàn trị là một biến thể của chế độ độc tài được đặc trưng bởi sự hiện diện của một đảng chính trị duy nhất và cụ thể hơn là bởi một nhà lãnh đạo quyền lực, người áp đặt danh tiếng cá nhân và chính trị. Quyền lực được thực thi thông qua sự hợp tác kiên định giữa chính phủ và một hệ tư tưởng phát triển cao. Một chính phủ toàn trị có "toàn quyền kiểm soát truyền thông đại chúng và các tổ chức kinh tế xã hội". 

Triết gia chính trị Hannah Arendt mô tả chủ nghĩa toàn trị là một hình thức độc tài mới và cực đoan bao gồm "những cá nhân đơn lẻ, bị cô lập" trong đó hệ tư tưởng đóng vai trò chủ đạo trong việc xác định cách thức tổ chức toàn bộ xã hội. 

Nhà khoa học chính trị Juan José Linz xác định một loạt các hệ thống chính trị với các nền dân chủ và chế độ toàn trị được ngăn cách bởi các chế độ độc tài với sự phân loại đa dạng của các hệ thống lai. Ông mô tả các chế độ toàn trị đang thực hiện quyền kiểm soát chính trị và huy động chính trị thay vì chỉ đơn thuần là đàn áp nó.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư giải quyết tranh chấp nhà đất (luật sư đất đai) của Công ty Luật TNHH Everest

III- SỰ HÌNH THÀNH CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI

Một chế độ độc tài được hình thành khi một nhóm cụ thể nắm quyền, với thành phần của nhóm này ảnh hưởng đến cách thức nắm giữ quyền lực và chế độ độc tài cuối cùng sẽ cai trị như thế nào. Nhóm này có thể mang tính quân sự hoặc chính trị, có thể được tổ chức hoặc vô tổ chức và có thể đại diện một cách không cân đối cho một nhóm nhân khẩu học nhất định. 

Sau khi nắm được quyền lực, nhóm phải xác định xem các thành viên của mình sẽ nắm giữ những vị trí nào trong chính phủ mới và chính phủ này sẽ hoạt động như thế nào, đôi khi dẫn đến những bất đồng khiến nhóm bị chia rẽ. Các thành viên của nhóm thường là những người ưu tú trong vòng bên trong của nhà độc tài khi bắt đầu chế độ độc tài mới, mặc dù nhà độc tài có thể loại bỏ họ như một phương tiện để có thêm quyền lực. 

Trừ khi họ thực hiện một cuộc tự đảo chính, những người nắm quyền thường có ít kinh nghiệm về chính quyền và không có kế hoạch chính sách chi tiết trước. Nếu nhà độc tài không nắm quyền thông qua một đảng chính trị, thì đảng có thể được thành lập như một cơ chế để khen thưởng những người ủng hộ và tập trung quyền lực vào tay các đồng minh chính trị thay vì các đồng minh quân sự. Các đảng được thành lập sau khi nắm quyền thường có ít ảnh hưởng và chỉ tồn tại để phục vụ nhà độc tài.

Hầu hết các chế độ độc tài được hình thành thông qua các biện pháp quân sự hoặc thông qua một đảng chính trị. Gần một nửa các chế độ độc tài bắt đầu bằng một cuộc đảo chính quân sự, mặc dù các chế độ khác được bắt đầu bằng sự can thiệp của nước ngoài, các quan chức được bầu chấm dứt các cuộc bầu cử mang tính cạnh tranh, các cuộc lật đổ của quân nổi dậy, các cuộc nổi dậy của người dân hoặc sự vận động hợp pháp của giới tinh hoa chuyên quyền để giành quyền lực trong chính phủ của họ. 

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về Sáp nhập và Mua bán doanh nghiệp (M&A) của Công ty Luật TNHH Everest 

IV- CÁC LOẠI CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI

Việc phân loại các chế độ độc tài, bắt đầu với nhà khoa học chính trị Barbara Geddes vào năm 1999, tập trung vào quyền lực nằm ở đâu. Theo đó, chế độ độc tài phân thành chế độ: [1] độc tài quân sự, [2] độc tài độc đảng, [3] độc tài theo chủ nghĩa cá nhân, [4] chế độ quân chủ, [5] Chế độ độc tài lai - có sự kết hợp của những cách phân loại này.

1- Chế độ độc tài quân sự

Chế độ độc tài quân sự là chế độ trong đó các sĩ quan quân đội nắm giữ quyền lực, xác định ai sẽ lãnh đạo đất nước và thực hiện ảnh hưởng đối với chính sách.  

Chế độ độc tài quân sự phổ biến nhất ở các quốc gia đang phát triển ở Châu Phi, Châu Á và Châu Mỹ Latinh. Chúng thường không ổn định và thời gian tồn tại trung bình của một chế độ độc tài quân sự chỉ là 05 năm, nhưng sau đó chúng thường kéo theo các cuộc đảo chính quân sự và các chế độ độc tài quân sự khác. Mặc dù phổ biến trong thế kỷ 20, nhưng sự nổi bật của các chế độ độc tài quân sự đã suy giảm trong những năm 1970 và 1980. 

Các chế độ độc tài quân sự thường được hình thành bằng một cuộc đảo chính quân sự trong đó các sĩ quan cấp cao sử dụng quân đội để lật đổ chính phủ. Ở các nền dân chủ, mối đe dọa đảo chính quân sự gắn liền với giai đoạn ngay sau khi nền dân chủ được thành lập nhưng trước các cuộc cải cách quân sự quy mô lớn. 

