Vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài là gì?

 

Vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài là một trong những vấn đề được đông đảo các chuyên gia phân tích luật quan tâm, đặc biệt là các chuyên gia về Luật hình sự. Vì vậy, pháp luật Việt Nam đã đặt ra khá nhiều quy định nhằm điều chỉnh tối ưu chế định trên. Vậy vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài dưới góc nhìn pháp lý có những đặc điểm nào khác so với vụ án hình sự khác.

 

 

Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198

 

Thế nào là vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài?

 

 

Vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài là vụ án xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam, do người nước ngoài hay pháp nhân thương mại nước ngoài thực hiện; hoặc tội phạm xảy ra ở ngoài lãnh thổ Việt Nam, do công dân Việt Nam hay pháp nhân thương mại Việt Nam thực hiện hoặc do người nước ngoài, pháp nhân thương mại nước ngoài thực hiện, đã xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân Việt Nam hoặc lợi ích của Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.(Xem thêm: tư vấn luật hình sự miễn phí)

 

 

Đặc điểm vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài

 

(i) Đặc điểm về người phạm tội

 

Người phạm tội trong vụ án có yếu tố nước ngoài bao gồm người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người Việt Nam.

 

 

Đối với người phạm tội là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài:

 

 

Người phạm tội là người nước ngoài thời gian qua ở nước ta mang quốc tịch nhiều quốc gia khác nhau, ở khắp các châu lục trên thế giới. Bên cạnh người nước ngoài, còn có một số người Việt Nam hiện đang định cư ở nước ngoài về Việt Nam phạm tội hoặc cấu kết với các đối tượng trong nước để tiến hành các hoạt động phạm tội. Đây là tội phạm có nguy cơ gia tăng và ngày càng có diễn biến phức tạp số lượng khá đông đảo của cộng đồng người Việt Nam hiện đang đi cư ở nước ngoài, với xu hướng về Việt Nam đầu tư và sản xuất, kinh doanh, du lịch hoặc sinh sống. 

 

 

Đối tượng phạm tội là người Việt Nam:

 

 

Đối tượng phạm tội là người Việt Nam có hành vi xâm hại đến lợi ích của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài hiện đang sinh sống | học tập, lao động hoặc kinh doanh tại Việt Nam. Các tội phạm thường xảy ra ở các địa phương phát triển về kinh tế, du lịch và nơi tập trung nhiều cơ quan, tổ chức nước ngoài, khu vực biên giới, cảng biển, cảng hàng không.

 

(ii) Đặc điểm bị hại (nạn nhân) trong vụ án có yếu tố nước ngoài

 

Nạn nhân của các vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài phần lớn 1 cơ quan, tổ chức, cá nhân người Việt Nam, bên cạnh số ít là những cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân mang quốc tịch khác.

 

 

Đối với những nạn nhân là người Việt Nam thường là người có trình độ văn hoá thấp, không có điều kiện tiếp xúc với người nước ngoài, không biết hoặc thiếu thông tin về các vấn đề liên quan đến nước ngoài cũng như những thủ đoạn của hoạt động phạm tội do sự quản lý tài sản Họ là nạn nhân chủ yếu của các tội phạm lừa đảo, tội phạm xâm phạm chế độ hôn nhân gia đình, tội phạm ma túy, mại dâm...

 

 

Đối với nạn nhân là cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài phần lớn tập trung ở các loại tội phạm về xâm phạm sở hữu, xâm phạm về ng, sức khoẻ. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài thường chủ quan, sơ hở trong việc quản lý tài sản hoặc các giao dịch dân sự, thiếu sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền hoặc các cơ quan hữu quan nơi họ có trụ sở hoặc cư trú. ( có thể bạn muốn tìm hiểu thêm về: tư vấn luật lao dong miễn phí)

 

(iii) Đặc điểm về hình thức, thủ đoạn phạm tội

 

