Đối tượng và phương pháp điều chỉnh của luật đầu tư

1- Đối tượng điều chỉnh của luật đầu tư 

Đối tượng điều chỉnh của luật đầu tư là các quan hệ đầu tư kinh doanh. Bản chất của các quan hệ đầu tư là một loại quan hệ xã hội, phát sinh trong lĩnh vực đầu tư. Chủ thể đầu tư diễn ra giữa các chủ thể trong quá trình huy động và sử dụng các nguồn lực vào sản xuất kinh doanh, cáp ứng nhu cầu của nền kinh tế cũng như toàn xã hội. Các quan hệ này khi được điều chỉnh bởi pháp luật thì trở thành quan hệ pháp luật đầu tư.

Xét từ góc độ lý luận pháp luật chung, quan hệ pháp luật đầu tư là các quan hệ xã hội phát sinh giữa các chủ thể trong quá trình thực hiện các hoạt động đầu tư và được điều chỉnh bởi luật đầu tư. Trong điều kiện kinh tế thị trường, các quan hệ đầu tư ngày càng phong phú, đa dạng về nội dung, hình thức cũng như thành phần chủ thể. Dựa vào nội dung và chù thể của quan hệ pháp luật đầu tư, có thể chia quan hệ pháp luật đầu tư thành hai nhóm chủ yếu là:

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực đầu tư của Công ty Luật TNHH Everest

2- Quan hệ pháp luật đầu tư phát sinh giữa các nhà đầu tư

Thứ nhất, quan hệ pháp luật đầu tư phát sinh giữa các nhà đầu tư trong quá trình tổ chức thực hiện hoạt động đầu tư (quan hệ pháp luật đầu tư theo chiều ngang). Ví dụ: quan hệ phát sinh giữa các tổ chức, cá nhân trong quá trình góp vốn thành lập doanh nghiệp (công ti trách hữu hạn, công ti cổ phần, công ti hợp danh...); quan hệ phát sinh giữa các tổ chức, cá nhân trong việc hợp tác kinh doanh trên cơ sở hợp đồng, thực hiện dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT), hợp đồng xây dựng - chuyển giao - kinh doanh (BTO)... Quan hệ pháp luật đầu tư giữa các nhà đầu tư là đối tượng điều chỉnh chủ yếu của luật đầu tư. Nhóm quan hệ đầu tư này có những đặc điểm pháp lí cơ bản sau:

- Phát sinh trực tiếp trong quá trình thực hiện hoạt động đầu tư của các nhà đầu tư;

- Chủ thể là các nhà đầu tư có tư cách chủ thể pháp lí độc lập, bình đẳng với nhau;

- Về nội dung, các quan hệ đầu tư là quan hệ tài sản; quyền và nghĩa vụ của các bên luôn gắn liền với đối tượng là các nguồn lực đầu tư;

- Về hình thức pháp lí, các quan hệ đầu tư được thực hiện thông qua hình thức pháp lí chủ yếu là hợp đồng giao kết giữa các nhà đầu tư hoặc điều lệ của doanh nghiệp.

- Quan hệ pháp luật đầu tư phát sinh giữa các nhà đầu tư và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền 

Thứ hai, quan hệ pháp luật đầu tư phát sinh giữa các nhà đầu tư và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nhóm quan hệ đầu tư này phát sinh trong quá trình thực hiện chức năng quản lí của nhà nước đối vói hoạt động đầu tư (quan hệ pháp luật đầu tư theo chiều dọc); ví dụ: quan hệ phát sinh giữa các nhà đầu tư với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quá trình xem xét và cấp giấy chứng nhận đầu tư; trong quá trình thanh tra hoạt động đầu tư và xử lí vi phạm.

Với tính chất về chủ thể và nội dung như trên, các quan hệ đầu tư theo chiều ngang được điều chỉnh chủ yếu bằng phương pháp của luật tư - phương pháp dân sự. Theo phương pháp này, luật đầu tư tạo cho các nhà đầu tư khả năng và điều kiện để tự do sáng tạo và thoả thuận. Việc sử dụng hay không và đến mức nào của sự tự do và bình đẳng sẽ phụ thuộc vào ý chí riêng của từng chủ thể quan hệ pháp luật đầu tư. Việc một nhà đầu tư quyết định đầu tư hay không? mức vốn bao nhiêu? có ký hợp đồng với một đôì tác nào đó hay không và vói nội dung ra sao? đều do họ tự quyết định. Với phương pháp điều chỉnh của luật tư, những thoả thuận hợp pháp giữa các nhà đầu tư