Mối đe dọa đảo chính quân sự xuất phát từ sức mạnh của quân đội đè nặng lên những nhượng bộ dành cho quân đội. Các yếu tố khác liên quan đến các cuộc đảo chính quân sự: nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, việc sử dụng quân đội ở phạm vi quốc tế bị hạn chế và việc sử dụng quân đội như một lực lượng áp bức trong nước. 

Các cuộc đảo chính quân sự không nhất thiết dẫn đến chế độ độc tài quân sự, vì quyền lực sau đó có thể được chuyển giao cho một cá nhân hoặc quân đội có thể cho phép các cuộc bầu cử dân chủ diễn ra.

Các chế độ độc tài quân sự thường có những đặc điểm chung do nền tảng chung của các chế độ độc tài quân sự. Những nhà độc tài này có thể coi mình là người vô tư trong việc giám sát một quốc gia do họ có tư cách phi đảng phái và họ có thể coi mình là "người bảo vệ nhà nước". Ưu thế của vũ lực bạo lực trong huấn luyện quân sự thể hiện ở việc chấp nhận bạo lực như một công cụ chính trị và khả năng tổ chức bạo lực trên quy mô lớn.

2- Chế độ độc đảng

Chế độ độc tài độc đảng là các chính phủ trong đó một đảng chính trị duy nhất thống trị chính trị. Chế độ độc tài độc đảng là các quốc gia độc đảng, trong đó chỉ có đảng cầm quyền được hợp pháp hóa và tất cả các đảng đối lập đều bị cấm. Chế độ độc tài đảng thống trị hoặc chế độ độc tài độc tài bầu cử là chế độ độc tài một đảng, trong đó các đảng đối lập trên danh nghĩa là hợp pháp nhưng không thể gây ảnh hưởng một cách có ý nghĩa đến chính phủ. 

Các đảng cầm quyền trong chế độ độc tài độc đảng khác với các đảng chính trị được thành lập để phục vụ một nhà độc tài ở chỗ đảng cầm quyền trong chế độ độc tài độc đảng thâm nhập vào mọi tầng lớp xã hội. 

Chế độ độc tài độc đảng ổn định hơn các hình thức cai trị độc tài khác vì chúng ít dễ bị nổi dậy hơn và có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn. Các đảng cầm quyền cho phép chế độ độc tài có ảnh hưởng rộng rãi hơn đến dân chúng và tạo điều kiện thuận lợi cho sự thỏa thuận chính trị giữa giới tinh hoa trong đảng. 

Do cơ cấu lãnh đạo của họ, các chế độ độc tài độc đảng ít có khả năng phải đối mặt với xung đột dân sự, nổi dậy hoặc khủng bố hơn các hình thức độc tài khác. Việc sử dụng các đảng cầm quyền cũng mang lại tính chính đáng hơn cho giới lãnh đạo và giới tinh hoa của nó so với các hình thức độc tài khác và tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình vào cuối thời kỳ cai trị của nhà độc tài. 

Chế độ độc tài độc đảng trở nên nổi bật ở châu Á và Đông Âu trong Chiến tranh Lạnh khi các chính phủ cộng sản được thành lập ở một số quốc gia. Chế độ độc đảng cũng phát triển ở một số quốc gia ở Châu Phi trong quá trình phi thực dân hóa vào những năm 1960 và 1970, một số trong đó đã tạo ra các chế độ độc tài. Một đảng cầm quyền trong chế độ độc tài độc đảng có thể cai trị theo bất kỳ hệ tư tưởng nào hoặc có thể không có hệ tư tưởng chỉ đạo. 

Khi chế độ độc tài độc đảng phát triển dần dần bằng các biện pháp pháp lý có thể dẫn đến xung đột giữa tổ chức đảng với bộ máy nhà nước và công vụ. Khi đảng cai trị song song và ngày càng bổ nhiệm các thành viên của mình vào các vị trí quyền lực. Các đảng nắm quyền lực bằng bạo lực thường có thể thực hiện những thay đổi lớn hơn trong thời gian ngắn hơn.

3- Chế độ độc tài cá nhân

Chế độ độc tài cá nhân là những chế độ trong đó tất cả quyền lực nằm trong tay một cá nhân. Chúng khác với các hình thức độc tài khác ở chỗ nhà độc tài có quyền tiếp cận nhiều hơn với các vị trí chính trị chủ chốt và kho bạc của chính phủ, và chúng thường phải tuân theo quyết định của nhà độc tài hơn. 

Những kẻ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân có thể là thành viên của quân đội hoặc lãnh đạo của một đảng chính trị, nhưng cả quân đội lẫn đảng đều không thực thi quyền lực một cách độc lập với nhà độc tài. Trong các chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân, quân đoàn ưu tú thường bao gồm những người bạn thân hoặc thành viên gia đình của nhà độc tài, những người thường lựa chọn những cá nhân này để phục vụ các chức vụ của họ. 

Những chế độ độc tài này thường xuất hiện từ những cuộc nắm giữ quyền lực được tổ chức lỏng lẻo, tạo cơ hội cho người lãnh đạo củng cố quyền lực, hoặc từ những người lãnh đạo được bầu cử dân chủ ở những quốc gia có thể chế yếu kém, tạo cơ hội cho người lãnh đạo thay đổi hiến pháp. Các chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân phổ biến hơn ở châu Phi cận Sahara do các thể chế ít được thành lập hơn trong khu vực. 