Bên cạnh một số ít các trường hợp phạm tội được thực hiện một cách đơn lẻ do mâu thuẫn cá nhân xâm phạm đến tính mạng, sức thỏe, nhân phẩm, danh dự con người, đa phần các trường hợp phạm tôi được thực hiện dưới hình thức đồng phạm, nhiều trường hợp phạm tội có tổ chức. Sở dĩ như vậy vì người nước ngoài khi phạm tội ở nước khác thường phải có sự cấu kết chặt chẽ với những người khác, có thể cùng quốc tịch hoặc người có quốc tịch của nước sở tại. Một số tội phạm đòi hỏi phải có sự chung tay của nhiều người, được tổ chức một cách chặt chẽ như tội lừa đảo, trộm cắp hoặc cướp tài sản hoặc các tội phạm về ma túy, mua bán người, tổ chức đánh bạc, tổ chức mại dâm

 

 

Khi bị phát hiện và bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nhiều đối tượng phạm tội đã có những biểu hiện chống đối cơ quan có thẩm quyền, khai báo gian dối có những hành động có tình cản trở quá trình điều tra, như: Không xuất trình giấy tờ hoặc khai báo bị mất để che giấu nguồn gốc nhân thân, lai lịch.

 

 

Nhiều đối tượng đã lợi dụng quy định của pháp luật về quyền được sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ trong quá trình tham gia tố tụng, cố tình sử dụng những ngôn ngữ không thông dụng, mặc dù hoàn toàn có khả năng sử dụng những ngôn ngữ phổ biến như tiếng Anh, tiếng Pháp nhằm gây khó khăn cho các cơ quan và người tiến hành tố tụng.(Đọc thêm: mẫu hợp đồng đặt cọc mua đất)

 

 

Để chuẩn bị phạm tội, các đối tượng cũng thường xuyên thay đổi nơi cư trú (nhà trọ, khách sạn) hoặc cố tình không khai báo tam trú để đối phó với sự theo dõi của cơ quan bảo vệ pháp luật, khi bị phát hiện thì thường tìm mọi cách để nhanh chóng xuất cảnh, trốn thoát qua đường biên giới sang Campuchia, Lào, Trung Quốc từ đó đi qua nước khác.

 

 

Thẩm quyền giải quyết vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài

 

 

Trong pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam, thẩm quyền điều trị truy tố được xác định theo thẩm quyền xét xử của Tòa án. Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, thẩm quyền xét xử của Tòa án các cấp cơ. bản bao gồm: Thẩm quyền theo vụ việc, thẩm quyền theo lãnh thổ và thẩm quyền theo đối tượng.(Có thể bạn có thắc mắc: hợp đồng hợp tác kinh doanh là gì)

 

 

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã quy định thẩm quyền xét xử (đồng thời là | thẩm quyền điều tra, truy tố) đối với các vụ án có yếu tố nước ngoài.

 

 

Theo đó, tương ứng với mỗi “yếu tố nước ngoài của vụ án, thẩm quyền. xét xử được xác định cụ thể như sau: 

 

 

(i) Điểm b khoản 2 Điều 268 quy định: Vụ án hình sự có bị cáo, bị hại, đương sự ở nước ngoài hoặc tài sản có liên quan đến vụ án ở nước ngoài thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án Quận 8 cấp Quân khu;

 

 

(ii) Khoản 2 Điều 269 quy định: Bị cáo phạm tội ở nước ngoài nếu xét xử ở Việt Nam thì Tòa án Nhân dân cấp tỉnh nơi cư trú cuối cùng của bi cáo ở trong nước xét xử. Nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng ở trong nước của bị cáo thì tùy trường hợp, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao quyết định giao cho Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội hoặc Tòa án Nhân dân thành phô Hồ Chí Minh hoặc Tòa án Nhân dân thành phố Đà Nẵng xét xử. Bị cáo phạm tội ở nước ngoài nếu thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân khu thì Tòa án quân sự cấp quân khu xét xử theo quyết định của Chánh Tòa án Quân sự Trung ương. 

 

 

Như vậy, theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 thì các vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài thuộc thẩm quyền kết xử (đồng thời là thẩm quyền điều tra, truy tố) của Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án cấp quân khu. Các cơ quan tố tụng cấp huyện và cấp khu vực hoặc các cơ quan khác được giao tiến hành một số hoạt động tố tụng theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự khi phát hiện vụ án có yếu tố nước ngoàii phải tiến hành chuyển vụ án cho cơ quan tố tụng có thẩm quyền cấp tỉnh hoặc quân khu.( Tham khảo: hợp đồng tặng cho)