Kiến thức cơ bản về thủ tục rút gọn đối với Luật sư

04/04/2023
Lê Thị Quỳnh Anh
Lê Thị Quỳnh Anh
Thủ tục tố tụng dân sự rút gọn là một chế định mới, lần đầu tiên được quy định trong Bộ Luật Tố tụng dân sư 2015, cho thấy sự tiến bộ của pháp luật Việt Nam.

1- Về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn

Khoản 1 Điều 317 BLTTDS năm 2015 quy định việc Tòa án giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn khi có đủ các điều kiện sau đây:

-  Vụ án có tình tiết đơn giản, quan hệ pháp luật rõ ràng, đương sự đã thừa nhận nghĩa vụ; tài liệu, chứng cứ đầy đủ, bảo đảm đủ căn cứ để giải quyết vụ án và Tòa án không phải thu thập tài liệu, chứng cứ;

- Các đương sự đều có địa chi nơi cư trú, trụ sở rõ ràng;

- Không có đương sự cư trú ở nước ngoài, tài sản tranh chấp ở nước ngoài, Trừ trường hợp đương sự ở nước ngoài và đương sự ở Việt Nam có thỏa thuận đề nghị Tòa án giải quyết theo thủ tục rút gọn hoặc các đương sự đã xuất trình được chứng cứ về quyền sở hữu hợp pháp tài sản và có thỏa thuận thống nhất về việc xử lý tài sản.

Tuy nhiên, quy định tại khoản 2 Điều 317 BLTTDS năm 2015 đã mở rộng hơn phạm vi áp dụng của thủ tục rút gọn khi giảm bớt điều kiện về “các đương sự đều có địa chỉ nơi cư trú, trụ sở rõ ràng'" và cho phép Tòa án vẫn có thể áp dụng thủ tục rút gọn trong một số trường hợp nhất định. Cụ thể là đối với vụ án lao động đã được thụ lý, giải quyết theo thủ tục rút gọn mà người sử dụng lao động có quốc tịch nước ngoài hoặc người đại diện theo pháp luật của họ đã rời khỏi địa chỉ nơi cư trú, nơi có trụ sở mà không thông báo cho đương sự khác, cho Tòa án thì bị coi là trường hợp cố tình giấu địa chỉ. Tòa án vẫn giải quyết vụ án đó theo thủ tục rút gọn được quy định tại BLTTDS năm 2015.

Theo quy định tại khoản 3 Điều 317 BLTTDS năm 2015 thì trong giai đoạn chuẩn bị xét xử vụ án theo thủ tục rút gọn, nếu xuất hiện tình tiết mới làm cho vụ án không còn đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn thì Tòa án ra quyết định chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường. Nếu xuất hiện một trong sáu căn cứ sau đây thì Tòa án ra quyết định chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường:

-    Phát sinh tình tiết mới mà các đương sự không thống nhất do đó cần phải xác minh, thu thập thêm tài liệu, chứng cứ hoặc cần phải tiến hành giám định;

-    Cần phải định giá, thẩm định giá tài sản tranh chấp mà các đương sự không thống nhất về giá;

-    Cần phải áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời;

-    Phát sinh người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;

-    Phát sinh yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập;

-    Phát sinh đương sự cư trú ở nước ngoài, tài sản tranh chấp ở nước ngoài, yêu cầu xác minh, thu thập chứng cử ở nước ngoài mà cần phải thực hiện ủy thác tư pháp, trừ trường hợp đương sự ở nước ngoài và đương sự ở Việt Nam cỏ thỏa thuận đề nghị tòa án giải quyết theo thủ tục rút gọn hoặc các đương sự đã xuất trình được chứng cứ về quyền sở hữu hợp pháp tài sản và có thỏa thuận thống nhất về việc xử lý tài sản.