Các nhà độc tài theo chủ nghĩa cá nhân thường thiên về lòng trung thành hơn năng lực trong chính phủ của họ và nói chung không tin tưởng vào giới trí thức. Giới tinh hoa trong các chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân thường không có sự nghiệp chính trị chuyên nghiệp và không đủ tiêu chuẩn cho các vị trí mà họ được giao. Một nhà độc tài theo chủ nghĩa cá nhân sẽ quản lý những người được bổ nhiệm này bằng cách phân chia chính phủ để họ không thể cộng tác. Kết quả là các chế độ như vậy không có cơ chế kiểm tra và cân bằng nội bộ, và do đó không bị kiềm chế khi đàn áp người dân, thực hiện những thay đổi căn bản trong chính sách đối ngoại hoặc gây chiến với các nước khác. 

Do thiếu trách nhiệm giải trình và nhóm tinh hoa nhỏ hơn, các chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân dễ bị tham nhũng hơn các hình thức độc tài khác, và chúng có tính đàn áp cao hơn các hình thức độc tài khác. 

Các chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân thường sụp đổ sau cái chết của nhà độc tài. 

Trong một chế độ theo chủ nghĩa cá nhân, một vấn đề được gọi là "Thế lưỡng nan của nhà độc tài" nảy sinh. Chế độ độc tài sẽ sự phụ thuộc nặng nề vào sự đàn áp của công chúng để duy trì quyền lực. 

Do nền chính trị độc tài, một loạt vấn đề lớn có thể xảy ra sau đó. Sự giả mạo ưu tiên, chính trị nội bộ, sự khan hiếm dữ liệu và hạn chế truyền thông chỉ là một vài ví dụ về sự nguy hiểm của một chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân. 

Sự thay đổi trong mối quan hệ quyền lực giữa nhà độc tài và nhóm bên trong của họ gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với cách hành xử của các chế độ đó nói chung. Các chế độ theo chủ nghĩa cá nhân khác với các chế độ khác khi xét về tuổi thọ, phương pháp phá vỡ, mức độ tham nhũng và xu hướng xung đột. Trung bình, chúng tồn tại lâu gấp đôi các chế độ độc tài quân sự, nhưng không lâu bằng các chế độ độc tài độc đảng. 

Các chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân cũng có mức tăng trưởng khác nhau, vì chúng thường thiếu các thể chế hoặc khả năng lãnh đạo đủ tiêu chuẩn để duy trì nền kinh tế. 

4- Chế độ quân chủ tuyệt đối

Chế độ quân chủ tuyệt đối là chế độ quân chủ trong đó quốc vương cai trị mà không bị giới hạn về mặt pháp lý. Điều này làm cho nó khác biệt với chế độ quân chủ lập hiến và chế độ quân chủ nghi lễ.
Trong chế độ quân chủ chuyên chế, quyền lực được giới hạn trong phạm vi hoàng gia, và tính hợp pháp được xác lập bởi các yếu tố lịch sử. Các chế độ quân chủ có thể mang tính triều đại, trong đó hoàng gia đóng vai trò là một thể chế cầm quyền tương tự như một đảng chính trị ở nhà nước độc đảng, hoặc có thể là phi triều đại, trong đó quốc vương cai trị độc lập với hoàng gia với tư cách là một nhà độc tài theo chủ nghĩa cá nhân. 

Các chế độ quân chủ cho phép áp dụng các quy tắc kế vị nghiêm ngặt nhằm tạo ra sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình sau cái chết của quốc vương, nhưng điều này cũng có thể dẫn đến tranh chấp quyền kế vị nếu nhiều thành viên trong gia đình hoàng gia đòi quyền kế vị. 

Trong kỷ nguyên hiện đại, chế độ quân chủ chuyên chế phổ biến nhất ở Trung Đông.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về Nhượng quyền thương mại của Công ty Luật TNHH Everest.

V- LỊCH SỬ HÌNH THÀNH CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI

1- Chế độ độc tài sớm

Chế độ độc tài có lịch sử gắn liền với khái niệm chuyên chế của Hy Lạp cổ đại, và một số nhà cai trị Hy Lạp cổ đại đã được mô tả là "bạo chúa" có thể so sánh với các nhà độc tài hiện đại. 

Khái niệm "nhà độc tài" được phát triển lần đầu tiên vào thời Cộng hòa La Mã. Một nhà độc tài La Mã là một quan tòa đặc biệt được lãnh sự bổ nhiệm tạm thời trong thời kỳ khủng hoảng và được trao toàn quyền hành pháp. Vai trò của nhà độc tài được tạo ra trong những trường hợp cần một người lãnh đạo duy nhất để chỉ huy và khôi phục sự ổn định. 

Ít nhất 85 nhà độc tài như vậy đã được chọn trong suốt thời kỳ Cộng hòa La Mã, kẻ cuối cùng được chọn để tiến hành Chiến tranh Punic lần thứ hai. Chế độ độc tài được Sulla hồi sinh 120 năm sau sau khi ông đàn áp một phong trào dân túy, và 33 năm sau đó bởi Julius Caesar. 

Caesar đã lật đổ truyền thống của các chế độ độc tài tạm thời khi ông được phong làm nhà độc tài vĩnh viễn, hay nhà độc tài suốt đời, dẫn đến việc thành lập Đế chế La Mã. 

