Tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là gì? Và tranh chấp của đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động xoay quanh những vấn đề nào? Để giúp các bạn đọc được có thêm kiến thức về các vấn đề liên quan đến tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Luật Everest xin được thông tin đến mọi người kiến thức pháp lý mới nhất xoay quanh vấn đề trên.

Nhận diện tranh chấp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là gì?

Chấm dứt hợp đồng đơn phương là việc một trong các bên ký kết chấm dứt hợp đồng mà không được sự đồng ý của cả hai bên. 

Tranh chấp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là gì?

Tranh chấp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động về quyền, nghĩa vụ và lợi ích của các bên trong quan hệ pháp luật đối với việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.

Tranh chấp này có thể được nhận biết thông qua một số dấu hiệu như sau:

• Tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đa số phát sinh do người lao động không đồng ý với việc chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động

Mặc dù việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là quyền của cả hai chủ thể là người lao động và người sử dụng lao động thế nhưng xuất phát từ tương quan về cung và cầu lao động trên thị trường hiện nay cũng như nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động một cách trái pháp luật là hai điều khác nhau cho nên đại đa số các tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao đồng đều được phát sinh từ việc mà người lao động không đồng ý với việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động. Cho nên, nếu người lao động chấm dứt hợp đồng lao động một cách trái pháp luật thì người sử dụng lao động rất ít khi khởi kiện người lao động bởi vì mức bồi thường theo quy định của người lao động dành cho người sử dụng lao động là rất thấp. Trong một vài trường hợp như người lao động được người sử dụng lao động đào tạo nghề nhưng đã chấm dứt hợp đồng lao động khi chưa làm việc đủ thời hạn như cam kết trong hợp đồng đào tạo nghề thì người sử dụng lao đồng chỉ thưởng kiện đòi người lao động hoàn trả lại số chi phí đào tạo nghề chứ không đề cập nhiều về việc bị chấm dứt hợp đồng lao động một cách trái pháp luật

• Tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động có liên quan đến nhiều các chế định khác nhau của pháp luật lao động

Theo quy định tại Bộ luật Lao động năm 2012 và Bộ luật lao động năm 2019 thì người lao động có quyền được đơn phương chấm dứt hợp đồng khi người lao động cho thấy mình không được phân bố vị trí theo đúng như công việc đã bàn giao và địa điểm làm việc không được đảm bảo về điều kiện làm việc như đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động, không được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn của hợp đồng lao động, bị ngược đãi và bị quấy rối tình dục. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi cho rằng người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo như hợp đồng lao động hai bên đã kí kết, người lao động bị ốm đau kéo dài, do thiên tai, hỏa hoạn.. Khi cho rằng mình bị đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật, bên cạnh việc đề nghị người sử dụng lao động phải nhận lại làm công việc theo hợp đồng đã ký kết thì người lao động có quyền đề nghị người sử dụng lao động thanh toán các khoản tiền lương những ngày không được làm việc, truy đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp,.. Để xác định việc đơn phương chấm dứt hợp đồng là đúng hay sai có yêu cầu khởi kiện, yêu cầu phản tố có cơ sở hay không? Khi giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động phải căn cứ vào cả các chế định khác của pháp luật lao động.

• Bắt buộc các bên khi đứng trong vụ tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đại đa số thường hay liên quan đến việc phải giải quyết hậu quả của việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật

Trong vụ tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thường bên bị đơn chấm dứt hợp đồng có các yêu cầu khác nhau. Tuy nhiên, các yêu cầu này có mối quan hệ với nhau vì chúng đều liên quan tới việc giải quyết hậu quả của hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi trái pháp luật.

Các dạng tranh chấp phổ biến về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

Như đã nói đến, do việc tương quan về cung - cầu lao động trên thị trường cũng như nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng là rất khác nhau. Vậy nên, trên thực tế đa số chỉ có người lao động khởi kiện vì bản thân cho rằng bị người sử dụng lao động đã đơn phương chấm dứt hợp đồng lao đồng một cách trái pháp luật không tuân theo quy định của pháp luật lao động.

Tại đây, trong tranh chấp về đơn phương chấp dứt hợp đồng lao động đã chỉ rõ thường là do người lao động khởi kiện thì khả năng phổ biến nhất là tranh chấp pháp sinh từ việc người sử dụng lao động đơn phương khi cho rằng người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động và tranh chấp này được phát sinh từ việc người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng đối với người lao động do các vấn đề như: Thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, di dời và địch họa, thu hẹp quy mô sản xuất và kinh doanh theo tiêu chí và yêu cầu bắt buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà người sử dụng lao động đã phải tìm mọi biện pháp để khắc phục tuy nhiên vẫn bị buộc phải giảm chỗ làm việc.

Nguyên tắc áp dụng pháp luật nội dung trong giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

Khi áp dụng luật nội dung để giải quyết tranh chấp về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, luật sư phải cân nhắc những điều sau đây:

Thứ nhất, sử dụng các văn bản pháp luật có hiệu lực tại thời điểm xảy ra sự việc / hành vi dẫn đến việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động để giải quyết tranh chấp. 

Nguyên tắc thứ nhất này giúp các Luật sư cũng như các chủ thể có liên quan xác định được chính xác văn bản pháp luật nội dung sẽ được áp dụng nhằm giải quyết tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong khi có sự thay đổi về luật nội dung ngay tại thời điểm việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động xảy ra.

Thứ hai, Văn bản pháp luật nội bộ của người sử dụng lao động là cơ sở pháp lý đặc biệt quan trọng khi giải quyết tranh chấp về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.

Thông thường, khi các cơ quan có thẩm quyền giải quyết các vụ về tranh chấp lao động nói chung, tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nói riêng, chủ thể có thấm quyền sẽ có căn cứ vào quy định của pháp luật có liên quan. Thế nhưng, nhiều trường hợp pháp luật nội dung không quy định; quy định không cụ thể về các vấn đề đang có tranh chấp hoặc quy định theo hướng dẫn chiếu đến việc áp dụng quy chế/quy định nội bộ của đơn vị sử dụng lao động; pháp luật nội dung có quy định tuy nhiên các quy định tương ứng trong tài liệu nội bộ của người sử dụng lao động lại có lợi cho người lao động hơn. Trong các trường hợp này, quy định trong tài liệu nội bộ hợp pháp của người sử dụng lao động sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm giải quyết các vụ tranh chấp lao động.

Tài liệu nội bộ của người sử dụng lao động có thể được áp dụng trong khi giải quyết các tranh chấp lao động về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động gồm:

• Quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc
• Thỏa ước lao động tập thể
• Quy chế lương, thưởng

Đăng ký ngay để được tư vấn về Pháp lý Lao động

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết

Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.net.vn.