Dự án đầu tư công là gì?

Dự án đầu tư là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một cách chi tiết và có hệ thống các hoạt động, chi phí theo một kế hoạch để đạt được những kết quả và thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai. Và dự án đầu tư công là một bộ phận của dự án đầu tư. Nhưng dự án đầu tư công là gì và vai trò của dự án đầu tư công đối với sự phát triển kinh tế xã hội thế nào thì không phải nhà đầu tư nào cũng biết. Và khi nào một dự án đủ điều kiện trở thành một dự án đầu tư công? Cùng tìm hiểu dự án đầu tư công là gì.

Dự án đầu tư công là gì?

Đầu tư công đóng vai trò quan trọng với tăng trưởng và phát triển kinh tế bền vững ở các quốc gia. Theo quy định tại khoản 15 Điều 4 Luật đầu tư công năm 2019: “Đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án và đối tượng đầu tư công khác”.

Ngoài ra, căn cứ tại Khoản 13 Điều 4 Luật đầu tư công năm 2019 thì “Dự án đầu tư công là dự án sử dụng toàn bộ hoặc một phần vốn đầu tư công”.

Như vậy, có thể hiểu dự án đầu tư công là dự án sử dụng toàn bộ hoặc một phần nguồn vốn chủ yếu từ ngân sách Nhà nước để thực hiện thiết kế, xây dựng các dự án kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội và các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế – xã hội.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý lao động

Vai trò của dự án đầu tư công

Thứ nhất, Dự án đầu tư công được đầu tư tập trung vào xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội giúp cải thiện kết cấu hạ tầng, thu hút đầu tư tư nhân trong nước và nước ngoài, tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tăng phúc lợi xã hội. Nhờ đầu tư công mà cơ sở hạ tầng phát triển, kinh tế xã hội, đời sống của người dân được nâng cao.

Thứ hai, Đây là công cụ cần thiết của Nhà nước để khắc phục những hạn chế của nền kinh tế thị trường, là đòn bẩy kinh tế để đầu tư các khu vực còn lại phát huy hiệu quả cao thông qua việc xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, đồng thời phát triển các mặt xã hội mà các thành phần kinh tế tư nhân ít khi tham gia được.

Thứ ba, Đầu tư công giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dựa vào việc đầu tư cho các công trình hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật tối thiểu chung cho xã hội.

Thứ tư, đầu tư công góp phần làm giảm khoảng cách giàu nghèo, giảm bất bình đẳng và các bất công trong xã hội thông qua các chương trình, dự án kinh tế hỗ trợ các vùng khó khăn, vùng sâu vùng xa, từ đó nâng cao và ổn định đời sống của người dân.

Tìm hiểu thêm: Dịch vụ pháp lý sở hữu trí tuệ

Đánh giá việc thực hiện dự án đầu tư công hiện nay

Việc thực hiện dự án đầu tư công trong giai đoạn vừa qua đã đạt được những kết quả tích cực, tạo động lực thúc đẩy phát triển và lan tỏa trong toàn nền kinh tế. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng lãng phí, chất lượng công trình thấp, giải ngân vốn đầu tư công chậm, dẫn đến việc chậm đưa công trình vào sử dụng, qua đó ảnh hưởng đến tác động lan tỏa của đầu tư công. Chính phủ chưa có cơ chế giám sát chặt chẽ đối với hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước, nhất là đối với việc đầu tư. Nhiều doanh nghiệp nhà nước vay nợ lớn để mở rộng quy mô, đầu tư dàn trải vào nhiều lĩnh vực, nhiều ngành nghề, phát triển các hoạt động ngoài ngành nghề chính, độc quyền và có khả năng lũng đoạn thị trường, quản lý kém gây thất thoát vốn, kinh doanh thua lỗ, sử dụng chưa hiệu quả vốn đầu tư.

Để nâng cao hiệu quả dự án đầu tư công, Việt Nam cần tập trung triển khai một số giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất, Để quản lý hoạt động đầu tư công một cách hiệu quả, Nhà nước cần nghiên cứu xây dựng định hướng đầu tư công, các lĩnh vực đầu tư công, xây dựng quy hoạch đầu tư công. Nhà nước đưa ra danh mục dự án cần thu hút đầu tư trong từng thời kỳ ở từng địa phương, vùng và cả nước. Trong đó, tái cấu trúc đầu tư với trọng tâm là đầu tư công luôn thu hút được sự quan tâm của nhiều tầng lớp trong xã hội. Vấn đề tái cấu trúc đầu tư công luôn gắn với việc nâng cao hiệu quả đầu tư là việc làm cần thiết không chỉ nhằm kiềm chế lạm phát mà vấn đề quan trọng hơn là góp phần nâng cao chất lượng tăng trưởng và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế quốc dân.

Thứ hai, Nhà nước cần xây dựng và ban hành chính sách thu hút nguồn lực, nguồn vốn và các chủ thể thực hiện đầu tư công. Nhà nước xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm trên cơ sở khả năng huy động và thu hút các nguồn vốn đầu tư trong cân đối với nhu cầu đầu tư trong từng thời kỳ để đảm bảo có đủ nguồn lực để tiến hành hoạt động đầu tư công tạo điều kiện thu hút và thực hiện hoạt động đầu tư khác của nền kinh tế nhằm thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế.

Thứ ba, nâng cao chất lượng thể chế quản lý đầu tư công; nghiêm túc triển khai thực hiện các quy định pháp luật về đầu tư công; khẩn trương rà soát, sửa đổi những quy định của pháp luật về đầu tư công còn vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Thứ tư, tăng cường công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành và các địa phương trong triển khai thực hiện. Chú trọng công tác theo dõi, đánh giá thực hiện kế hoạch đầu tư công và thực hiện các chương trình, dự án đầu tư cụ thể. Thực hiện nghiêm chế độ báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công định kỳ hoặc đột xuất theo chế độ báo cáo quy định; trong đó, phải đánh giá kết quả thực hiện, những tồn tại, hạn chế và đề xuất kiến nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết những khó khăn, vướng mắc.

Thứ năm, nâng cao năng lực và hiệu lực hoạt động của các cơ quan có nhiệm vụ kiểm tra, giám sát kết quả quản lý và sử dụng đầu tư công. Quy định rõ ràng trách nhiệm vật chất của những người đứng đầu cơ quan chính quyền Nhà nước mỗi cấp trước kết quả quản lý đầu tư công của cấp đó. Đổi mới công tác thanh tra, giám sát tài chính trong toàn bộ quá trình quản lý tài chính công.

Tìm hiểu thêm: Dịch vụ pháp lý thương mại

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.