Sự cai trị của một nhà độc tài không nhất thiết bị coi là chuyên chế ở La Mã cổ đại, mặc dù nó đã được mô tả trong một số tài liệu là "chế độ chuyên chế tạm thời" hoặc "chế độ chuyên chế tự chọn".

Châu Á chứng kiến nhiều chế độ độc tài quân sự trong thời kỳ hậu cổ điển. Hàn Quốc trải qua chế độ độc tài quân sự dưới sự cai trị của Yeon Gaesomun vào thế kỷ thứ 7 và dưới sự cai trị của chế độ quân sự Goryeo vào thế kỷ 12 và 13. 

Các tướng quân trên thực tế là những nhà độc tài quân sự ở Nhật Bản bắt đầu từ năm 1185 và tiếp tục trong hơn sáu trăm năm. 

Vào thời nhà Lê ở Việt Nam từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 18, đất nước trên thực tế nằm dưới sự cai trị quân sự của hai gia đình quân sự đối địch: các chúa họ Trịnh ở phía bắc và chúa Nguyễn ở phương nam. 

Ở châu Âu, Khối thịnh vượng chung của Anh dưới thời Oliver Cromwell, được thành lập vào năm 1649 sau Nội chiến Anh lần thứ hai, đã được các đối thủ đương thời và một số học giả hiện đại mô tả là một chế độ độc tài quân sự. 

Maximilien Robespierre cũng được mô tả tương tự như một nhà độc tài khi ông kiểm soát Hội nghị Quốc gia ở Pháp và thực hiện Triều đại khủng bố vào năm 1793 và 1794.

Chế độ độc tài đã phát triển như một hình thức chính phủ quan trọng vào thế kỷ 19, mặc dù khái niệm này không được nhìn nhận một cách phổ biến vào thời điểm đó, với cả khái niệm chuyên chế và khái niệm gần như hiến pháp về chế độ độc tài được hiểu là tồn tại. 

Ở châu Âu, nó thường được coi là dưới dạng Chủ nghĩa Bonapartism và Chủ nghĩa Caesar, với cái trước mô tả sự cai trị quân sự của Napoléon và cái sau mô tả sự cai trị của đế quốc Napoléon III theo kiểu của Julius Caesar. 

Các cuộc chiến tranh giành độc lập của người Mỹ gốc Tây Ban Nha diễn ra vào đầu thế kỷ 19. Nhiều chính phủ trong số này nằm dưới sự kiểm soát của Caudillos (kẻ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân). Hầu hết các Caudillo đều xuất thân từ quân đội và sự cai trị của họ thường gắn liền với sự hào nhoáng. 

2- Các chế độ độc tài giữa các cuộc chiến ở châu Âu

Trong thời gian giữa Thế chiến thứ nhất và Thế chiến thứ hai, một số chế độ độc tài đã được thành lập ở châu Âu thông qua các cuộc đảo chính được thực hiện bởi các phong trào cực tả và cực hữu.
Hậu quả của Thế chiến thứ nhất đã dẫn đến một sự thay đổi lớn trong nền chính trị châu Âu, thành lập các chính phủ mới, tạo điều kiện cho sự thay đổi nội bộ ở các chính phủ cũ và vẽ lại ranh giới giữa các quốc gia, tạo cơ hội cho các phong trào này giành lấy quyền lực. 

Biến động xã hội do Thế chiến thứ nhất gây ra và nền hòa bình không ổn định mà nó tạo ra càng góp phần gây ra sự bất ổn có lợi cho các phong trào cực đoan và tập hợp sự ủng hộ cho chính nghĩa của họ. Các chế độ độc tài cực tả và cực hữu đã sử dụng các phương pháp tương tự để duy trì quyền lực, bao gồm sùng bái cá nhân, trại tập trung, lao động cưỡng bức, giết người hàng loạt và diệt chủng.

Đồng thời, các phong trào dân tộc chủ nghĩa phát triển khắp châu Âu. Những phong trào này là một phản ứng trước những gì họ cho là sự suy đồi và suy thoái xã hội do các chuẩn mực xã hội và quan hệ chủng tộc đang thay đổi do chủ nghĩa tự do mang lại.

Chủ nghĩa phát xít phát triển ở châu Âu như một sự bác bỏ chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa hiện đại, và các đảng chính trị phát xít đầu tiên được thành lập vào những năm 1920. 

Nhà độc tài người Ý Benito Mussolini nắm quyền vào năm 1922, và bắt đầu thực hiện cải cách vào năm 1925 để tạo ra chế độ độc tài phát xít đầu tiên. Những cải cách này kết hợp chủ nghĩa toàn trị, lòng trung thành với nhà nước, chủ nghĩa bành trướng, chủ nghĩa tập đoàn và chủ nghĩa chống cộng sản.

Adolf Hitler và Đảng Quốc xã đã tạo ra chế độ độc tài phát xít thứ hai ở Đức vào năm 1933, giành được quyền lực tuyệt đối thông qua sự kết hợp giữa chiến thắng bầu cử, bạo lực và quyền lực khẩn cấp. 

Các phong trào dân tộc chủ nghĩa khác ở châu Âu đã thiết lập các chế độ độc tài dựa trên mô hình phát xít. Trong Thế chiến thứ hai, Ý và Đức đã chiếm đóng một số quốc gia ở châu Âu, áp đặt các quốc gia bù nhìn phát xít lên nhiều quốc gia mà họ xâm chiếm. 

