Hình sự

Toàn bộ hoạt động giáo dục, và hơn nữa hoạt động cải tạo cá nhân người phạm tội chỉ có thể tiến hành được với sự hiểu biết sâu sắc về tất cả các đặc điểm tâm lý của mỗi phạm nhân. Nhà giáo dục phải biết họ cần phải giáo dục cho phạm nhân những phẩm chất nào, và cần phải loại bỏ những phẩm chất nào. Quá trình giáo dục, cải tạo phải kết hợp với việc nghiên cứu biểu hiện thái độ của phạm nhân trong lao động, học tập và đời sống xã hội V.V..

Quân đội nhân dân Việt Nam là công cụ bạo lực sắc bén của Nhà nước để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ. Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam luôn luôn thi hành chính sách hoà bình, hợp tác với tất cả các nước không phân biệt chế độ chính trị. Thế nhưng khi đang tồn tại chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động thì còn cần thiết phải cảnh giác. Vì vậy, Bộ luật Hình sự quy định trách nhiệm hình sự đối với các hành vi vi phạm nghiêm trọng kỉ luật quân đội, vi phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân.

Đặc điểm tâm lý của người làm chứng vẫn tiếp tục được hình thành trong suốt thời gian từ sau khi lấy lời khai ở giai đoạn điều tra sơ bộ đến khi thẩm vấn tại phiên toà. Ảnh hưởng của giao tiếp có thể đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Trước khi tiến hành xét xử, trong thời gian chờ đợi mở phiên toà, những người làm chứng đã có cơ hội để tiếp xúc với nhau, họ trao đổi ý kiến với nhau về những tình tiết sẽ được xem xét tại phiên toà. Điều đó dẫn đến sự thay đổi nhất định trong lời khai của người làm chứng về mô hình vụ án đã xảy ra. Sự thay đổi trong lời khai của người làm chứng có thể là do ảnh hưởng của dư luận xã hội về vụ án trước khi mở phiên toà...

Hành vi, xử sự của bị cáo tại phiên toà thường phụ thuộc vào: những phẩm chất tâm lý của bị cáo đã có trước khi ra toà và đối với lời buộc tội, sự đánh giá của bị cáo về hành vi phạm tội của mình, kinh nghiệm trước đây của bản thân bị cáo.

Giai đoạn nghị án có đặc điểm là giao tiếp tâm lý chỉ diễn ra giữa các thành viên của hội đồng xét xử. Bộ luật tố tụng hình sự đã quy định các thành viên của hội đồng xét xử không được giao tiếp với bất kì ai khi bước vào giai đoạn này. Bản án mà Toà án tuyên phải đúng, hình phạt phải phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội và nhân cách của bị cáo, phải có sức thuyết phục, có tính giáo dục cao, bản án phải rõ ràng, sáng sủa, dễ hiểu...

Tranh luận tại phiên toà là quá trình giao tiếp tâm lý nhiều chiều diễn ra giữa một bên là kiểm sát viên, người bị hại, nguyên đơn dân sự, người có quyền lợi liên quan đến vụ án với một bên là bị cáo, người bào chữa, bị đơn dân sự, người có nghĩa vụ liên quan đến vụ án (thường là giữa một bên là kiểm sát viên và một bên là luật sư, bị cáo), trong đó chủ toạ phiên toà giữ vai trò điều khiển tranh luận. Mục đích chủ yếu của bài phát biểu trong tranh luận là giúp cho hội đồng xét xử có cơ sở để suy nghĩ nhằm giải quyết dứt điểm các vấn đề khi nghị án.

Trong giai đoạn này, hội đồng xét xử tiến hành nghiên cứu và kiểm tra tất cả các chứng cứ của vụ án đã được thu thập và hệ thống trong tài liệu điều tra, kiểm tra, xác minh tất cả các nguồn thông tin và những thông tin do các nguồn này cung cấp trên cơ sở đó khôi phục lại mô hình về vụ án đã xảy ra, về hành động, về thái độ và thuộc tính nhân cách của bị cáo.