Không thể có sự thoả thuận giữa nhà đầu tư với cơ quan quản lí nhà nước về cấp chứng nhận hay điều kiện đầu tư, về xử lí vi phạm pháp luật trong đầu tư... Khi điều chỉnh các quan hệ đầu tư bằng phương pháp hành chính, luật đầu tư được coi là một lĩnh vực của pháp luật công mà theo đó, giữa các chủ thể của quan hệ pháp luật không có sự bình đẳng, không được tự do thoả thuận về nội dung cũng như hình thức của quan hệ pháp luật đã được pháp luật ghi nhận và mô tả.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ của Công ty Luật TNHH Everest 

3- Phương pháp điều chỉnh của luật đầu tư

[a] Phương pháp dân sự

Với tính chất về chủ thể và nội dung như trên, các quan hệ đầu tư theo chiều ngang được điều chỉnh chủ yếu bằng phương pháp của luật đầu tư – phương pháp dân sự. Theo phương pháp này, luật đầu tư tạo cho các nhà đầu tư khả năng và điều kiện để tự do sáng tạo và thỏa thuận. Việc sử dụng hay không đến mức nào của sự tự do và bình đẳng sẽ phụ thuộc vào ý chí riêng của từng chủ thể quan hệ pháp luật đầu tư. Việc mua nhà đầu tư ký quyết định đầu tư hay không? Mức vốn bao nhiêu? Có ký hợp đồng với một đối tác nào đó hay không và nội dung ra sao?

Đều do họ tự quyết định với phương pháp điều chỉnh của luật đầu tư, những thỏa thuận hợp pháp giữa các nhà đầu tư với nhau sẽ trở thành luật riêng, ràng buộc các chủ thể của quan hệ đầu tư. Một nhà đầu tư quyết định thành lập một doanh nghiệp thì mọi quyết định phát sinh từ việc đầu tư sẽ được áp dụng đối với nhà đầu tư đó; một nhà đầu tư đã Tự do thỏa thuận và ký kết một hợp đồng nào đó thì toàn bộ nội dung đã cam kết ở Pháp sẽ trở thành bắt buộc đối với nhà đầu tư và không ai khác ngoài các bên tham gia hợp đồng được tự do sửa đổi, bổ sung hãy giải thích nội dung của hợp đồng.

[b] Phương pháp hành chính 

Với tính chất nội dung và chủ thể của quan hệ pháp luật đầu tư theo chiều dọc, luật đầu tư cần thiết phải sử dụng cả phương pháp điều chỉnh của luật công – phương pháp hành chính. Trong điều kiện xây dựng nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, luôn đòi hỏi nhà nước phải có những điều tiết, định hướng và khuyến khích phát triển đầu tư và trong chừng mực như vậy, những quan hệ đầu tư theo chiều dọc khó có thể được điều chỉnh bằng phương pháp dân sự. Với sự can thiệp của công quyền vào hoạt động đầu tư, dù mức độ và hình thức nào, cũng đều được điều chỉnh bằng phương pháp hành chính. Không thể có sự thỏa thuận giữa nhà đầu tư với cơ quan quản lý nhà nước về việc cấp giấy chứng nhận hay điều kiện đầu tư, về xử lý vi phạm pháp luật trong đầu tư.

Ba với sự can thiệp của công quyền vào hoạt động đầu tư, dù mức độ và hình thức nào, cũng đều được điều chỉnh bằng phương pháp hành chính. Không thể có sự thỏa thuận giữa nhà đầu tư với cơ quan quản lý nhà nước về việc cấp giấy chứng nhận hay điều kiện đầu tư, về xử lý vi phạm pháp luật trong đầu tư… khi điều chỉnh các quan hệ đầu tư bằng phương pháp hành chính, luật đầu tư được gọi là một lĩnh vực pháp luật công mà theo đó, giữa các chủ thể của quan hệ pháp luật không có sự bình đẳng, không được tự do thỏa thuận về nội dung cũng như hình thức của quan hệ pháp luật đã được pháp luật ghi nhận và mô tả.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực thuế - kế toán của Công ty Luật TNHH Everest

4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Đối tượng và phương pháp điều chỉnh của luật đầu tư được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Đối tượng và phương pháp điều chỉnh của luật đầu tư có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.