Sau khi bị đánh bại trong Thế chiến thứ hai, các chế độ độc tài cực hữu ở châu Âu sụp đổ, ngoại trừ Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. 

3- Chế độ độc tài ở Nam Mỹ 

Chế độ độc tài ở Nam Mỹ vẫn tồn tại cho đến thế kỷ 20, và các cuộc đảo chính quân sự tiếp theo đã thành lập các chế độ mới, thường nhân danh chủ nghĩa dân tộc. 

Sau một thời gian ngắn dân chủ hóa, Nam Mỹ đã trải qua quá trình chuyển đổi nhanh chóng sang chế độ độc tài vào những năm 1930. 

Các phong trào dân túy được củng cố sau cuộc khủng hoảng kinh tế của cuộc Đại suy thoái, tạo ra các chế độ độc tài dân túy ở một số nước Nam Mỹ. 

Chủ nghĩa phát xít châu Âu cũng được du nhập vào Nam Mỹ, và Kỷ nguyên Vargas của Brazil bị ảnh hưởng nặng nề bởi chủ nghĩa tập đoàn được thực hiện ở nước Ý phát xít.

4- Các chế độ độc tài thời Chiến tranh Lạnh

- Chế độ độc tài tại Châu phi

Tại Ethiopia, một cuộc biểu tình của cộng sản ở Addis Ababa, Ethiopia, tạo ra chế độ độc tài tại Ethiopia. 

Quá trình phi thực dân hóa ở châu Phi đã thúc đẩy việc thành lập các chính phủ mới, nhiều chính phủ trong số đó đã trở thành chế độ độc tài trong những năm 1960 và 1970. Các chế độ độc tài châu Phi ban đầu chủ yếu là các chế độ độc tài xã hội chủ nghĩa theo chủ nghĩa cá nhân, trong đó một đảng xã hội chủ nghĩa duy nhất sẽ nắm quyền thay vì một đảng cầm quyền. 

Các cuộc đảo chính quân sự cũng thường xảy ra sau quá trình phi thực dân hóa, với 14 quốc gia châu Phi trải qua ít nhất 03 cuộc đảo chính quân sự thành công từ năm 1959 đến năm 2001. 

Các chính phủ châu Phi mới này được đánh dấu bằng sự bất ổn nghiêm trọng, tạo cơ hội cho việc thay đổi chế độ và khiến các cuộc bầu cử công bằng trở thành điều hiếm khi xảy ra ở lục địa này. Sự bất ổn này lại đòi hỏi những người cai trị ngày càng trở nên độc tài hơn để duy trì quyền lực, tiếp tục truyền bá chế độ độc tài ở Châu Phi.

- Chế độ độc tài tại Châu Á

Điển hình là Triều Tiên, nơi Kim Il Sung tạo ra chế độ độc tài cộng sản ở Bắc Triều Tiên và Syngman Rhee đã tạo ra chế độ độc tài dân tộc chủ nghĩa ở Hàn Quốc. 

Trung Đông đã được giải phóng thuộc địa trong Chiến tranh Lạnh và nhiều phong trào dân tộc chủ nghĩa đã đạt được sức mạnh sau độc lập. Những phong trào dân tộc chủ nghĩa này ủng hộ việc không liên kết, giữ hầu hết các chế độ độc tài ở Trung Đông nằm ngoài phạm vi ảnh hưởng của Mỹ và Liên Xô. Những phong trào này ủng hộ chủ nghĩa Nasser toàn Ả Rập trong hầu hết thời gian của Chiến tranh Lạnh, nhưng chúng phần lớn đã bị chủ nghĩa dân tộc Hồi giáo thay thế vào những năm 1980. 

Một số quốc gia Trung Đông là đối tượng của các cuộc đảo chính quân sự trong những năm 1950 và 1960: Iraq, Syria, Bắc Yemen và Nam Yemen. Cuộc đảo chính năm 1953 do chính phủ Mỹ và Anh giám sát đã khôi phục Mohammad Reza Pahlavi với tư cách là quốc vương tuyệt đối của Iran, người đã bị lật đổ trong Cách mạng Iran năm 1979 đã đưa Ruhollah Khomeini trở thành Lãnh đạo tối cao của Iran dưới một chính phủ Hồi giáo.

- Chế độ độc tài tại Châu Âu

Điển hình là Nam Tư. Josip Broz Tito tuyên bố thành lập một chính phủ cộng sản ở Nam Tư trong Thế chiến thứ hai, quốc gia ban đầu liên kết với Liên Xô. Mối quan hệ giữa hai nước trở nên căng thẳng do những nỗ lực của Liên Xô nhằm gây ảnh hưởng đến Nam Tư, dẫn đến sự chia rẽ Tito-Stalin vào năm 1948. 

Albania được thành lập như một chế độ độc tài cộng sản dưới thời Enver Hoxhavào năm 1944. Ban đầu nó liên kết với Nam Tư, nhưng sự liên kết của nó đã thay đổi trong suốt Chiến tranh Lạnh giữa Nam Tư, Liên Xô và Trung Quốc. 

- Chế độ độc tài tại Mỹ La-tinh

Các chế độ độc tài quân sự vẫn nổi bật ở Mỹ Latinh trong Chiến tranh Lạnh, mặc dù số lượng các cuộc đảo chính đã giảm bắt đầu từ những năm 1980. Từ năm 1967 đến năm 1991, 12 quốc gia Mỹ Latinh đã trải qua ít nhất một cuộc đảo chính quân sự, trong đó Haiti và Honduras trải qua 03 cuộc đảo chính và Bolivia trải qua 08 cuộc đảo chính. 