Trường hợp chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường thì thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án được tính lại kể từ ngày ra quyết định chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường

2- Về quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn

Trong thời hạn không quá 01 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án, nếu xét thấy vụ tranh chấp hội đủ các điêu kiện áp dụng thủ tục rút gọn theo quy định tại Điều 317 BLTTDS năm 2015 thì Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án phải ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thu tục rút gọn và mở phiên tòa xét xử trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày ra quyết định này.

Quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn phải được gửỉ ngay cho đương sự, Viện kiểm sát cùng cấp mà không phải là trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định như đối với quyết định đưa vụ án dân sự ra xét xử đối với các vụ tranh chấp được giải quyết theo thủ tục thông thường . Thời hạn Viện kiểm sát nghiên cứu hồ sơ để chuẩn bị cho việc tham gia phiên tòa theo thủ tục rút gọn chỉ là 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ. Thay vì là 15 ngày làm việc như đối với các vụ tranh chấp được giải quvết theo thủ tục thông thường khác . Hết thời hạn 03 ngày này, Viện kiểm sát phải trả lại hồ sơ cho Tòa án.

Luật sư cần lưu ý những điểm đặc thù so với thủ tục tố tụng thông thường về thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm, thời hạn gửi quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn, thời hạn Tòa án phải gửi hồ sơ vụ án cho Viện kiểm sát và thời hạn Viện kiểm sát nghiên cứu hồ sơ để chuẩn bị cho việc tham gia phiên tòa theo thủ tục rút gọn

Theo quy định tại Điều 318, Điều 319 BLTTDS năm 2015 thì quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn phải được gửi ngay cho đương sự để họ biết và có thể thực hiện các quyền tố tụng của mình như quyền khiếu nại về việc áp dụng thủ tục rút gọn, yêu cầu thay đổi Thẩm phán, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, quyền tham gia phiên tòa. Đây là điểm mà Luật sư cần khai thác để giúp khách hàng của mình có thể thực hiện được các quyền tố tụng mà pháp luật đã ghi nhận trong BLTTDS năm 2015.

3- Khiếu nại kiến nghị và giải quyết khiếu nại kiến nghị về quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn

Pháp luật quy định đương sự có quyền khiếu nại và Viện kiểm sát cùng cấp có quyền kiến nghị về quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn với Chánh án Tòa án đã ra quyết định. Đây là vấn đề mà Luật sư của nguyên đơn cần lưu ý để thông tin cho khách hàng biết việc khiếu nại của bị đơn và các đương sự khác hoặc kiến nghị của Viện kiểm sát cùng cấp đối với quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn có thể dẫn đến những hậu quả bất lợi cho nguyên đơn. Đối với Luật sư của bị đơn thì quy định này cũng là cơ sở để Luật sư giúp khách hàng thực hiện quyền được xét xử bằng một Hội đồng gồm 01 Thẩm phán và 02 Hội thẩm nhân dân theo thủ tục tranh tụng tại phiên tòa. Trong trường hợp đương sự có khiếu nại hoặc Viện kiểm sát cùng cấp có kiến nghị về quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn thì Chánh án Tòa án có thể có hai phương án giải quyết là giữ nguyên quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn hoặc hủy quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn và chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường

Theo quy định tại khoản 2 Điều 319 BLTTDS năm 2015 thì trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được khiếu nại, kiến nghị về quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn, Chánh án Tòa án phải ra một trong các quyết định sau đây:

- Giữ nguyên quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn;

- Hủy quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn và chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường.
Quyết định giải quyết khiếu nại, kiến nghị của Chánh án Tòa án là quyết định cuối cùng và phải được gửi ngay cho đương sự, Viện kiểm sát cùng cấp.

