Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội

 

Đối với trường hợp khách hàng là pháp nhân thương mại phạm tội về mặt hình thức, việc tiếp xúc và trình tự các bước trao đổi tương đối giống với trường hợp khách hàng là cá nhân, chỉ khác ở nội dung trao đổi. Khi trao đổi với khách hàng là pháp nhân thương mại phạm tội. Pháp nhân thương mại chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi thỏa mãn đầy đủ các căn cứ theo quy định

 

 

Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198

 

Về việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội

 

 

Pháp nhân thương mại chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi thỏa mãn đầy đủ các căn cứ sau:

 

 

Về chủ thể: Pháp nhân thương mại là pháp nhân có mục tiêu chỉnh là tìm kiếm lợi nhuận và lợi nhuận được chia cho các thành viên. Đặc điểm này là mấu chốt để phân biệt pháp nhân thương mại với pháp nhân phi thương mại. Những pháp nhân có thực hiện hoạt động thương mại (như cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội...) nhưng không có mục tiêu chính là tìm kiếm lợi nhuận, lợi nhuận nếu có cũng không được phân chia cho các thành viên, thì không phải là chủ thể của trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự năm 2015. Các tổ chức này nếu có hành vi trái pháp luật có thể bị áp dụng các chế tài phi hình sự được quy định trong các ngành luật cụ thể tương ứng (ví dụ luật dân sự, luật hành chính, luật môi trường..).

 

 

Về hành vi do pháp nhân thương mại thực hiện: gây nguy hiểm cho xã hội, gây ra thiệt hại hoặc đe dọa gây ra thiệt hại cho các mối xã hội được luật hình sự bảo vệ. Những hành vi đó phải thỏa mãn các yếu tố sau:

 

 

- Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại;

 

 

- Hành vi phạm tội được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân thương mại, tức là hành vi của chủ thể hướng tới mục đích nhất định của pháp nhân, bao gồm lợi ích vé tài chính, vật chất, kinh tế... Trường hợp tội phạm được thực hiện bởi người đại diện hợp pháp của pháp nhân nhưng không nhằm mang lại lợi ích cho pháp nhân thì pháp nhân không phải chịu trách nhiệm hình sự

 

 

- Hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại.

 

 

Lỗi của pháp nhân thương mại trong việc thực hiện tội phạm

 

 

Về lỗi của pháp nhân thương mại trong việc thực hiện tội phạm: lỗi cố ý thực hiện hành vi trái pháp luật hình sự, dưa trên nhận thức và ý chí của chủ thể thực hiện hành vi đó.

 

 

Trong quá trinh trao đổi với khách hàng là pháp nhân thương mại phạm tội, luật sư cần lưu ý rằng, BLHS năm 2015 chỉ quy định 33 tội danh có chủ thể là pháp nhân thương mại phạm tội. Trong đó: 22 tội phạm thuộc Chương XVIII - Các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế; 09 tội thuộc Chương XIX - Các tội phạm về môi trường; 02 tội thuộc Chương XXI - Các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng. Các tội phạm này được quy định trên cơ sở đánh giá tính chất, mức độ nguy hiểm và phổ biến của tội phạm cũng như những kinh nghiệm từ thực tiến đấu tranh phòng, chống tội phạm, đống thời phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên như: Công ước chống tham nhũng (Công ước UNCAC), Công ước thống nhất về các chất ma túy năm 1961; Công ước về các chất hướng thán năm 1971..

 

 

Khi trao đổi với khách hàng là pháp nhân thương mại, luật sư cần giải thích cho khách hàng hiểu về trình tự, thủ tục truy cứu TNHS đối với pháp nhân thương mại phạm tội. Mọi hoạt động tố tụng của pháp nhân thương mại bị truy cứu TNHS được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại đó. Pháp nhân thương mại phải cử và bảo đảm cho người đại diện theo pháp luật của mình tham gia đấy đủ các hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án theo yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền... (Điều 434 BLTTHS năm 2015). Khi tham gia tố tụng, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân có đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của bị can, bị cáo (tương tự các quyền và nghĩa vụ của bị can, bị cáo là cá nhân phạm tội - Điểu 435 BLTTHS năm 2015). Với chủ thể là pháp nhân thương mại phạm tội thì sẽ không có trường hợp bị bắt, bị tạm giữ, mà pháp nhân thương mại chi có thể thuộc diện là bị can, bị cáo. Theo đó, để trở thành bị can, bị cáo trong vụ án thì phải có quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, quyết định đưa vụ án ra xét xử của cơ quan tiến hành tố tụng đối với pháp nhân thương mại. Như vậy, luật sư chỉ được tham gia bảo chữa cho pháp nhân thương mại khi pháp nhân đó bị khởi tố bị can.

 

 

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

 

 

1. Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.