Chế độ độc tài cộng sản độc đảng được hình thành ở Cuba khi chế độ độc tài được Mỹ hậu thuẫn bị lật đổ trong Cách mạng Cuba, tạo ra chế độ độc tài ở Tây bán cầu.

Để duy trì quyền lực, nhà độc tài Chile Augusto Pinochet đã tổ chức Chiến dịch Condorvới các nhà độc tài Nam Mỹ khác để tạo điều kiện hợp tác giữa các cơ quan tình báo tương ứng và các tổ chức cảnh sát bí mật của họ.

- Chế độ độc tài thế kỷ 21

Bản chất của chế độ độc tài đã thay đổi ở phần lớn thế giới vào đầu thế kỷ 21. Giữa những năm 1990 và 2000, hầu hết các nhà độc tài đều không còn là "những nhân vật vĩ đại" kiểm soát dân chúng bằng khủng bố và tự cô lập mình khỏi cộng đồng toàn cầu. Điều này được thay thế bằng xu hướng phát triển hình ảnh tích cực trước công chúng để duy trì sự ủng hộ của dân chúng và tiết chế lời lẽ khoa trương để hòa nhập với cộng đồng toàn cầu. 

Ngược lại với bản chất đàn áp công khai của các chế độ độc tài thế kỷ 20, những kẻ mạnh độc tài của thế kỷ 21 đôi khi được gắn mác "những kẻ độc tài quay vòng", những nhà cai trị cố gắng độc chiếm quyền lực bằng cách nâng cấp chế độ độc tài, kêu gọi dân chủ tình cảm và ngấm ngầm theo đuổi các biện pháp đàn áp; chẳng hạn như sử dụng công nghệ hiện đại, thao túng nội dung thông tin, quản lý không gian mạng, vu khống những người bất đồng chính kiến… Mặt khác, một số nhà độc tài như Bashar al-Assad và Kim Jong Un cai trị bằng sự đàn áp chết người, bạo lực và khủng bố nhà nước.

Sự phát triển của internet và truyền thông kỹ thuật số trong thế kỷ 21 đã thúc đẩy các chế độ độc tài chuyển từ các phương tiện kiểm soát truyền thống sang các phương tiện kỹ thuật số, bao gồm việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích thông tin đại chúng, kiểm duyệt internet để hạn chế luồng thông tin và các trang trại troll để thao túng dư luận. 

Các chế độ độc tài thế kỷ 21 thường xuyên tổ chức các cuộc bầu cử giả mạo với tỷ lệ tán thành rất lớn, nhằm tìm kiếm tính hợp pháp của công chúng và duy trì hình ảnh của nhà độc tài như một nhân vật nổi tiếng được quần chúng yêu mến. Kết quả bầu cử bị thao túng thường được vũ khí hóa thành công cụ tuyên truyền trong chiến tranh thông tin, để khuyến khích những người ủng hộ chế độ độc tài chống lại những người bất đồng chính kiến cũng như tạo ra sự phục tùng của quần chúng bằng cách công khai các số liệu dữ liệu giả mạo. 

Chế độ độc tài ở châu Âu phần lớn đã kết thúc sau sự sụp đổ của Liên Xô năm 1991 và sự tự do hóa của hầu hết các quốc gia cộng sản. Belarus dưới sự cai trị của Alexander Lukashenko được mô tả là "chế độ độc tài cuối cùng của châu Âu", mặc dù sự cai trị của Vladimir Putin ở Nga cũng được mô tả là một chế độ độc tài. 

Châu Mỹ Latinh chứng kiến một thời kỳ tự do hóa tương tự như thời kỳ châu Âu vào cuối Chiến tranh Lạnh, trong đó Cuba là quốc gia Mỹ Latinh duy nhất không trải qua bất kỳ mức độ tự do hóa nào từ năm 1992 đến năm 2010.

Các nước Trung Á đã không tự do hóa sau khi Liên Xô sụp đổ, thay vào đó hình thành các chế độ độc tài do giới tinh hoa cũ của Đảng Cộng sản lãnh đạo và sau đó là các nhà độc tài kế tiếp. Các quốc gia này duy trì nghị viện và các tổ chức nhân quyền, nhưng những tổ chức này vẫn nằm dưới sự kiểm soát của các nhà độc tài tương ứng của các quốc gia. 

Trung Đông và Bắc Phi không trải qua quá trình tự do hóa trong làn sóng dân chủ hóa thứ ba, và hầu hết các nước ở khu vực này vẫn duy trì chế độ độc tài trong thế kỷ 21. Các chế độ độc tài ở Trung Đông và Bắc Phi hoặc là các nước cộng hòa phi tự do trong đó tổng thống nắm giữ quyền lực thông qua các cuộc bầu cử không công bằng, hoặc là các chế độ quân chủ chuyên chế trong đó quyền lực được kế thừa. 

Iraq, Israel, Lebanon và Palestine là những quốc gia dân chủ hiếm hoi trong khu vực, trong đó Israel là quốc gia duy nhất trong khu vực này trao quyền tự do chính trị rộng rãi cho công dân của mình. 

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý đăng ký nhãn hiệu của Công ty Luật TNHH Everest

VI- CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI VÀ KINH TẾ

Hầu hết các chế độ độc tài tồn tại ở các nước có mức nghèo đói cao. Nghèo đói có tác động gây bất ổn cho chính phủ, khiến nền dân chủ thất bại và các chế độ sụp đổ thường xuyên hơn.  