4- Về phiên tòa xét xử theo thủ tục rút gọn:

- Các đương sự, Kiểm sát viên Viện kiểm sát cùng cấp phải có mặt tại phiên tòa xét xử theo thủ tục rút gọn.Đương sự có quyền đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt. Trường hợp bị đơn. người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã được triệu tập hợp lệ mà vắng mặt không có lý do chính đáng thì Thẩm phán vẫn tiến hành phiên tòa

-Trường hợp Kiểm sát viên vắng mặt thì Hội đồng xét xử vẫn tiến hành xét xử. 

- Nguyên tắc Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử vụ án dân sự, Toà án xét xử tập thể không được áp dụng với thủ tục tố tụng dân sự rút gọn, toàn bộ quy trình hòa giải, xét xử đều do một Thẩm phán đảm nhiệm. 

Đối với thủ tục rút gọn pháp luật không bắt buộc Thẩm phán phải tiến hành hòa giải vụ án trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm  mà việc hòa giải được kết hợp với việc tiến hành phiên tòa sơ thẩm. Sau khi Thẩm phán tiến hành thủ tục khai mạc phiên tòa theo quy định chung, Thẩm phán sẽ tiến hành hòa giải (trừ trường hợp không được hòa giải hoặc không tiến hành hòa giải được). Trường hợp các đương sự thỏa thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án thì Thẩm phán ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự theo quy định tại Điều 212 BLTTDS năm 2015. Trường hợp các đương sự không thỏa thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án thì Thẩm phán tiến hành xét xử.

5- Về thời hạn kháng cáo, kháng nghị đối với bản án, quyết định theo thủ tục rút gọn

 - Trong thời hạn 07 ngày, kề từ ngày tuyên án hoặc ngày bản án, quyết định được giao cho đương sự hoặc bản án, quyết định được niêm yết , đương sự có quyền kháng cáo

- Thời hạn kháng nghị của Viện kiểm sát cùng cấp đối với bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm theo thủ tục rút gọn được rút ngắn chỉ còn là 07 ngày, của Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp chỉ còn là 10 ngày, kể từ ngày nhận được bản án, quyết định thay vì là 15 ngày hay 01 tháng đối với bản án sơ thẩm theo thủ tục tố tụng thông thường .

6- Về thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm theo thủ tục rút gọn

Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án, tuỳ từng trường hợp, Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án theo thủ tục phúc thẩm ra một trong các quyết định:

- Tạm đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án;

- Đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án

- Đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm

Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm theo thủ tục rút gọn phải được gửi ngay cho những người có liên quan đến kháng cáo, kháng nghị và Viện kiểm sát cùng cấp kèm theo hồ sơ vụ án 

7- Về thủ tục phúc thẩm rút gọn đối với bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị

Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm, Thẩm phán phải mở phiên tòa phúc thẩm. Việc xét xử phúc thẩm vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn chỉ do một Thẩm phán tiến hành.

Thủ tục phúc thẩm rút gọn bao gồm :

-Thẩm phán trình bày tóm tắt nội dung bản án, quyết định sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị, nội dung của kháng cáo, kháng nghị và tài liệu, chứng cứ kèm theo (nếu có)

- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trình bày, đương sự bổ sung ý kiến về nội dung kháng cáo, kháng nghị, tranh luận, đối đáp, đề xuất quan điểm của mình về việc giải quyết vụ án.

- Sau khi kết thúc việc tranh luận và đối đáp, Kiểm sát viên phát biểu ý kiến của Viện kiểm sát về việc tuân theo pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án dân sự ở giai đoạn phúc thẩm.

- Ngay sau khi kết thúc phiên tòa, Kiểm sát viên phải gửi văn bản phát biểu ý kiến cho Tòa án để lưu vào hồ sơ vụ án.

0 bình luận, đánh giá về Kiến thức cơ bản về thủ tục rút gọn đối với Luật sư

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Bình luận
Nhấn vào đây để đánh giá
Thông tin người gửi
Tổng đài tư vấn: 024-66 527 527
Giờ làm việc: Thứ 2 - Thứ 7: 8h30 - 18h00
0.18789 sec| 978.688 kb