Hình thức chính phủ không tương quan với tốc độ tăng trưởng kinh tế, và các chế độ độc tài nhìn chung phát triển với tốc độ tương đương với các nền dân chủ, mặc dù người ta nhận thấy chế độ độc tài có những biến động lớn hơn. Các nhà độc tài có nhiều khả năng thực hiện đầu tư dài hạn vào nền kinh tế đất nước nếu họ cảm thấy an toàn trong quyền lực của mình. Các trường hợp ngoại lệ đối với mô hình nghèo đói trong các chế độ độc tài bao gồm các chế độ độc tài Trung Đông giàu dầu mỏ và Những con hổ Đông Á trong thời kỳ độc tài của họ. 

Loại hình kinh tế trong chế độ độc tài có thể ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của nó. Các nền kinh tế dựa vào tài nguyên thiên nhiên cho phép các nhà độc tài có nhiều quyền lực hơn, vì họ có thể dễ dàng bòn rút đặc lợi mà không cần củng cố hoặc hợp tác với các thể chế khác. Các nền kinh tế phức tạp hơn đòi hỏi sự hợp tác bổ sung giữa nhà độc tài và các nhóm khác. Trọng tâm kinh tế của chế độ độc tài thường phụ thuộc vào sức mạnh của phe đối lập, vì phe đối lập yếu hơn cho phép nhà độc tài bòn rút thêm của cải từ nền kinh tế thông qua tham nhũng.

VII- TÍNH PHÁP LÝ VÀ SỰ ỔN ĐỊNH 

1- Sự ủng hộ 

Một số yếu tố quyết định sự ổn định của một chế độ độc tài, và chúng phải duy trì một mức độ ủng hộ nào đó của quần chúng để ngăn chặn các nhóm phản kháng phát triển. Điều này có thể được đảm bảo thông qua các biện pháp khuyến khích, chẳng hạn như phân phối nguồn tài chính hoặc hứa hẹn về an ninh, hoặc có thể thông qua đàn áp, trong đó việc không ủng hộ chế độ sẽ bị trừng phạt. Sự ổn định có thể bị suy yếu khi các nhóm đối lập phát triển và thống nhất hoặc khi giới tinh hoa không trung thành với chế độ.

Các chế độ độc tài độc đảng nhìn chung ổn định hơn và tồn tại lâu hơn các chế độ độc tài quân sự hoặc chủ nghĩa cá nhân.  

Một chế độ độc tài có thể sụp đổ do một cuộc đảo chính quân sự, sự can thiệp của nước ngoài, đàm phán hoặc một cuộc cách mạng nhân dân. Một cuộc đảo chính quân sự thường được thực hiện khi một chế độ đang đe dọa sự ổn định của đất nước hoặc trong thời kỳ xã hội bất ổn.  

Sự can thiệp của nước ngoài diễn ra khi một quốc gia khác tìm cách lật đổ chế độ bằng cách xâm chiếm quốc gia đó hoặc ủng hộ phe đối lập. 

Một nhà độc tài có thể thương lượng để chấm dứt một chế độ nếu chế độ đó mất tính hợp pháp hoặc nếu có khả năng xảy ra một vụ lật đổ bằng bạo lực. Cách mạng diễn ra khi nhóm đối lập phát triển đủ lớn đến mức giới tinh hoa trong chế độ không thể đàn áp hoặc chọn không làm vậy. 

Việc loại bỏ bằng thương lượng có nhiều khả năng dẫn đến dân chủ hơn, trong khi việc loại bỏ bằng vũ lực có nhiều khả năng dẫn đến một chế độ độc tài mới. Một nhà độc tài tập trung quyền lực đáng kể có nhiều khả năng bị lưu đày, bỏ tù hoặc bị giết sau khi bị lật đổ, và do đó họ có nhiều khả năng từ chối đàm phán và bám víu vào quyền lực. 

Các chế độ độc tài thường hung hãn hơn chế độ dân chủ khi xung đột với các quốc gia khác, vì các nhà độc tài không phải lo sợ chi phí bầu cử của chiến tranh. Các chế độ độc tài quân sự dễ xảy ra xung đột hơn do sức mạnh quân sự vốn có gắn liền với chế độ đó, và các chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân dễ xảy ra xung đột hơn do các thể chế yếu hơn để kiểm tra quyền lực của nhà độc tài. 

Trong thế kỷ 21, các chế độ độc tài đã hướng tới sự hội nhập sâu sắc hơn với cộng đồng toàn cầu và ngày càng cố gắng thể hiện mình là dân chủ. Các chế độ độc tài thường nhận viện trợ nước ngoài với điều kiện họ phải đạt được những tiến bộ theo hướng dân chủ hóa. 

2- Phương thức bầu cử

Hầu hết các chế độ độc tài đều tổ chức bầu cử để duy trì tính hợp pháp và ổn định, nhưng những cuộc bầu cử này thường không có tính cạnh tranh và phe đối lập không được phép giành chiến thắng. Các cuộc bầu cử cho phép chế độ độc tài thực hiện một số quyền kiểm soát đối với phe đối lập bằng cách đặt ra các điều kiện mà phe đối lập thách thức chế độ. 

Các cuộc bầu cử cũng được sử dụng để kiểm soát giới tinh hoa trong chế độ độc tài bằng cách yêu cầu họ cạnh tranh với nhau và khuyến khích họ xây dựng sự ủng hộ của dân chúng, cho phép giới tinh hoa nổi tiếng nhất và có năng lực nhất được thăng chức trong chế độ. Các cuộc bầu cử cũng ủng hộ tính hợp pháp của một chế độ độc tài bằng cách thể hiện hình ảnh của một nền dân chủ, thiết lập khả năng phủ nhận chính đáng về tình trạng của nó như một chế độ độc tài đối với cả người dân và các chính phủ nước ngoài. 

Nếu chế độ độc tài thất bại, các cuộc bầu cử cũng cho phép các nhà độc tài và giới tinh hoa chấp nhận thất bại mà không sợ phải dùng đến bạo lực. Chế độ độc tài có thể ảnh hưởng đến kết quả của cuộc bầu cử thông qua gian lận bầu cử, đe dọa hoặc hối lộ các ứng cử viên và cử tri, sử dụng các nguồn lực của nhà nước như kiểm soát phương tiện truyền thông, thao túng luật bầu cử, hạn chế ai có thể tranh cử với tư cách ứng cử viên hoặc tước quyền bầu cử về nhân khẩu học có thể chống lại chế độ độc tài.

Trong thế kỷ 20, hầu hết các chế độ độc tài đều tổ chức các cuộc bầu cử trong đó cử tri chỉ có thể chọn ủng hộ chế độ độc tài. 

Kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, nhiều chế độ độc tài đã thiết lập các cuộc bầu cử "bán cạnh tranh" trong đó phe đối lập được phép tham gia bầu cử nhưng không được phép giành chiến thắng, với khoảng 2/3 chế độ độc tài cho phép các ứng cử viên đối lập vào năm 2018. 

Các đảng đối lập trong chế độ độc tài có thể bị hạn chế bằng cách ngăn cản họ vận động tranh cử, cấm các đảng đối lập được ưa chuộng hơn, ngăn cản các thành viên đối lập thành lập một đảng, hoặc yêu cầu các ứng cử viên đó phải là thành viên của đảng cầm quyền. 

Các chế độ độc tài có thể tổ chức các cuộc bầu cử bán cạnh tranh để đủ điều kiện nhận viện trợ nước ngoài, để chứng tỏ sự kiểm soát của nhà độc tài đối với chính phủ hoặc để khuyến khích đảng mở rộng năng lực thu thập thông tin, đặc biệt ở cấp địa phương. Các cuộc bầu cử bán cạnh tranh cũng có tác dụng khuyến khích các thành viên của đảng cầm quyền đối xử tốt hơn với công dân để họ được chọn làm ứng cử viên của đảng do sự nổi tiếng của họ. 

3- Sử dụng bạo lực

Trong chế độ độc tài, bạo lực được sử dụng để ép buộc hoặc đàn áp mọi sự phản đối sự cai trị của nhà độc tài, và sức mạnh của chế độ độc tài phụ thuộc vào việc sử dụng bạo lực. Bạo lực này thường được thực hiện thông qua các tổ chức như lực lượng quân đội hoặc cảnh sát. Việc một nhà độc tài sử dụng bạo lực thường là nghiêm trọng nhất trong những năm đầu tiên của chế độ độc tài, bởi vì chế độ này vẫn chưa củng cố quyền cai trị của mình và chưa có thông tin chi tiết hơn về việc ép buộc có chủ đích. 

Khi chế độ độc tài trở nên vững chắc hơn, nó tránh xa bạo lực bằng cách sử dụng các biện pháp cưỡng chế khác, chẳng hạn như hạn chế người dân tiếp cận thông tin và theo dõi phe đối lập chính trị. Các nhà độc tài được khuyến khích tránh sử dụng bạo lực một khi bạo lực đã nổi tiếng, vì nó gây tổn hại cho các thể chế khác của chế độ độc tài và gây ra mối đe dọa cho sự cai trị của nhà độc tài nếu các lực lượng chính phủ trở nên không trung thành.

Các thể chế ép buộc phe đối lập thông qua việc sử dụng bạo lực có thể đóng những vai trò khác nhau hoặc chúng có thể được sử dụng để đối trọng với nhau nhằm ngăn chặn một thể chế trở nên quá quyền lực. Cảnh sát mật được sử dụng để thu thập thông tin về các đối thủ chính trị cụ thể và thực hiện các hành động bạo lực có mục tiêu chống lại họ, lực lượng bán quân sự bảo vệ chế độ khỏi các cuộc đảo chính và quân đội chính thức bảo vệ chế độ độc tài trong các cuộc xâm lược của nước ngoài và các cuộc xung đột dân sự lớn.

Chủ nghĩa khủng bố ít phổ biến hơn ở các chế độ độc tài. Cho phép phe đối lập có đại diện trong chế độ, chẳng hạn như thông qua cơ quan lập pháp, càng làm giảm khả năng xảy ra các cuộc tấn công khủng bố trong một chế độ độc tài. 

Các chế độ độc tài quân sự và độc đảng có nhiều khả năng gặp phải khủng bố hơn các chế độ độc tài theo chủ nghĩa cá nhân, vì các chế độ này chịu nhiều áp lực hơn trong việc phải thay đổi thể chế để đối phó với khủng bố. 

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về hợp đồng hôn nhân của Công ty Luật TNHH Everest.

Luật sư Phạm Ngọc Minh - Giám đốc điều hành của Công ty Luật TNHH Everest, tổng hợp